1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Telefony komórkowe. Jako zabawki zakłócają rozwój dzieci

24 sierpnia 2023

Zabawa z telefonem komórkowym ma bardzo negatywny wpływ na rozwój mowy, zdolności motoryczne oraz umiejętności społeczne u dzieci.

https://p.dw.com/p/4VXtd
Dzieci poniżej dwóch lat nie powinny spędzać czasu ze smartfonem czy tabletem
Dzieci poniżej dwóch lat nie powinny spędzać czasu ze smartfonem czy tabletemZdjęcie: Emmanuel Lavigne Camille Pasquet/Zoonar/picture alliance

Niemowlę cieszy się z kolorowych obrazków lub marudzi i zaraz dostaje do ręki telefon komórkowy. Jest to wygodne, ale bardzo złe rozwiązanie. Smartfony nie są opiekunami dla niemowląt. Małe dzieci nie powinny w ogóle bawić się telefonem komórkowym lub tabletem, ponieważ może to mieć bardzo negatywny wpływ na ich dalszy rozwój.

We wczesnym okresie życia ogromne znaczenie ma rozwój fizyczny, emocjonalny i poznawczy. A nadmierna ilość czasu spędzanego przed ekranem smartfonów czy tabletów może wpłynąć negatywnie na rozwój mowy, zdolności motoryczne oraz umiejętności osobiste i społeczne. Potwierdza to bardzo wyraźnie nowe badanie przeprowadzone w Japonii, w którym analizowano przez dłuższy czas rozwój 7097 maluchów. Objawy opóźnienia w rozwoju daje się zauważyć w przypadku dwulatka, który od pierwszego roku życia codziennie spędzał około czterech godzin na patrzeniu w ekran.

Smartfony nie dla małych dzieci

Jednym z powodów opóźnień w rozwoju jest między innymi to, że poprzez korzystanie z tabletów i smartfonów dzieciom zabierana jest zachęta do rozwijania umiejętności językowych. „Dzieci uczą się mówić, gdy są zachęcane do rozmawiania, a nie gdy tylko patrzą na ekran” – wyjaśnia dr John Hutton, profesor pediatrii ogólnej i społecznej w szpitalu Children's Hospital Medical Center w Cincinnati, który nie uczestniczył w badaniu.

Zbyt dużo czasu spędzanego przed ekranami smartfonów czy tabletów może prowadzić do tego, że małe dzieci rzadziej bawią się z rówieśnikami i osobami dorosłymi. Jest to istotne dla ich rozwoju społecznego, ponieważ prawdziwi ludzie są o wiele bardziej złożeni niż postaci na ekranie – wyjaśnia amerykański pediatra. Gdy patrzymy w twarze ludzi, nasz mózg aktywuje się, aby dowiedzieć się, jak możemy z nimi nawiązać kontakt.

Zajmowanie się smartfonami często zastępuje aktywną zabawę, eksplorację i kreatywne myślenie, które są kluczowe dla rozwoju poznawczego. Ponadto, dzieci często cierpią na brak ruchu i nie mają możliwości ćwiczenia swoich zdolności motorycznych. Poza tym korzystanie ze smartfonów i tabletów ma również potencjał uzależniający i może odwracać uwagę dzieci od innych ważnych aktywności.

Co na to eksperci?

Małe dzieci reagują na migotanie kolorowych obrazów, ale nie rozumieją, co widzą. Ich mózg nie jest jeszcze zdolny do przetwarzania tego, co dostrzegają. Małe dzieci nie potrzebują mediów cyfrowych do swojego rozwoju. Dzieci poniżej dwóch lat w ogóle nie powinny spędzać czasu przy smartfonach i tabletach, a w wieku od trzech do sześciu lat powinny spędzać przed ekranem maksymalnie 30-60 minut dziennie.

Nawet pozornie odpowiednie dla wieku treści często wcale nie są dla dzieci właściwe, wyjaśnia pediatra Hutton. „Problemem niektórych treści online dla dzieci jest to, że według rodziców mają one walory edukacyjne, ponieważ za takie są podawane. Poza tym zawierają wiele informacji o alfabecie, kolorach, liczbach lub zwierzętach, które dzieci mogą zobaczyć i usłyszeć” –  mówi dr Hutton. „Ale to, co napędza proces nauki, to treści, które pomagają dzieciom wykorzystać własną wiedzę poza nauką na pamięć, aby mogły poruszać się w rzeczywistym świecie, w którym rzeczy są mniej przewidywalne i wymagają większej kreatywności i odporności” – dodaje ekspert.

Nic nie zastąpi bliskości drugiej osoby

Najważniejsza dla wczesnego rozwoju dziecka jest przede wszystkim bliskość ludzi, których mogą obserwować, bawić się z nimi i rozmawiać. Muszą również mieć możliwość poruszania i eksperymentowania, aby poznawać świat i zdobywać doświadczenia. Jednak jeśli jest to niemożliwe, a małe dziecko musi się samo czymś zająć, lub po prostu odpocząć, wtedy kredki, zabawki lub książki zdecydowanie są lepszym wyborem niż smartfon.

Alternatywą jest także aktywne angażowanie małych dzieci w codzienne zajęcia. Ponieważ, kiedy dostają informacje na temat tego, co się właśnie dzieje, nad czym pracuje, co się gotuje lub wykonuje, wpływa to bardzo korzystnie na ich rozwój.

Także z nudy rodzi się pomysłowość

Nawet małe dzieci zauważają, jak ważne są smartfony i tablety dla dorosłych i mają tendencję do naśladowania tego, co widzą. Dlatego rodzice powinni również dawać dobry przykład i w obecności małych dzieci nie spędzać zbyt dużo czasu przed ekranem. Rozsądnym podejściem jest z pewnością unikanie grania, oglądania filmów czy odpowiadania na maile na smartfonie – wynika z przeprowadzonych w 2021 roku szwajcarskich badań.

Uprowadzone dzieci z Ukrainy

Marudzącym dzieciom, które natychmiast dostają do ręki telefon komórkowy lub tablet, zakłóca się  ważny etap rozwoju, jakim jest zdolność radzenia sobie z niekomfortowymi sytuacjami. „Jeśli pozwolimy im się przez chwilę nudzić, poczują się trochę nieswojo, ale potem powiedzą: 'Dobrze, spróbuję sobie jakoś umilić czas'. I w ten sposób rodzi się kreatywność” – wyjaśnia dr. Hutton ze szpitala Children's Hospital Medical Center.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>