Unia Europejska zamyka granice

Obrady przywódców Unii odbyły się we wtorek wieczorem (17.03.2020) za pośrednictwem telekonferencji. W podobny sposób szczyt odbędzie się za tydzień.

Zamknięcie granicy na miesiąc dla nie-obywateli UE, które zaproponowała Komisja Europejska, dotyczy granic zewnętrznych Unii (w tym na lotniskach) poszerzonej od nieunijne kraje Schengen, w tym Szwajcarię. Odrębną decyzję o dołączeniu tak zamkniętej strefy musi podjąć Irlandia oraz – na razie temu niechętna – Wielka Brytania, bo te dwa kraje nie są ani w Schengen, ani o to nie zabiegają.

Zakaz wjazdu do UE nie będzie obejmować m.in. członków rodzin obywateli Unii, pracowników transportu, naukowców i lekarzy. – Zachęcamy kraje UE, by wprowadziły jak najszybciej uzgodnione dziś obostrzenia na granicy zewnętrznej – powiedziała szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.

Polski problem

Los obywateli Litwy, Łotwy, Estonii, którzy już w ostatnich dniach podczas próby powrotu do swoich krajów utknęli na granicy niemiecko-polskiej był – wedle naszych informacji – tematem dość ostrej wymiany zdań na posiedzeniu ambasadorów krajów Unii w Brukseli na początku tego tygodnia. Polska zorganizowała konwój grupy obywateli krajów bałtyckich przez swe terytorium, ale nie jest to rozwiązanie systemowe.

Ten temat pojawił się też podczas dzisiejszego „teleszczytu”. – Premier Mateusz Morawiecki powiedział, że Polska pracuje nad pomocą dla Litwinów, Łotyszy, Estończyków, którzy utknęli na granicy. Powiedział też, że Polska pracuje nad wprowadzeniem zielonych korytarzy na swych granicach, by ułatwić ruch ciężarówek – relacjonowała von der Leyen na konferencji prasowej.

Bruksela coraz bardziej obawia się o wspólny rynek i łańcuchy dostaw, których przerwanie uderzyłoby w unijną gospodarkę. Ma nadzieję, że skoordynowane zamknięcie granic zewnętrznych tak zmniejszy poczucie „zagrożenia z zewnątrz”, że w efekcie kraje Unii złagodzą kontrole wewnątrz UE. – Zgodziliśmy się, że musimy zapewnić przepływ towarów, a przede wszystkim ważnych dostaw dla przemysłu spożywczego lub farmaceutycznego – powiedział szef Rady Europejskiej Charles Michel.

Niedawne decyzje o wprowadzaniu kontroli granicznych (czy też o zamykaniu granic, jak w przypadku Polski) obejmują ruch ludzi, a nie towarów, ale Komisja Europejska już alarmuje o długich kolejkach ciężarówek. Sprawa granic m.in. w wypadku zagrożenie dla zdrowia publicznego leży w uprawnieniach krajów UE, więc ustanowienie „zielonych korytarzy” dla ciężarówek to decyzja poszczególnych rządów.

Kiedy szczepionka?

– Mam nadzieję, że będziemy mieć na rynku szczepionkę na koronawirusa może już przed jesienią – powiedziała dziś po południu von der Leyen. A na konferencji prasowej po teleszczycie UE tłumaczyła, że to przeświadczenie po jej rozmowach z przemysłem farmaceutycznym. Przekonywała, że da się skrócić normalnie okres testowania, który zwykle zabiera 12-18 miesięcy.

Przywódcy UE zaaprobowali poniedziałkową decyzję swych ministrów finansów o „maksymalnej elastyczności” co do wymogów deficytu i długu oraz o doraźnym wzmacnianiu akcji kredytowej Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

Ministrowie w poniedziałek wieczorem poprosili kierownictwo funduszu ratunkowego eurostrefy (ESM) o przyjrzenie się, czy i w jaki sposób ESM mógłby pomóc w odpowiedzi na kryzys wywołany wirusem. Obecnie ESM ma 410 mld euro mocy pożyczkowych, a część ekspertów widzi teraz ratunek dla Rzymu w otwarciu (lub obietnicy otwarcia w razie potrzeby) linii kredytowej w ESM.

Niemiecki minister finansów Olaf Scholz powiedział niemieckim mediom, że dyskusja o użyciu ESM byłaby teraz przedwczesna. Czy ten fundusz mógłby pomóc w obecnym kryzysie? – Będziemy dopiero dyskutować. Żadna opcja nie została zdjęta ze stołu – odpowiedział szef eurogrupy (rady ministrów eurostrefy) Mario Centeno.