Niemcy: Odnaleziono zdjęcia Demianiuka w Sobiborze
20 stycznia 2020
Gdyby te zdjęcia odnalazły się wcześniej, proces Johna (Iwana) Demianiuka przed sądem w Monachium mógłby wyglądać inaczej. Jak poinformowało w niedzielę berlińskie centrum dokumentacyjne Topografia Terroru, odkryto nowe fotografie pokazujące niemiecki obóz zagłady Sobibór, w którym w latach 1942-1943 zamordowano ok. 170 tys. Żydów. Na co najmniej jednym ze zdjęć widać Johna Demianiuka.
W 2011 roku Demianiuk został skazany na pięć lat więzienia za pomocnictwo w zgładzeniu 20 060 Żydów. Jego proces był poszlakowy, a wyrok nigdy się nie uprawomocnił. Demianiuk zmarł, zanim sąd wyższej instancji zdążył rozpatrzyć apelację złożoną zarówno przez obrońców jak i prokuraturę. W trakcie postępowania Demianiuk nie przyznał się do służby w Sobobirze.
"Mała sensacja"
Ujawnione teraz fotografie po raz pierwszy pokazują Johna Demianiuka przebywającego na terenie niemieckiego obozu zagłady. Agencja dpa pisze w tym kontekście o „małej sensacji” i sugeruje, że gdyby fotografie odnalazły się wcześniej, proces w Monachium mógłby mieć inny przebieg.
Jak podała Topografia Terroru, nieznane zdjęcia z Sobiboru odnalazły się w prywatnych zbiorach byłego zastępcy komendanta obozu Johanna Niemanna. Zgromadził on ok. 350 fotografii dokumentujących Akcję Reinhard, w ramach której Niemcy zamordowali na terenie okupowanej Polski 1,8 mln Żydów. Od 28 stycznia zdjęcia będzie można oglądać w Berlinie.
Proces Johna Demianiuka był jednym z najgłośniejszych ostatnich procesów przeciwko członkom załóg niemieckich obozów zagłady. Pochodzący z Ukrainy Demianiuk wyemigrował po wojnie do Stanów Zjednoczonych, gdzie przez lata pracował jako mechanik. W 2010 roku został wydany Niemcom, postawiony przed sądem i skazany. Zmarł w 2012 roku w wieku 91 lat.
(DPA/ szym)