1. Kalo tek përmbajtja
  2. Kalo tek lista qendrore e navigimit
  3. Kalo tek më shumë oferta të DW

Turqia: Nga vend i prapambetur në shembull

dpa/Simsek30 Tetor 2013

Si vend me shumicë myslimane dhe një sistem politik laik e demokratik si dhe me një ekonomi funksionuese liberale, Turqia konsiderohet shembull i mundshëm për Lindjen e Afërme dhe Afrikën.

https://p.dw.com/p/1A8ld
Fotografi: picture alliance/chromorange

Në Stamboll u përurua zyrtarisht të martën (29.10.2013) tuneli i parë në botë midis dy kontinenteve. Tuneli Marmaraj që kalon nën Bosfor lidh pjesët europiane dhe aziatike të metropolit me 15 milionë banorë. Inagurimi i këtij projekti, i cili qe pagëzuar nga qeveria turke si "projekti i shekullit" u bë në 90 vjetorin e themelimit të Republikës Turke.

Türkei Tunneleröffnung - Transkontinentatunnel Marmaray
Rexhep Tayyip Erdogan inaguron Tunelin MarmarajFotografi: picture-alliance/dpa

Perceptim i ndryshuar në nivel ndërkombëtar

Deri dhjetë vjet më parë Turqia shihej ende si një vend i prapambetur dhe jodemokratik, i varur nga ndihma e Fondit Monetar Ndërkombëtar dhe në përpjekje të dëshpëruara për t'u pranuar në Bashkimin Evropian. Mirëpo tani, pas një rritjeje ekonomike rekord që vazhdon prej dhjetë vjetësh, Turqia quhet "Kina e Evropës". Si vend me shumicë myslimane dhe me një sistem politik laik e demokratik si dhe me një ekonomi funksionuese liberale Turqia konsiderohet si shembull i mundshëm për Lindjen e Afërme dhe për Afrikën.

"Turqia është kthyer në një nga pesë-gjashtë vendet më të rëndësishme në botë", tha para pak kohësh ish-këshilltari amerikan për sigurinë Stephan J. Hadley gjatë një fjalimi para komisionit të ekspertëve të Këshillit për marrëdhënie me jashtë. Dhe shtoi: "Është e lidhur me njëfarë ironie, por kur sheh kapacitetin ekonomik, atëherë duhet shtruar pyetja nëse duhet të aderojë Turqia në BE apo mos është më shumë e kundërta, që BE-ja të aderojë në Turqi." Vërejtjet e Hadleyt theksojnë transformimin mbresëlënës politik në Turqi dhe ato bëjnë të qartë perceptimin e ndryshuar të vendit në nivel ndërkombëtar.

Turqia - rritje ekonomike rekord që vazhdon prej dhjetë vjetësh
Turqia - rritje ekonomike rekord që vazhdon prej dhjetë vjetëshFotografi: STR/AFP/Getty Images

BE-ja dhe anëtarësimi i plotë i Turqisë

Në BE nuk e mohon askush rëndësinë ekonomike dhe politike në rritje të Turqisë për Bashkimin Evropian, por procesi i anëtarësimit të vendit është ndalur. Nga njëra anë për arsye të grindjes dhjetëra vjeçare me Qipron, nga ana tjetër për arsye të qëndrimit të disa vendeve udhëheqëse të BE-së, të cilat në vend të anëtarësimit të plotë të Turqisë do të parapëlqenin një "partneritet të privilegjuar". Megjithatë, kjo gjendje vend-numëro prej gjashtë vjetësh në marrëdhëniet midis Turqisë dhe BE-së nuk e ka ndaluar vendin që të zgjerojë pandërprerë ndikimin e vet politik. Përkundrazi: Qeveria turke ka në këtë kohë marrëdhënie më të ngushta politike dhe ekonomike me organizatat rajonale në në gjithë botën.

Kancelarja Merkel dhe kryeministri turk Erdogan me bashkëshorten
Kancelarja Merkel dhe kryeministri turk Erdogan me bashkëshortenFotografi: dapd

Duke ndjekur një strategji aktive në politikën e jashtme Turqia arriti që në vitet 2009 dhe 2010 të merrte një vend jo të përhershëm në Këshillin e Sigurimit.