Ponad 100 znanych polityków niemieckich przechodzi na emeryturę

Przez dziesięciolecia byli nieodłączną częścią niemieckiego krajobrazu politycznego. Ich nazwiska znane są niemal każdemu. Kiedyś trzeba jednak zakończyć karierę i przejść na polityczną emeryturę. Po 22 września w nowym Bundestagu nie zobaczymy już wielu znajomych twarzy.

Łzy na mównicy

Nagły wybuch emocji nie zdarza się często w Bundestagu. Pewnie dlatego media odnotowały łzy na twarzy wieloletniej posłanki CDU, Rity Pawelski, kiedy w czerwcu ogłosiła łamiącym się głosem, że zdecydowała się zakończyć karierę. "Odchodzę z ciężkim sercem", powiedziała i chciała jeszcze coś dodać, ale w tym momencie siły ją opuściły i zeszła z mównicy zanosząc się płaczem.

Zupełnie inaczej, po żołniersku przeszła na polityczną emeryturę specjalistka partii liberalnej ds. spraw polityki obronnej Elke Hoff. Po 20 latach poselskiej kariery powiedziała krótko i z humorem "odmeldowuję się" i to było wszystko.

Niektórzy politycy wykorzystują ostatnie wystąpienie na sali Bundestagu do przekazania obecnym na niej posłom osobistego przesłania. Tak postąpiła wieloletnia minister ds. współpracy gospodarczej i rozwoju w rządach Gerharda Schrödera i Angeli Merkel, Heidemarie Wieczorek-Zeul. Zabierając po raz ostatni głos, po 26 latach posłowania wygłosiła przestrogę przed uleganiem pokusie siłowego rozwiązania konfliktu w Syrii. "Sprawiedliwość i pokój są nierozłącznym rodzeństwem" - oświadczyła.

Rozstania łatwe...

O łatwym rozstaniu z karierą polityczną można mówić w przypadku Franza Münteferinga. O wiele trudniej będzie sobie wyobrazić bez niego nowy parlament. Müntefering spędził w nim 32 lata. W tym czasie zdążył być ministrem komunikacji i pracy, przewodniczącym klubu parlamentarnego SPD w Bundestagu, jej sekretarzem generalnym i - dwukrotnie - przewodniczącym partii. Tylko nieliczni mogą pochwalić się takim dorobkiem.

Zapytany swego czasu w telewizyjnym talk-show, czy nie czuje się zmęczony i kiedy zamierza rozstać się z czynnym uprawianiem polityki odparł: "Kiedy sam uznam, że przyszła na to pora. Ale na razie jakoś się jeszcze trzymam". Teraz doszedł do wniosku, że pora wycofać się w domowe zacisze.

...i trudne

W przypadku jego partyjnego kolegi, Wolfganga Thierse, sprawa wygląda inaczej. Pochodzący z b. NRD Thierse zasiadał w Bundestagu nieprzerwanie od 1990 roku. W latach 1998-2005 był jego przewodniczącym, a od 2005 roku jednym z sześciu wiceprzewodniczących. W wywiadzie dla radia Deutschlandfunk powiedział, że ciężko mu rozstawać się z polityką, ale "decyzję o nie kandydowaniu do Bundestagu podjąłem samodzielnie" i "znacznie lepiej wycofać się samemu, niż zostać do tego zmuszonym".

Co zostaje?

Na to pytanie, każdy z "politycznych dinozaurów" odpowiada inaczej. Franz Müntefering za swe największe osiągnięcie polityczne uznaje skłonienie kolegów posłów SPD do jednogłośnego poparcia programu reform gospodarczych i społecznych kanclerza Schrödera "Agenda 2010".

Heidemarie Wieczorek-Zeul najbardziej ceni sobie wkład w umorzenie części zadłużenia najbiedniejszym krajom rozwijającym się. Wielu posłów, którzy zdecydowali się wycofać z czynnego życia politycznego wspomina głosowanie w Bundestagu o udziale Bundeswehry w misji w Afganistanie. Jürgen Koppelin z FDP, poseł od 1990 roku, głosował przeciwko niej uznając, że Bundeswehra nie jest należycie uzbrojona i wyposażona, a pani Wieczorek-Zeul wspomina, że była przeciwna udziałowi Niemiec w wojnie z Irakiem.

Znany polityk CSU Michael Glos za swe największe przeżycie w całej karierze politycznej uznaje wiadomość o upadku Muru Berlińskiego: "Z początku nie mogliśmy w to uwierzyć. Część kolegów chciała kontynuować debatę podatkową. Zabrałem wtedy głos i powiedziałem, że powinniśmy przerwać obrady, powstać i razem odśpiewać hymn. I tak się stało" - wspomina. Glos spędził w Bundestagu 37 lat.

Życie poza polityką

Co robią politycy na emeryturze? Jedni piszą wspomnienia, inni poświęcają gros czasu rodzinie lub swemu hobby. Niemal wszyscy jednak pozostają aktywnymi uczestnikami życia społecznego. To, jak twierdzą, mają we krwi i nie wyobrażają sobie życia bez angażowania się w sprawy publiczne.

"Jest tyle ważnych i ciekawych rzeczy, które mnie interesują i w które chciałabym się teraz czynnie włączyć" - mówi Hedemarie Wieczorek-Zeul - "Na przykład walka z AIDS i gruźlicą czy kampania o sprawiedliwy handel (Fair trade)". Jürgen Koppelin też nie wyobraża sobie siedzenia z założonymi rękami. "Mam zaproszenia na odczyty na uniwersystetach w Bangkoku i Hanoi a poza tym" - przyznaje - "wreszcie chciałbym zrealizować moje niespełnione marzenie i napisać scenariusz do filmu kryminalnego. Jedno mogę zdradzić już teraz: ofiarą morderstwa będzie dziennikarz zadający niewygodne pytania".

Jeanette Seiffert / Andrzej Pawlak

red. odp.: Elżbieta Stasik