آیا د غوښې نه خوړل د انسان روغتیا ته زیان رسوي؟
۱۳۹۹ مرداد ۲۷, دوشنبه
د آلمان د «فوکوس آن لاین» انټرنټ پاڼې په حواله هر آلمانی په ورځ کې په اوسط ډول ۱۵۰ ګرامه غوښه خوري. که څه هم دا دومره ډیره نه معلومیږي، خو د آلمان د تغذیي ادارې له سپارښتنو زیاته ده.
د دغې ادارې په حواله په اونۍ کې له ۶۰۰ ګرامه زیاته غوښه باید ونه خوړل شي. د دغې څیړنې په اساس لږه غوښه خوړل ښه کار دی، خو که تاسې هیڅ غوښه هم ونه خورئ نو بدن ته مو کوم زیان نه رسیږي.
د تغذیې آلمانی کارپوه او د سرطاني ناروغیو په اړه د څیړنیزې ادارې داکتر ټلمن کوهن وایي: «کوم کس چې یوازې سبزیجات خوري بدن ته یي هیڅ زیان نه رسیږي، بلکې له سائنسي څیړنو څخه معلومیږي چې سبزيجات ډیر غذایي مواد لري او روغتیا ته ګټه رسوي.»
کوم خواړه تر ټولو ښه دي؟
طبي کارپوهان د مدیترانې شاوخوا هیوادونو غذایي رژیم تر ټولو ښه بولي. د تیرو دوو کلونو راهیسې «مدیترانه یي خواړه» تر ټولو ښه غذایي رژیم بلل کیږي. په دې سیمه کې له سبزیجاتو، د کبانو او زیتون له غوړو څخه ډیره استفاده کیږي. د دې سیمې خلک سره غوښه او هغه خواړه چې ډیر سره کيږي لږ کاروي.
د فوکوس آن لاین انټرنټ پاڼې په حواله له مطالعاتو څخه معلومه شوې ده چې په عام ډول له ډیرو غوښو څخه استفاده غیر صحي وي، ځکه په دې کې چربي یا وازده او روغتیا ته زیان رسونکي اجزا ډیر وي.
پر اړونده موضوع زمونږ له آرشیف څخه انځوریز رپوټ:
خو دا هم ویل شوي دي چې د غوښې خوړونکو او سبزي خوړونکو په روغتیا کې نور فکتورنه هم رول لري. همیشه داسې نه شي ویل کیدای چې سبزي خور انسان به صحتمند او غوښې خوړونکی انسان به ناروغه وي. د بیلګې په توګه یو غوښه خوړونکی انسان چې ښه ورزش کوي، کیدای شي له یو سبزي خوړونکي څخه چې سګریټ څکوي ډیر صحتمند وي. د څیړنو په اساس د خوړو اجزا پر انساني حجرو اغیز کوي.
کومه غوښه باید وخوړل شي؟
د پسه، غوایي او خنځیر غوښه سره غوښه بلل کیږي. د روغتیايي کارپوهانو په حواله د زړه او وینې فشار ډیري ناروغۍ د دغو غوښو د ډیرې استفادې له امله پيدا کیږي. همدارنګه د سرطان په څیر ناروغۍ ته هم په مستقیم یا غیر مستقیم ډول له سرې غوښې سره ارتباط ورکول کیږي.
ډیرې داسې څیړنې شته چې ښیې سره غوښه د لویو کولمو د سرطان خطر زیاتوي. د دې برعکس د چرګانو او نورو حيواناتو غوښه روغتیا ته لږ زیان رسوي. سربیره پر دې د روغتیایي چارو کارپوهان د کب یا ماهي غوښه ډیره ګټوره بولي.
د غوښې او زیات وزن ترمنځ ارتباط
د مکس پلانک انیستیتوت د انساني ذهني وړتيا او اعصابو د علومو ادارې (ایم پي آی سي بی اس) او د لابزیګ پوهنتون شفاخانې څیړونکو پر نږدې ۹۰۰۰ کسانو تحقیق کړی دی. د دغو څيړنو پایلې د ۲۰۲۰ په جون میاشت کې په «نیوټرینټ» مجله کې خپاره شول.
د دغې څیړنې د پایلو په اساس د هر انسان پر دسترخوان چې په کومه اندازه د غوښې جوړ شوي خواړه کم وي په هم هغه اندازه یي Body Mass Index یا د بدن د کتلې شاخص او وزن یې هم کم وي.
ایولین میدور، چې د دې څیړنې په لیکلو کې مرکزي رول لري وایي: «هغه تولیدات چې په ډیر مقدار کې غوړ یا بوره لري انسان چاقوي. دا اشتها زیاتوي او د مړیدو احساس کموي.»
یو شمیر خلک فکر کوي چې د غوښې نه خوړل د انسان پر روان اغیز کوي، خو د سائنسپوهانو په حواله تر اوسه پورې داسې هیڅ دلیل نشته چې په اثبات ورسوي، چې د غوښې خوړل یا نه خوړل د انسان پر روان اغیز کوي.