Niemcy wpiszą prawa dzieci do konstytucji

Projekt poprawki do niemieckiej ustawy zasadniczej przygotowała minister sprawiedliwości Christine Lambrecht z SPD. Trafił on właśnie do uzgodnień międzyresortowych. Będzie to pierwsza od blisko 20 lat zmiana w katalogu praw podstawowych.

Projekt zakłada, że artykuł 6., dotyczący ochrony małżeństwa i rodziny, ma zostać uzupełniony o dodatkowy akapit, który stwierdza, że „każde dziecko ma prawo do poszanowania, ochrony i wspierania jego praw podstawowych, w tym prawa do rozwoju i stania się odpowiedzialną za siebie jednostką we wspólnocie społecznej”.

Poprawka zobowiąże też organy i instytucje państwowe, by kierowały się dobrem dziecka w każdym działaniu, które bezpośrednio dotyczy jego praw. I stwierdza, że każde dziecko ma prawo do bycia wysłuchanym, gdy organy państwa podejmują decyzje bezpośrednio dotyczące jego praw.

Dyskusja o tym, czy prawa dzieci należy zakotwiczyć w niemieckiej ustawie zasadniczej, toczy się w Niemczech od wielu lat. Konstytucje krajów związkowych Niemiec zawierają różne sformułowania o ochronie praw dzieci. Dopiero dwa lata temu, za sprawą niemieckich socjaldemokratów, przyjęcie odpowiedniej poprawki do konstytucji RFN uzgodniono w umowie koalicyjnej między CDU a SPD, a projekt opracowała w tym roku grupa robocza, złożona z przedstawicieli władz federalnych i krajów związkowych.

– To epokowa zmiana dla dzieci, młodzieży i rodziny – oświadczyła wiceprzewodnicząca frakcji SPD w Bundestagu Katja Mast.

Nietknięte prawa rodzicielskie

Zdaniem wielu komentatorów zmiana jest jednak raczej symboliczna. Autorzy projektu, opisanego przez dziennik „Sueddeutsche Zeitung” zaznaczają w uzasadnieniu, że celem propozycji jest sprawienie, by prawa podstawowe dzieci były lepiej widoczne w niemieckiej konstytucji oraz podkreślenie, jak „wiele dzieci i ich prawa znaczą w naszym społeczeństwie”.

Zastrzegają również, że poprawka nie ograniczy praw i odpowiedzialności rodzicielskiej, które pozostają zagwarantowane w niezmieniony sposób. „Relacje między rodzicami, dziećmi a państwem mają pozostać nietknięte” - zapewniono, co według „SZ” ma uspokoić obawy, iż nowy konstytucyjny zapis da organom państwa, a zwłaszcza urzędom do spraw młodzieży, Jugendamtom, nowe możliwości interwencji w przypadku problemów w rodzinach.

Aby zmienić niemiecką konstytucję, wymagane jest poparcie większości dwóch trzecich Bundestagu oraz drugiej izby parlamentu, Bundesratu, gdzie zasiadają przedstawiciele rządów krajów związkowych. Sama wielka koalicja takiej większości nie ma. Niemieckie media zwracają tez uwagę, że część polityków CDU wolałaby przeredagować projekt tak, by umieścić prawa dzieci niżej, pod zapisem o prawach i obowiązkach rodziców.