ABD emlak krizinde Beyaz Saray devrede

Başkan George Bush, Maliye Bakanı Henry Paulson’un kredi kuruluşlarıyla vardığı anlaşmayı bizzat duyururken, ev alanlar için kolaylık sağlamaktan duyduğu memnuniyeti dile getiriyordu.

Para sıkıntısı çeken Amerikalılar’ın borç yükünü hafifletici kurtarma operasyonu için kredi kuruluşlarıyla anllaşan Bush yönetimi, kurtarma planına, ‘hope now’, ‘şimdi umut zamanıdır’, adını koydu: “Eylem planının ortakları borçlulara üç yardım alternatifi sunan tek tip uygulama üzerinde anlaştılar. Bunlar ipotek kredilerinin refinansmanı, devlet iskan dairesinin kredi kefaleti ve kredi faizlerinin beş yıllığına dondurulmasıdır.”

Mağdur sayısı iki milyon

Gelir durumu iyi olmadığı halde kötü şartlarla ikinci sınıf ipotek kredisine razı olan Amerikalılar’ın sayısı iki milyonu aşıyor. İlk aşamada son derece düşük olan faizler vadesine göre %30’a kadar yükselebiliyor. Bu da çoğu borçlu mal sahibi için, evinin açık arttırmayla satılması anlamına geliyor

Demokrat Parti Bush yönetiminin bulduğu çözüm formülünden tam memnun değil. Senatör Dick Durbin dondurulmuş asgari faiz avantajından sadece küçük bir kesimin yararlanacağını söyledi: “Plan’daki şartları ancak her sekiz mağdurdan biri yerine getirebilir ve işlem tamamen keyfidir. Mağdura şan tanımak bankanın keyfiyetinde. Çoğu borçluya bu yans tanınmayacak.”

Kolaylıklar şarta bağlanıyor

Nedeni de kredi kolaylıklarının bir dizi şarta bağlanmış olması. ‘Bush yönetiminin umut’ pastasından sadece kredi taksitlerini aksatmadan ödemiş olanlar pay alabilecek. Bir Ocak’tan önce kredi faizin artmamış olması ve daha fazla taksit ödeyemeyeceğinin kanıtlanması da aranan şartlar arasında. Başkan Bush ta kurtarma operasyonunun sınırlı olacağını teslim etti: “Bu, mükemmel bir çözüm değil. Ama ev sahipleri yardıma muhtaç lar ve planımız bu ciddi krize verilmiş isabetli bir tepkidir.”

Başkan Bush, zararın bankalara ait olması bakımından vergi mükellefinin cebinden para çıkmayacağını, konjonktür açısındran da tehlike söz konusu olmadığını sözlerine ekledi: “Güvenimiz, inşaatçılıktaki gerilemenin diğer sektörlerdeki canlanmayla telafi edilmesinden kaynaklanıyor. Enflasyon düşük, istihdam piyasası sağlıklı, ihracat rekor düzeyde. Amerikan ekonomisi, ne kadar dayanıklı olduğunu gösterdi.”

Demokratlar’ın tepkisi

Bush’un sözleri Demokrat Parti Senatörü Chuck Schumer’e alay gibi geliyor: “Amerika son zamanların en ağır ekonomik krizini geçiriyor. Bush yönetimi ise havuza atlamak yerine parmaklarını ıslatıyor. Ama en azından, ‘devletten yardım beklemeyin’ sözünün bu kriz karşısında tutunamayacağını anlayıp ideolojik saplantılarından kurtulmuş oldu.”

Bankaların gönüllü olarak üstlendikleri yükümlülüklerin hissedarları kızdırması bekleniyor ama uzmanlar mahkemelerin banka hisseddarlarına hak verebileceğini tahmin etmiyorlar.

Demokrat Parti’nin başkan adayları Clinton ve Obama da, icra yoluyla ev satışlarının yasaklanmasını ve daha ehven şartlarla ve uzun vadede borçlarını ödeyebilmeleri için mağdurlara imkan tanınmasını öngören yardım planları hazırladılar.