Nagroda dla niemiecko-polskiej inicjatywy EUSTORY

Prywatna Fundacja Körbera od 1973 roku organizuje niezależne konkursy historyczne dla młodzieży, służące inspirowaniu młodych ludzi, aby poznawali i badali historię najnowszą swojego kraju. Korzystając z doświadczeń niemieckich, podobny konkurs, nazywany „Historia bliska”, organizuje od roku 1996 warszawska Fundacja Ośrodka KARTA. W roku 2001 obie instytucje stały się pierwszymi ogniwami europejskiej sieci, nazywanej EUSTORY.

Dyrektor sieci utworzonej przy Fundacji Körbera w Hamburgu Gabriele Woidelko, podkreśla, że EUSTORY jest wspólnym niemiecko-polskim dokonaniem.

- "Nasze konkursy historyczne, organizowane pod patronatem prezydenta Niemiec, stawały się w wielu krajach wzorem do naśladowania. Jako pierwsi oparli na nim swoją polską edycję konkursu koledzy z Fundacji Ośrodka KARTA. Dzięki kontaktom tej fundacji w krajach Europy Srodkowo-Wschodniej, sieć powiększała się o kolejne ogniwa" - opowiada Gabriele Woidelko.

Do sieci EUSTORY należy obecnie 19 małych i dużych instytucji pozarządowych z 19 krajów, które organizują własne niezależne konkursy historyczne dla młodzieży. W Kartę EUSTORY, czyli w zbiór zasad, którymi kierują się kraje należące do sieci, wpisane jest krytyczne, wielostronne spojrzenie na historię, a przede wszystkim założenie, żeby mówić o swojej historii tak, by być wysłuchanym przez innych i pozwalać innym mówić oraz ich wysłuchać – mówi Alicja Wancerz-Gluza z Fundacji Ośrodka KARTA.

- "Czyli z góry zakładamy, że żadna historia, żadna prawda nie musi być ostatecznie obiektywna i prawdziwa. Każdy ma swoją własną historię, swoją własną wizję prawdy i tym, do czego chcemy namówić młodych ludzi, jest to, żeby byli gotowi wysłuchać prawdy historycznej innych ludzi, innych narodów. To jest klucz do zrozumienia historii europejskiej" - wyjaśnia Alicja Wancerz-Gluza.

Według Gabriele Woidelko, w ciągu jedenastu lat istnienia EUSTORY wydarzyło się wiele dobrego w tym zakresie.

- "Koledzy z innych krajów nabrali wobec siebie zaufania, zniknęły bariery w ich myśleniu. Jesteśmy w stanie bardzo szczerze rozmawiać ze sobą na najbardziej drażliwe tematy, tematy, które w polityce są przemilczane albo stają się przyczyną politycznych waśni. Działając oddolnie, stworzyliśmy na bazie społeczeństwa obywatelskiego szeroką platformę wzajemnego zaufania. To jest podstawą integracji europejskiej” - podkreśla Gabriele Woidelko.

W konkursach EUSTORY oraz organizowanych międzynarodowych spotkaniach, jak na przykład doroczna Szkoła Letnia i Akademia Jesienna, wzięło udział około 90 000 uczniów i 2000 nauczycieli. Powstało ogółem 40 000 prac konkursowych i sporo wielojęzycznych publikacji. Największy sukces czytelniczy w Niemczech odniosła antologia, która jest rezultatem dwóch konkursów przeprowadzonych przez niemiecką i polską fundację.

Nagroda przyznana EUSTORY przez Niemiecką Fundację Narodową za promowanie szacunku dla historii narodowych oraz wspieranie pokoju i intergracji kontynentu Europejskiego zostanie przeznaczona na zorganizowanie Szczytu EUSTORY w Warszawie. Udział w nim wezmą laureaci konkursów historycznych z krajów uczestniczących w sieci. Gospodarzem szczytu będzie Fundacja Ośrodka KARTA. Gabriele Woidelko wylicza z dumą, że EUSTORY udało się osiągnąć w sieci wysoki poziom porozumienia między społecznościami obywatelskimi, stworzyć forum dyskusji między młodymi ludźmi, historykami, ekspertami, pedagogami o przemilczanych i zapomnianych wątkach naszej historii, o sporach, które istnieją, i które kształtują naszą rzeczywistość.

- "Na szczycie chcemy zbudować most między naszą pracą w ramach społeczeństwa obywatelskiego a polityką. Będziemy mówić, jak posłużyć się historią jako instrumentem porozumienia między narodami w Europie. Opracujemy stanowisko w sprawie znaczenia historii dla toczonych obecnie w Europie debat politycznych. Obserwujemy wszędzie nieporozumienia wynikające z nierozwiązanych i przemilczanych kwestii historycznych, czy to w dyskusji o unijnym Traktacie Konstytucyjnym, czy w relacjach między państwami w Europie. Uważamy, że w polityce europejskiej za mało się o tym mówi. Za mało mówi się otwarcie o tym, jak historia wpływa na nasze stosunki polityczne i wzajemne relacje" - uważa Gabriele Woidelko.

W opracowanym na szczycie dokumencie młodzi ludzie przedstawią swoje opinie na temat znaczenia historii w aktualnej polityce europejskiej i dyskutować będą na ten temat z politykami europejskimi.