Powiązania gospodarcze Libii
25 lutego 2011
Najmocniejszą stroną libijskiej gospodarki są ropa naftowa i gaz. W spokojnych czasach Libia wydobywała dziennie 1,6 mln baryłek ropy, co uplasowało ją na liście światowych dostawców na miejscu siedemnastym. Obecnie na skutek rozruchów wydobycie zmniejszyło się o prawie 6 procent.
A ponieważ Libia wraz z Algerią pokrywają zaledwie 2 procent światowego wydobycia ropy, aktualny spadek produkcji nie jest aż tak znaczący, by mógł w poważniejszy sposób zakłócić zaopatrzenie globalne. A jednak mimo wszystko odnotowuje się powyżki cen ropy naftowej. Powodem jest rosnące zaniepokojenie ewentualnym rozprzestrzenieniem się rozruchów - zwłaszcza na Arabię Saudyjską - kraj o największych na świecie rezerwach ropy. Co prawda również Arabia Saudyjska produkuje tylko 10 procent podaży światowej - jednak to jedyny kraj, który jest w stanie szybko zrekompensować wysoki zastój w wydobyciu.
Europa głównym odbiorcą libijskiej ropy
Gros libijskiej ropy (85 procent) płynie do Europy. Z tego około 22 procent do Włoch, a niecałe 8 procent - do Niemiec. W ubiegłym roku RFN importowała z Libii ropę naftową i gaz ziemny wartości trzech miliardów euro. Dalszy miliard wydała na produkty Made in Libya.
Ten pustynny kraj nie jest też dla Niemiec tak całkiem bez znaczenia jako rynek eksportowy. Do Libii Niemcy dostarczają przede wszystkim maszyny budowlane i dla przemysłu chemicznego, sprzęt rolniczy, jak również samochody i inne pojazdy. Poza tym produkty żywnościowe i farmaceutyczne oraz substancje chemiczne.
Zagraniczne koncerny w Libii
W Libii działa wiele zagranicznych koncernów. Do największych należą niemiecka córka BASF, Wintershall, RWE-Dea, a także BP, Exxon Mobile, OMV, Shell i StatoilHydro. Największym zagranicznym koncernem naftowym jest w Libii włoski Eni. Z powodu utrzymującej się niestabilności politycznej, wielu pracowników firm ewakuowano. Nierzadko okrojona liczebnie załoga kontynuuje produkcję, choć w bardzo ograniczonym zakresie.
W Libii działa w sumie 30-40 niemieckich firm, zwłaszcza z branży energetycznej, ale również w budownictwie i infrastrukturze, w przemyśle spożywczym i medycynie. W tym wielkie koncerny jak Siemens, Ferrostahl czy Bilfinger Berger.
Libijskie inwestycje za granicą
Libia mocno wzbogaciła się na ropie naftowej, ale jedynie ułamek dochodów z tego surowca trafił do kieszeni obywateli.
Tym większym kapitałem może się poszczycić libijski państwowy fundusz Libyan Investment Authority (LIA). Dzięki szczególnej przyjaźni między włoskim szefem rządu Silvio Berlusconim a samozwańczym libijskim przywódcą rewolucyjnym Muammarem Kaddafim Libia zainwestowała we Włoszech grube petrodolary. I tak LIA wraz z libijskim Bankiem Centralnym mają w banku UniCredit w Mediolanie 7,5 procent udziałów i są tym samym największym zagranicznym akcjonariuszem. LIA ma taże ponad dwa procent udziałów we włoskim koncernie lotniczym i zbrojeniowym Finnmeccanic , a siedem procent - w klubie piłkarskim Juventus Turin.
Z doniesień prasowych wynika, że do LIA należą też udziały (poniżej 2 procent) we włoskim koncernie samochodowym Fiat. W ubiegłym roku Kaddafi wykupił także za 224 mln funtów (poprzez państwowy fundusz LIA) trzy procent udziałów w brytyjskim koncernie medialnym Pearson, do którego należy między innymi Financial Times.
Po wejściu na giełdę w grudniu 2010 roku LIA kupiła ponad 5 procent akcji tureckiego państwowego dewelopera Emlaka Konuta. Zainwestowała również w Rosji: trzy procent rosyjskiego koncernu aluminiowego UC Rusal jest w rękach LIA.
Według oceny niemieckiego Instytutu Badań nad Gospodarką (IFO) wydarzenia polityczne w świecie arabskim nie powinny na razie być zagrożeniem dla światowego handlu, ponieważ mają one w handlu światowym stosunkowo niewielki udział.
Insa Wrede / Iwona D. Metzner
Red. odp.: Magdalena Szaniawska-Schwabe