33 yıl sonra cenaze töreni düzenleniyor

Kıbrıs sorununun insani boyutu olan savaş kayıpları konusunda çok önemli bir aşamaya gelindi. DNA yöntemiyle kimlikleri belirlenen 13 Türk ve 15 Rumun kalıntıları ailelerine teslim edildi. Savaş kayıplarının bulunarak ailelerine teslim edilmeye başlanması, Kıbrıs sorunundaki tarihi gelişmelerden biri olarak niteleniyor.

Birleşmiş Milletler çatısı altında Türk, Rum ve yabancı üyeden olusan Otonom Kayıp Şahıslar Komitesi’nin kazıları sonucunda 33 yıl sonra ortaya çıkarılan ilk cesetler bugün toprağa veriliyor.

İki tarafın mutabakatıyla çözümlendi

1974 Barış Harekatı sırasında Alaminyo köyünde Rumlar tarafından esir alındıktan sonra kurşuna dizilerek öldürülen ve topluca gömülen 13 Türk için Lefkoşa’da büyük bir tören yapılıyor. Ailelerin talebi üzerine devlet töreni değil askeri tören düzenlenecek. Kayıp aileleri, törende siyasilerin konusma yapmasını da istemiyor.

Savas kayıpları meselesi, 44 yıllık Kıbrıs sorununda iki tarafın mutabakatıyla çözümlenen tek konu olma özelliğini taşıyor. Rumların 1468, Türklerinse 502 kaybı var. Kıbrıs’takı kayıplar sorununun geçmisi 50 yıl öncesine kadar uzanıyor.

Dramatik sahneler

Kayıp aileleri önceki gün kemikleri görmek, yakınlarından kalan özel eşyaları incelemek için iki kesimi birbirinden ayıran Yeşil Hat’taki antropoloji laboratuvarına gitti. Yakınlarından 33 yıldır haber alamayan bu insanlar, özel kutulardaki kemiklere sarılarak ağladı.

Aileler yakınlarının nasıl öldürüldükleri konusunda da yabancı uzmanlardan bilgi aldı. Bazı iskeletlerin üzerinde, öldürüldükleri güne ait giyisilerin 33 yıldır hiç bozulmadığı görüldü. Bazılarının cüzdanlarından resimler, para ve kağıtlar çıktı.

Yakınlarından arta kalanları son kez görmek için antropoloji laboratuvarına giden Türk ve Rum kayıp yakınlarının yaşadığı dramatik anlar, savaşın acımasızlığını bir kez daha gözler önüne serdi.

Kazılar sürecek

Türk kayıp yakınları, 33 yıl süren belirsizlikten ötürü acı çektiklerini ancak kemiklerin bulunmasıyla bu durumun sona erdiğini söyledi. Bazı Rum kayıp aileleriyse, kayıplar konusunun siyasi liderler tarafından istismar edildiğini ve çözümün geciktirildiğini kaydetti.

Kıbrıs’taki Kayıplar Komitesi, ilk cenazelerin teslim edilmesinin ardından kazıları aralıksız sürdürecek. Kıbrıs’taki yaklaşık 2 bin savas kaybının bulunması için en az üç yıla daha gereksinim var. Kayıplar için iki kesimde kurulan DNA merkezlerinin yanı sıra bir de antropoloji laboratuvarı bulunuyor.

27 yıl beklendi

Türkler Rumları, Rumlarsa Türkleri bulmak için kazı yapıyor. Yılda 3 milyon dolar harcanan çalışmalarda, savaş kayıpları konusunda uzman Arjantinliler de çalışıyor.

Kayıp Şahıslar Komitesi 1980 yılında kuruldu ancak iki kesimdeki liderlerin konuya siyasi açıdan bakması nedeniyle 27 yıl sonuç alınamadı. Uluslararası baskılar sonucu iki tarafın uzlaşması ve siyasilerin işbirliği yapmasıyla kayıplar konusunda ilerleme sağlandı.