یوناما د پاکستان د هوایي برید په اړه څیړنه کوي
۱۴۰۱ فروردین ۲۸, یکشنبه
پاکستاني پوځ د جمعې په شپه د افغانستان د خوست ولایت په څلور کلو کې بمبار وکړ او د کونړ په ولایت کې یي پر یوه کلي د توپ مرمې وتوغولې. په دغو بریدونو کې چې د وزیرستاني بی ځایه شوو سیمې په نښه کړای شوي و، د ښځو او ماشومانو په ګډون ۴۵ تنه وژل شوي او لسګونه نور ټپیان شول.
د افغانستان په خاوره کې د پاکستاني پوځ هوایي بریدونه له تندو غبرګونو سره مخامخ شوي دي. د ملګرو ملتونو سیاسي نمائندګۍ (یوناما) د افغانستان په خوست او کونړ ولایتونو کې د ملکي خلکو پر وژنې انديښنه ښودلې ده.
د دغه بنسټ په یوه خبرپاڼه کې راغلي دي چې ملکي خلک هیڅ کله هم نظامي هدف نه وي او یوناما حقایقو او د دې پيښې له امله د اوښتې مرګژوبلې پر معلومولو کار کوي.
په پاکستان کې د پښتون ژغورنې غورڅنګ مشر منظور احمد پشتین دغه برید غندلی دی. نوموړي په خپل تویتر کې لیکلي دي چې د ښځو او ماشومانو په نښه کول او د بی ګناه انسانانو وژنه جنګي جنایت دی.
نوموړي په افغانستان کې دغه بریدونه د پاکستان د ناسم سیاست پایله بللې او د بندولو غوښتنه یي کړې ده.
طالبانو هم د دغو بریدونو له امله پاکستان ته خبرداری ورکړی دی چې د افغانستان د خلکو صبر دې نه آزمایي. د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد د شنبې په ورځ ناوخته په خپل تویتر کې د پاکستان په مخاطب کولو سره لیکلي دي چې نور «داسې تیروتنه» مه تکراروئ، که نه نو ډیرې بدې پایلې به ولري. ټول مسایل باید له سیاسي لارې حل شي.
د افغانستان پخواني ولسمشر حامد کرزي د پاکستان د هوایي او توپخانه یي بریدونو په غندلو سره دا د بشر ضد جنایت، د افغانستان د ملي حاکمیت نقضول او د نړیوالو اصولو او مقراراتو خلاف عمل بللی دی.
کرزي پر پاکستان غږ کړی دی چې د افغانستان په اړه خپل سیاست او تګلاره دې بدله کړي.
په ملګرو ملتونو سازمان کې د افغانستان استازولې هم د پاکستان هوایي بریدونه د افغانستان پر قلمرو ښکاره تیری بللی دی.
د ملګرو ملتونو سازمان د اعلامیې په یوه برخه کې راغلي دي: «د افغانستان په خاوره کې دننه د پاکستان هوایي بمباري د دغه هیواد د ځمکنۍ بشپړتیا پر وړاندې تیری او د نړیوالو قوانینو، د ملګرو ملتونو سازمان د منشور، د امنیت شورا، د ملګرو ملتونو د عمومي غونډې او د ۲۰۰۲م کال د ښه ګاونډیتوب د اعلامیې ښکاره نقضول دي.»
که څه هم پاکستان تر اوسه پورې په دې اړه په رسمي ډول څه نه دي ویلي، خو د رویټرز خبري آژانس په افغانستان کې د پاکستان د سفارت ویاند له خولې لیکلي دي چې پاکستان د افغانستان په خاوره کې هوایي بریدونه نه دي ترسره کړي.
سربیره پر دې په خوست ولایت کې په سلګونو تنو د شنبې په ورځ د پاکستان د دغو بریدونو پر ضد مظاهرې وکړې او د پاکستان پر ضد یې د شعارونو په ورکولو سره دغه بریدونه وغنده.
ظاهراً پاکستان دغه بریدونه له افغانستان سره پولې ته نږدې د خپلو اوو تنو سرتیرو د وژل کیدو په ارتباط ترسره کړي دي. د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د شنبې په ورځ د خپلو سرتیرو د وژل کیدو په ارتباط په دغه هیواد کې د طالبانو د سفارت شارژدافیر هم ور بللی وبللی و.
وروسته له هغې طالبانو هم په خوست ولایت کې د هوایي بریدونو او په کونړ ولایت کې د توپخانه یي بریدونو په ارتباط په کابل کې د پاکستان سفیر منصور احمد خان هم احضار کړ.
په تیرو شلو کلونو کې څو څو ځله د پاکستان او افغانستان ترمنځ سرحدي تشنج رامنځته شوی دی. په دغو سرحدي سیمو کې د پاکستان د نظامي ځواکونو د توغندیزو بریدونو په پایله کې تل ملکي خلکو ته مرګژوبله اوښتې ده.
شکیلا ابراهیم خیل: ش.ن/ ا.ا