Zagłębie Ruhry. Sztuka zamiast węgla

Jeden z obiektów zrealizowanych w ramach biennale „Emscherkunst“ to tańczący maszt linii przekazowej, zrealizowany przez grupę „Inges Idee“. Stoi na jednej z wysp na rzece Emscher.

Od połowy lat 90. przez Zagłębie Ruhry prowadzi trasa sztuki Landmarkenkunst. Jednym z obiektów na szlaku jest gigantyczna stalowa rzeźba Richarda Serry, stojąca już od roku 1997 r. na wierzchołku jednej z kopalnianych hałd. Wiele z rzeźb tego artysty powstało w stalowniach Thyssena-Kruppa. Prace te traktował jako hommage dla regionu, który określał jako swoją właściwą pracownię.

Emscher i jej dopływy przez wiele lat były ściekiem dla milionów domostw w Zagłębiu Ruhry, i pogardliwie nazywano ją szambem. W ramach największego na świecie projektu infrastrukturalnego do roku 2020 wszystkie kanały ściekowe mają zostać całkowicie przeniesione pod ziemię. Ze względu na liczne, czynne do niedawna kopalnie wcześniej realizacja takiego projektu nie była możliwa.

Przebudowa koryta Emscher na długości 81 km stworzy nowe tereny zielone. Powstanie w ten sposób park krajobrazowy Emscher, którego obszarem na sto dni biennale zawładnęła sztuka. Artysta Reiner Maria Matysik przekształcił rzekę w obłok. Energia potrzebna do parowania wody pochodzi ze źródła odnawialnego W tym miejscu Emscher wpada do Renu.

Przez Zagłębie Ruhry płyną trzy duże rzeki: Emscher, Ruhra i Ren. Woda jest więc wszechobecna. Dlatego Reiner Maria Matysik zbudował dwie cząsteczki wody. Zwiedzający te rzeźby, będące obiektami architektonicznymi mogą nawet tam przenocować.

Ujście Emscher do Renu zostanie przesunięte o 600 metrów na północ, by przywrócić naturalny bieg rzeki i pozwolić odrodzić się jej ekosystemowi. Do tej pory Emscher była skanalizowana i płynęła prostą linią. Pompy musiały przez cały czas wyrównywać poziom wody, by nie doszło do powodzi.

20 niewielkich domów stoi na palach w wodnym basenie. Artysta Hans Op de Beek ustawił to osiedle-widmo za jednym z wałów Emscher. Można dostrzec małe łódki i postaci ludzi. Monochromoatyczna kolorystyka sprawia jednak niesamowite wrażenie, narzucając pytanie, w jak sztucznym krajobrazie porusza się człowiek, otoczony przez przemysłową architekturę.

Artystka Anna Witt w Duisburgu-Marxloh dokonała iście midasowego zabiegu. Ta dzielnica Duisburga zamieszkała jest głównie przez imigrantów i bezrobotnych. Wiele mieszkań stoi tu pustych, ludzie wystawiają na ulicę niepotrzebne rzeczy. Aby powstrzymać degradację otoczenia, artystka pozbierała niepotrzebne przedmioty i pozłociła je, obciągając je błyszczącym materiałem.

Wszędzie na świecie są takie regiony jak Zagłębie Ruhry, przeżywające transformację i muszące się odnaleźć na nowo. Artystka Elin Wikström wysłała w świat ambasadorów, którzy mieli za zadanie przywieźć nowe pomysły z innych krajów. W instalacji przekazana jest m.in. stara sztuka farbiarzy.

"Slinky Springt to Fame" to praca Tobiasa Rehbergera. Spiralny most spina brzegi Emscher. Forma mostu przypomina zabawkę popularną w latach 70.: skaczącą sprężynę.

Chiński artysta-dysydent Ai Weiwei miał szczególny pomysł na Emscherkunst. Wzdłuż rzeki kazał rozstawić 1000 namiotów, w których można przenocować. W ten sposób zwiedzający stają się częścią dzieła sztuki i mogą rozmyślać nad sensem tekstów nadrukowanych na dachach namiotów, traktujących o oświeceniu.