Węgry. Akt oskarżenia przeciwko domniemanemu zbrodniarzowi wojennemu
18 czerwca 2013
Za współudział w zamordowaniu tysięcy Żydów w czasie II wojny światowej węgierski wymiar sprawiedliwości wniósł akt oskarżenia przeciwko zbrodniarzowi wojennemu Laszlo Csatary'emu. Ponieważ przypadek ten uznano za szczególny, proces przeciwko niemu musi się zacząć w ciągu 90 dni – podała prokuratura.
Współodpowiedzialny za deportacje Żydów
W latach 1941-44 Csatary miał w dużej mierze współuczestniczyć w deportacji 15.700 Żydów z getta w Koszycach (niem. Kaschau) w dzisiejszej Słowacji, do hitlerowskich obozów koncentracyjnych.
Znalazł schronienie w Kanadzie
Po wojnie Laszlo Csatary żył pod przybranym nazwiskiem wiele lat w Kanadzie, jako handlarz dziełami sztuki, mimo, że w 1948 roku skazano go w Koszycach zaocznie na karę śmierci.
Gdy władze Kanady odkryły w 1995 roku jego prawdziwą tożsamość, Csatary uciekł do swojej ojczyzny, na Węgry.
Centrum Wiesenthala wytropiło nieosądzonego nazistę
W 2011 roku Centrum Szymona Wiesenthala w Jerozolimie poinformowało władze węgierskie o miejscu zamieszkania zbrodniarza. Po czym reporterzy brytyjskiej gazety tabloidowej „The Sun” wytropili nazistę z pomocą tej organizacji żydowskiej w Budapeszcie, gdzie żył w dwupokojowym mieszkaniu.
Csatary w areszcie domowym
Laszlo Csatary został aresztowany i osadzony w areszcie domowym. Centrum Wiesenthala powołało do życia operację „Ostatnia szansa”, umożliwiającą pociągnięcie zbrodniarzy wojennych do odpowiedzialności jeszcze przed ich śmiercią.
Twierdzi, że „tylko wykonywał rozkazy”
W kwietniu słowacki wymiar sprawiedliwości zmienił orzeczoną wobec Csatary'ego w 1948 roku karę śmierci na karę dożywotniego więzienia. (W Czechosłowacji zniesiono karę śmierci w 1990 roku. W 1993 roku nastąpił podział kraju na Czechy i Słowację). Być może Słowacja wystąpi do Węgier o ekstradycję zbrodniarza.
Tuż po aresztowaniu w 2012 roku Csatary zaprzeczył wysuwanym przeciwko niemu zarzutom. Twierdził, że jako szef policji w czasach nazizmu, „tylko wykonywał rozkazy”.
Już w 1948 roku sąd uznał za dowiedzione, że Csatary współuczestniczył w deportacjach Żydów z Kaschau. Poza tym miał nadużywać swej funkcji z pobudek sadystycznych.
AFP, Spiegel Online, Die Welt / Iwona D. Metzner
red. odp.: Elżbieta Stasik