1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Najpiękniejsze niemieckie słowo

Małgorzata Matzke25 października 2004

Konkurs na najpiękniejsze niemieckie słowo zorganizowany został przez Niemiecką Radę Języka, Instytut Goethego i rozgłośnię Deutsche Welle. Służyć miał on rozbudzeniu sympatii do języka niemieckiego – i w kraju i za granicą – Rozstrzygnięcie konkursu nastąpiło w miniony weekend.

https://p.dw.com/p/BIbi

Za najpiękniejsze słowo jurorzy uznali “Habseligkeiten” – wyraz ten oznacza po prostu “dobytek”, ale słowotwórczo składa się on z dwóch właściwie ambiwalentnych członów : “haben” czyli “mieć”i “Seeligkeit” - "uduchowienie, radość" czyli coś zupełnie niematerialnego.

Jak przyznaje Jutta Limbach, dyrektor Instytutu Goethego kiedy jury czytało uzasadnienia, dołączone do każdej propozycji, coraz więcej jurorów było za tym słowem ponieważ ma ono wiele sympatycznych konotacji. Można wyobrazić sobie małego chłopca z dobytkiem wypełniającym kieszenie jego spodni czy bezdomnego, który cały swój dobytek zgromadził wokół siebie.

Jury przekonało także uzasadnienie, jakie podała zwycięzczyni głównej nagrody, Doris Kalka z Turyngii - jak napisała :w słowie tym zawarta jest sprzeczność targająca ludzi w dążeniu – z jednej strony do materialnych dóbr – a z drugiej strony do “nieosiągalnego celu” uduchowionej radości. Za ten wybór otrzymała ona główną nagrodę konkursu: wycieczkę na Mauritius.

Słowa, które zajęły następne miejsca to pojęcie “Geborgenheit” oznaczające “ukojenie, bezpieczeństwo” i “lieben” czyli “kochać”.

Jak powiedziała Jutta Limbach przewodnicząca jury, w którego skład wchodzili językoznawcy, dziennikarze, artyści parający się słowem – celem konkursu było wzbudzenie sympatii do języka niemieckiego. Swój wyraz tej sympatii dało prawie 23 000 osób nadsyłających swe propozycje ze 111 krajów. Jedna czwarta propozycji nadeszła z zagranicy.

Najczęstszym faworytem było słowo “Liebe” – "miłość" , ale w konkursie liczyła się nie tyle popularność jakiegoś słowa, lecz oryginalność uzasadnienia.

Przy pojęciu “Geborgenheit” - zwyciężyło uzasadnienie Annamarii Musakowej ze Słowacji, która napisała, że “ w jej języku uczucia Geborgenheit – nie można tak dokładnie oddać”. Trzecie miejsce zajęła Gloria Bosch z Palma de Mallorca proponująca słowo “lieben” – "kochać", które tylko jedną literką “i” różni się od słowa “leben” czyli “żyć”.

Do faworytów podawanych przez samych Niemców należały pojęcia “Gemuetlichkeit” – czyli "przytulność"," Sehnsucht" – czyli" tęsknota" i "Heimat"-"ojczyzna".

Plon całego konkursu zebrany został w książce, która w tym tygodniu już pojawia się w księgarniach – będzie to zbiór wszystkich miłosnych wyznań pod adresem języka niemieckiego - pochodzących także od prominentnych artystów i polityków , jak np. od komika Loriota, designera mody Wolfganga Joopa, przewodniczącego Bundestagu Wolfganga Thierse czy minister rolnictwa Renaty Kuenast.