AB'den Çin ayakkabısına geçit yok!
14 Ocak 2006Şangay’da bir ayakkabı mağazasındayız. Her tarafta ayakkabı kutuları duruyor. Saatler gece yarısına yaklaşıyor ama içeride bir sürü müşteri var. Kadın ve erkekler, bin bir çeşit ayakkabı arasından kendilerine uygun olanı seçmeye çalışırken, satış elemanları onlara yardımcı oluyor. Satıcıların çoğu genç ve hepsi de Avrupa ile Çin arasındaki ayakkabı rekabetinden, Avrupa Birliği’nin ucuz Çin ayakkabılarını pazarına sokmak istemediğinden haberdar.
Bir satıcı şöyle diyor bu konuda: “Çin malları hep daha ucuz. Ne kadar saçma gerekçelerle olursa olsan, bize karşı alınan önlemler karşısında elimiz kolumuz bağlı. Bu eskiden de böyledi. Yabancılar bizi kullanıyor!”
Kotalar kalktı, ihracat patladı
Kendi verilerine göre, Çin dünyanın en büyük ayakkabı üreticisi. Eskiden İtalya bu alanda birinciliği elinde tutuyordu. Ama geçen yıl iş değişti. İtalya’nın ihracatı, üç ay gibi kısa bir sürede yüzde 15 oranında düştü. Buna karşılık, Dünya Ticaret Örgütü’nün 1. Ocak 2005 itibarıyla kotaları kaldırmasıyla, Çin’in ayakkabı ihracatında patlama yaşandı. 2004 yılında Avrupa’ya toplam 820 milyon çift ayakkabı satan Çin, sonraki yılın ilk dört ayında Batı’ya 330 milyon çift ayakkabı ihraç etti. Bu veriler Çinli makamlara ait.
Yüzde 700 artış
Avrupa Birliği’nin verilerine göre de, AB'ye Çin'den ayakkabı ihracı 2005 yılı içinde neredeyse yüzde 700 arttı. Avrupalı ayakkabı üreticileri, Çinli meslekdaşlarının mallarını maliyetinin altında bir fiyata pazarlamak ve böylece haksız rekabete yol açmakla suçluyorlar.
“Ucuz ama çok kaliteli değil”
Peki Avrupalı tüketiciler Çin ayakkabılarını nasıl buluyor? Bir tekstil firmasında görevli olan Alman Nicoletta Ramsenthaier, Şangay’da bir mağazadan alışveriş yaparken anlatıyor: “Kalite Almanya’daki bazı mağazalardaki malların kalitesiyle hemen hemen aynı. Son moda ayakkabılar için fazla para ödemiyorsunuz. Kalitesine gelince, bir sezon giyip sonra atacağınız türden ayakkabılar bunlar.”
Kalitesizlik bahane
Avrupa Birliği Komisyonu, Çinli ayakkabı üreticilerine yöneltilen suçlamaları araştırıyor. Koruyucu önlemlere başvurulabileceğini belirten komisyon yetkilileri, Çin ürünü malların normal maliyetinin altında satıldığının belirlenmesi halinde 'anti-dumping'' vergi uygulaması başlatabileceğini kaydetti.
Sağlığı tehdit eden kimyasallar
İtalyan ayakkabı üreticilerine bakılırsa, Çin’den gelen ayakkabılarda kullanılan kimyasallar sağlığı tehdit ediyor. Daha önce Çin ve AB arasında tekstil krizi yaşandığını hatırlatan Nicoletta Ramsenthaier, “Çin’de ayakkabılar daha ucuza mal ediliyor ve bu ayakkabılar Almanya’daki pazarı işgal etmiş durumda. Avrupa Birliği bunun ekonomi işletmeler için tehlikeli olduğunu henüz kavradı. Çin’den gelen malların kalitesiz olduğunu ileri sürüyorlar, ama bu sadece bahane,” diyor.