Rocznica wybuchu wojny – echa w niemieckich mediach
2 września 2009
Obchody 70-tej rocznicy wybuchu II wojny światowej zdominowały wydania wiadomości telewizji publicznej. W serwisach informacyjnych stacji prywatnych było mniej obszernych relacji na ten temat, jednak wiadomość została wszędzie odnotowana, przynajmniej w formie krótkiej informacji.
Telewizja dokumentuje
Telewizja publiczna poświęciła obchodom w Gdańsku dużo więcej miejsca, a kanał informacyjny Phoenix, który wiele ważnych wydarzeń politycznych relacjonuje na żywo, transmitował także uroczystości na Westerplatte. Transmisja była opatrzona licznymi komentarzami oraz dodatkowymi relacjami. Poza tym w ramach cyklu "Nasze stulecie", Phoenix dwukrotnie emitował w ostatnich dniach (27.08.09 i 01.09.09) dłuższą dokumentację pod tytułem "Wymuszona wojna - 1 września 1939 roku".
Także inne stacje telewizji publicznej niezależnie od aktualnych relacji z Gdańska, przygotowały dłuższe dokumentacje na temat "1 września 1939". Część z nich została pokazana wczoraj, dalsze filmy będą prezentowane jeszcze przez kilka najbliższych dni. W pierwszym i drugim programie telewizji publicznej ARD oraz ZDF również emitowane były dokumentacje. ZDF pokazał w najlepszym czasie emisyjnym 45-minutową dokumentację pt. "Atak na Europę - Jak się zaczęła II wojna światowa". Przygotowano również dalsze filmy.
Coraz więcej filmów i dokumentacji
Również stacja publiczna 3sat zdecydowała się na szereg dokumentacji poświęconych wybuchowi wojny, które prezentuje przez cały tydzień w ramach cyklu pt. "Nigdy więcej wojny?". Także niemiecko-francuska telewizja Arte i zachodnioniemiecka regionalna telewizja WDR (Westdeutscher Rundfunk) zaprezentowały film "Lato 1939" autorstwa Mathiasa Haenthesa i Niny Koshofer, który starał się przybliżyć nastrój i warunki polityczne zanim doszło do ataku na Polskę. Występujący w nim świadkowie, jak znany krytyk literatury Marcel Reich-Ranicki czy reżyser Andrzej Wajda, opowiadają o ostatnich tygodniach przed wojną.
WDR pokazał także film "Umrzeć za Gdańsk?" Andrzeja Klemmta, gdzie reżyser przybliżył różne perspektywy ludzi żyjących w różnych częściach Europy na krótko przed wybuchem wojny. Film przybliżył niemieckiej publiczności nie tylko Gdańsk okresu wojennego, ale również sprzed 20-tu laty. Także telewizja Deutsche Welle pokazała w tych dniach film, który wyprodukowała wspólnie z polską stacją TV Polonia pt. "Atak Hitlera na Polskę - Jak rozpoczęła się II wojna światowa".
Wiele relacji, reportaży i dokumentacji można było również słuchać w publicznym radiu. Rogłośnie jak Deutschlandfunk, WDR czy inne regionalne stacje radiowe nadawały programy poświęcone początkowi II wojny światowej w różnych programach.
Obszerne informacje w prasie
Największe niemieckie gazety poświęciły uroczystościom w Gdańsku wiele uwagi. W różnych częściach gazet zamieszczano nie tylko aktualne relacje, lecz również wyczerpujące artykuły na tematy, które były dotąd mniej znane. Wiele mediów poświęciło szczególną uwagę wyjaśnianiu polsko-rosyjskich sporów o historię oraz różnic w postrzeganiu przeszłości przez obydwa kraje.
Największy niemiecki dziennik, „Frankfurter Allgemeine Zeitung” poświęcił tematyce "1. września 1939" sporą część pierwszej i drugiej strony. Przeważały relacje na temat wystąpienia Angeli Merkel oraz Władimira Putina. Także inne dzienniki, jak „Die Welt”, „Frankfurter Rundschau”, czy „Tageszeitung”, umieściły na najważniejszych stronach zdjęcia i relacje z obchodów 70-tej rocznicy wybuchu wojny.
W regionach i tabloidach mniej miejsca
Największa niemiecka gazeta - tabloidowy Bild - zrezygnował z umieszczenia informacji o obchodach 70-tej rocznicy 1 września 1939 roku na pierwszej stronie i zamieścił relację o uroczystości z udziałem kanclerz Angeli Merkel na drugiej stronie z tytułem: "Dzień pojednania". W porównaniu z innymi gazetami rzuciło się w oczy, że gazety wydawnictwa Springera, jak „Die Welt” i „Bild” jedynie w minimalnym stopniu odnotowały w swoich wydaniach z 1. września samą rocznicę.
Mniejsze zainteresowanie rocznicą wybuchu wojny wykazały również gazety regionalne. Na pierwszy rzut oka bardziej widocznie prezentował się ten temat w gazetach wschodnich landów. Relacje w prasie regionalnej były z reguły umieszczane nie na pierwszej, lecz na kolejnych stronach.
W odróżnieniu od sytuacji w poprzednich latach, okrągła rocznica wybuchu drugiej wojny światowej sprawiła, że w tym roku poświęcono jej w mediach zdecydowanie więcej miejsca niż w przeszłości. Dzięki temu możliwy był również szczególny fokus na wydarzenia bezpośrednio poprzedzające wybuch wojny oraz pogłębioną analizę wydarzeń sprzed 70 lat.
Róża Romaniec
red.: H. Buschau