Przeciw białym plamom historii i partiom anty europejskim

Na uroczystym zakończeniu projektu młodzieżowego step21 w Berlinie niemiecka kanclerz wyraziła też duży niepokój w związku z działalnością ruchów i partii anty europejskich jak Libertas w Irlandii: -"Musimy być bardzo ostrożni. Ale mam nadzieję, że wszyscy nauczyliśmy się z lekcji historii, że w Europie trzeba budować mosty i że nie wolno prowadzić przeciwko sobie nawzajem żadnej nagonki”, powiedziała niemiecka kanclerz.

Niemcy i Francję po I. Wojnie światowej bardzo wiele dzieliło i mówiono o „dziedzicznej wrogości”. Mimo niezliczonych ofiar obie strony potrafiły to przezwyciężyć:- "Teraz już nigdy więcej nie dojdzie do tego, żeby jakiś kraj wkroczył na drogę ekstremizmu bez reakcji pozostałych krajów”, dodała Angela Merkel, zwracając się do uczestników i organizatorów projektu step21. W tym kontekście podkreśliła znaczenie znajomości tragicznej historii jako ostrzeżenia na przyszłość.

Inicjatywa na rzecz tolerancji i odpowiedzialności

Inicjatywa step21 została powołana do życia w roku 1998 po fali ekscesów i wystąpień przeciwko cudzoziemcom w Niemczech. Jej celem jest propagowanie tolerancji i pokojowego współżycia oraz zwalczanie wrogości, ksenofobii i przemocy. W ciągu dziesięciu lat działalności zorganizowano 300 regionalnych i międzynarodowych projektów tematycznych z udziałem 900.000 młodych ludzi i 13.000 szkół oraz organizacji młodzieżowych. Projekt wspierają różne organizacje i fundacje oraz znani politycy i przedsiębiorcy. W jego praktyczną działalność zaangażowanych jest wielu pedagogów i wolontariuszy. Patronat nad inicjatywą step 21 sprawuje obecnie prezydent Niemiec Horst Köhler.

Młodzi ludzie likwidują „białe plamy” historii

Młodzież z różnych krajów po raz trzeci przygotowała gazetę „Weiße Flecken” („Białe Plamy”). Po raz pierwszy wydały ją w 2006 roku uczestniczące w projekcie szkoły polskie i niemieckie. Spośród 70 uczestników tegorocznej edycji projektu znajdują się także uczniowie ze szkół czeskich i austriacjkich. Gazeta rozprowadzana jest w uczestniczących w projekcie szkołach oraz przez instytucje młodzieżowe, ale także w miejscach pamięci, muzeach i na okolicznościowych wystawach i przy okazji różnych uroczystości. Ogółem w ciągu trzech lat gazeta „Weisse Flecken” wydawana co roku w nakładzie 30.000 egzemplarzy dotarła do ponad 100.000 młodych ludzi.

Po raz trzeci z rzędu 15 dziennikarskich zespołów uczniowskich badało nie tylko to, co działo się w ich własnych miejscowościach w czasach narodowego socjalizmu. Niemniej ambitnym zadaniem było odszukanie gazet z tego okresu i znalezienie fałszerstw oraz kłamstw propagandy nazistowskiej dotyczących faktów badanych przez uczniów. Przez dziewięć miesięcy przeszukiwali oni archiwa, szukali dokumentów i naocznych świadków. Dotarli m.in. do świadków pogromu antyżydowskiego w roku 1938, odwiedzili obozy koncentracyjne na terenie swych krajów i miejsca masowych egzekucji. Młodzi dziennikarze niemieccy, czescy, polscy i austriaccy zebrali w ten sposób m.in. interesujący materiał na temat losu żydowskich ofiar Holocaustu, polskich więźniów obozów koncentracyjnych i robotników przymusowych. Uczestniczyli także we wspólnych warsztatach redakcyjnych w Polsce i Niemczech. Od strony fachowej wspierali ich zawodowi dziennikarze i historycy.

Nie byłoby roku 1989 bez roku 1939

Uczestniczący w uroczystej prezentacji gazety „Weiße Flecken” w Berlinie ambasadorzy z Polski, Czech i Austrii podziękowali uczestnikom projektu za angażowanie przy realizacji projektu. Ambasador Polski dr Marek Prawda w swoim wystąpieniu nawiązał do ciągu uroczystości rocznicowych związanych z datą wybuchu II. Wojny światowej oraz wydarzeniami roku 1989. Zapytany o znaczenie tego rodzaju inicjatyw społecznych na rzecz niezatajania i odkłamywania historii szczególnie na tle zarzutów o fałszowanie bądź „pisanie jej na nowo w Niemczech” polski ambasador podkreślił wagę takich projektów:

- "Przyjeżdża tu młodzież z Polski i Czech i opowiada na ogół o historiach mało znanych, lokalnych, które związane są z II. Wojną Światową. Pomaga to podtrzymać zainteresowanie historią tu w Niemczech. Ważne jest to szczególnie w tym roku, bo z jednej strony obchodzimy dwudziestolecie zmiany systemu. Z drugiej strony mamy siedemdziesiąciolecie wybuchu II. Wojny światowej. Te rocznice w jakimś sensie się łączą. Uświadamiamy sobie, że rok 1989 nie byłby potrzebny, gdyby nie rok 1939. Nadaje to uroczystościom rocznicowym bardzo szczególny charakter i bardzo dobrze, że do tego włączana jest młodzież. Myślę, że bardzo szczególny rozgłos tej akcji sprzyja przekazywaniu wiedzy o naszych doświadczeniach wojennych społeczeństwu, które z biegiem lat oddala się od tamtego okresu."

Zdaniem polskiego ambasadora w Niemczech, obecność i zainteresowanie pani kanclerz Merkel oraz jej udział w dyskusji z uczestnikami utwierdza młodych ludzi dodatkowo, że robią rzeczy słuszne dla siebie i innych ale także dla polityki.

Autor:Andrzej Stach, Berlin

Red.: Barbara Coellen