Dokumentacja ludobójstwa
24 lipca 2011
Horror ludobójstwa
Zdjęcia ukazują getto w Łodzi, drugie co do wielkości żydowskie getto istniejące w okupowanej przez Niemcy Polsce. Fotografie wykonali sami więźniowie. Na zdjęciach widać dzieci lepiących bałwana, kobiety sprzątające pokój, przyjęcie weselne na którym uczestnicy uśmiechają się do obiektywu. To są fotografie przedstawiające codzienne życie w łódzkim getcie znanym w Niemczech jako " Ghetto Litzmannstadt".
Do dziś niewielu ludzi wiedziało o tych fotografiach. Wiele z nich wykonano na zlecenie władz jako dokumentacja warunków życia w getcie. To należało też do działalności Judenratu, żydowskiej administracji w gettcie, udowodnienie, że mieszkańcy w getcie są cennymi pracownikami. Z tej przyczyny fotografowano osoby pracujące przy swoim warsztacie pracy, dzieci wyrabiające zabawki czy kobiety przy maszynach do szycia. Dla żyjących w gettcie to właśnie praca wydawała się możliwą strategią przeżycia.Jednak te nadzieje nie zostały spełnione.
Spuścizna morderców
W łódzkim getcie umarło z głodu i chorób, a także wskutek przemocy, około 44 tysięcy mieszkańców w latach 1940-1944. Prawie 80 tysięcy przewieziono do obozu zagłady w Chełmie. Tych, którzy przeżyli, w 1944 roku deportowano do Auschwitz.
"Ogromna większość ludzi, których widzimy na fotografiach, nie przeżyła getta" mówi dyrektor Centrum Dokumentacji Nazizmu, Werner Jung.
Poza zdjęciami dokumentującymi życie w getcie są także fotografie przedstawiające zbrodnie, do których dochodziło w łódzkim getcie. Zdjęcia pokazują śmierć, egzekucje i przepełnione transporty do obozów śmierci.
Wszechstronna kolekcja
Fotografie prezentowane na wystawie w Kolonii pochodzą z 27 albumów i zostały wybrane spośród 12 tysięcy zdjęć, odkrytych przez muzeum w Łodzi. Zachowały się tylko dwa nazwiska żydowskich fotografów: Mendela Grosmana i Henryka Rossa. Mendel Grosman został zastrzelony krótko przed kapitulacją Niemiec w 1945r. Henryk Ross zdołał ukryć swoje fotografie i po wojnie pracował w Łodzi jako fotograf, zanim wyemigrował do Izraela w 1956 roku.
W przeciwieństwie do wielu innych gett w Polsce łódzkie getto nie zostało zniszczone.
Gudrun Stegen/ Monika Mazanek- Wilczyńska
red. odp. Andrzej Paprzyca