My, dzieci z NRD

Jak pomóc ofiarom bezprawia i przemocy w enerdowskich ośrodkach wychowawczych? Tak brzmi temat dyskusji na forum Bundestagu nad wspólnym projektem opozycji i koalicji – z wyłączeniem komunistów. W NRD tysiące dzieci i młodzież – aż do roku 1989 – przebywała w zamkniętych domach dziecka i młodzieży w warunkach po części urągających godności człowieka. NRD stawiało sobie nadrzędny cel polityczny w procesie wychowania młodzieży: uczynienia z młodych ludzi homo sovieticus. Pranie mózgu realizowano w 479 państwowych domach dziecka, 38 specjalnych domach wychowawczych, 32 domach resocjalizacyjnych, a zwłaszcza w zamkniętej placówce w Torgau.

Ucieczka Margot Honecker

Te placówki podlegały resortowi Oświaty Ludowej, na którego czele stała od 1963 roku Margot Honecker, żona dyktatora NRD, Ericha Honeckera. Margot Honecker mieszka teraz w Chile. Jest powiązana rodzinnie z lewicą chilijską, dla której NRD było niedoścignionym wzorem demokracji. Zaraz po upadku reżimu zarzucono Margot Honecker popieranie przymusowej adopcji dzieci rodzin politycznie niepokornych oraz umieszczanie ich w reżimowych domach dziecka. Honecker wytoczono nawet proces, ale musiano go umorzyć z uwagi na niemożność ścigania przestępcy. W NRD reedukacja, prowadzona we domach dziecka przez resort kierowany przez Margot Honecker, wzorowała się na sowieckich i nazistowskich metodach wychowawczych (sama Honecker była w latach 1938 – 1945 członkinią narodowo-socjalistycznej organizacji dziewcząt, BDM).

Miejsce Pamięci w Torgau

Metoda polegała w zasadzie na drylu, którego celem było wymuszenie podporządkowania się kolektywowi. Wskutek ideologicznej indoktrynacji, fizycznej przemocy i molestowania byli wychowankowie enerdowskich domów dziecka cierpnią po dziś dzień na psychiczne urazy. Celem debaty w Bundestagu jest przede wszystkim uznanie cierpień dzieci i młodzieży w enerdowskich placówkach wychowawczych, z czym łączą się świadczenia reabilitacyjne i finansowe, rozłożone na federację i kraje związkowe. Konkretym określeniem form pomocy dla poszkodowanych zajmą się komisje parlamentarne, a resort spraw wewnętrznych opracuje naukowo owiany dotąd mgiełką tajemnicy system wychowawczy w enerdowskich domach dziecka i pomoże w utworzeniu Miejsca Pamięci w ośrodku wychowawczym w Torgau.

ag / Andrzej Paprzyca

red. odp.: Małgorzata Matzke