په اوکراين کې جګړه؛ په نړۍ کې په ميليونو خلک لوږه ګواښي

د آلمان له لوږې سره د مرستې د موسسې سرمنشي، ماتياس موګه، د »راينيشه پوست« ورځپاڼې ته ويلي دي چې د لوږې د بحرانونو مخه نوره نه شي نيول کېدای. د هغه په خبره: »د هغو خلکو شمېر چې د لوږې د يوه سخت بحران په درشل کې دي، د جګړې له کبله ۴۵ ميليونو ته لوړ شوی دی. دا د کال د پيل په پرتله درې ميليونه تنه زياتوالی دی.«

د هغه په خبره ټول ټال ۸۸۱ ميليونه انسانان کافي خواړه نه لري. د غربي هيوادونو يوه برخه هڅه کوي چې د اوکراين د جګړې له کبله د حاصلاتو د کمېدلو په وړاندې اقدامات وکړي، خو د موګه په خبره دغه هلې ځلې کافي نه دي.

د سوماليا او د کېنيا د شمال په څېر ځايونو کې له درو کلونو راهيسې بارانونه نه دي شوي. د موګه په خبره »خلک کمزوري شوي دي.« د هغه په خبره د کرونا پانديمۍ او د پوځي شخړو پايلې هم سربېره پر دې په ډېرو سيمو کې محسوسيږي.

د يادې مرستندويې ټولنې سرمنشي ماتياس موګه د آلمان له حکومت څخه اوس غوښتنه وکړه چې د اوو مخکښو صنعتي هېوادونو یا جي اووه ټولنې په راتلونکو کنفرانسونو کې دغې موضوع ته »لومړيتوب« ورکړي چې په خبره يې »د اړونده هيوادونو ملاتړ بايد خورا زيات کړل شي.«

موګه وويل: »هغه څه چې په افغانستان کې يې تجربه کوو چې د اړينو ۴،۴ ميلياردو يورو مرستو يوازې نيمايي برخه راټوليږي، بايد تکرار نه شي.«

موګه د کډوالو له نويو خوځښتونو څخه هم خبرداری ورکړ او ويې ويل، چې »خلک به کوم بل امکان ونه ويني او کډوالۍ ته مخه کوي« چې د اروپا پر لور کډوالي به هم له دې سره زياته شي.

دا مهال ملګري ملتونه په ټوله نړۍ کې اړينې مالي مرستې ۴۳ ميليارده امريکايي ډالر اټکل کوي چې د موګه په خبره »دا تر ټولو زياته اړتيا ده چې تر دې دمه موجوده وه.« خو نړيوالې ټولنې تر اوسه پورې يوازې د ۳،۶ ميلياردو ډالرو ژمنه کړې ده چې د موګه په خبره د لازمو مرستو »يوازې اته سلنه ده. دا خورا کمې دي. شتمن هيوادونه بايد ژر ډېروالی پکې راولي.«