Rocznica wyzwolenia Sachsenhausen. Obchody w cieniu wirusa
19 kwietnia 2020
Transmisja telewizyjna ekumenicznego nabożeństwa w pustym berlińskim kościele, okolicznościowy program i przemówienia zamieszczone w formie wideo w Internecie – tak obchodzono w tę niedzielę w Niemczech 75. rocznicę wyzwolenia byłych niemieckich obozów koncentracyjnych Sachsenhausen i Ravensbrück.
Z powodu pandemii koronawirusa kierownictwo miejsc pamięci, działających na terenie byłych obozów, musiało odwołać planowane uroczystości, w których mieli brać udział byli więźniowie i setki gości z całej Europy.
Reagować na zło
– Nasze pokolenie ocalonych odchodzi. Tym głośniej wołamy: O tym nie można zapomnieć! – mówiła w nagraniu zamieszczonym na stronie internetowej miejsca pamięci Ravensbrück była więźniarka obozu Barbara Piotrowska.
– Pragniemy, aby pamięć o tragicznych losach ludzi w obozach koncentracyjnych trwała jako przestroga przed rozwojem nienawiści, pogardy, chęci dominacji za wszelką cenę. To apel zarówno do zwykłych ludzi jak i sprawujących władzę – dodała.
Z okazji rocznicy na specjalnie przygotowanej stronie internetowej opublikowano także krótkie przemówienia ministrów spraw zagranicznych Niemiec i Polski. Szef niemieckiej dyplomacji Heiko Maas mówił, że walka o pamięć o tragedii Sachsenhausen nie może ustać. – Nakazuje to odpowiedzialność za naszą przeszłość, nakazuje to szacunek dla ofiar niemieckiego szału destrukcji – zapewniał.
Minister spraw zagranicznych Polski Jacek Czaputowicz przypomniał, że Polacy stanowili jedną z największych grup ofiar Sachsenhausen. – Wśród więźniów znajdowali się przedstawiciele polskiej inteligencji w tym profesorowie wyższych uczelni w Krakowie, a także duchowieństwa, dowódców wojskowych i mniejszości polskiej w Niemczech – mówił. Polski minister dodał, że doświadczenie terroru i okrucieństwa wojny nadal pozostaje żywe w pamięci tych, którzy przeżyli oraz ich rodzin.
Koniec piekła
22 kwietnia 1945 roku polscy i sowieccy żołnierze wyzwolili niemiecki obóz Sachsenhausen, w którym przebywało już tylko około 3 tysięcy schorowanych więźniów. Reszta, około 30 tys. więźniów Sachsenhausen, zostało wcześniej posłanych w marszu śmierci do innych obozów.
Obóz Ravensbrück wyzwolono 30 kwietnia 1945 roku. Żołnierze Armii Czerwonej zastali w nim jedynie ok. 2 tys. chorych więźniów. Ravensbrück był największym kobiecym obozem koncentracyjnym na terenie hitlerowskich Niemiec. Do końca wojny trafiło do niego ponad 130 tysięcy kobiet z całej Europy. Niemal co czwarta była Polką. Kilkadziesiąt tysięcy z więzionych tam kobiet straciło życie w wyniku głodu, chorób, egzekucji czy eksperymentów pseudomedycznych.