Europejska inicjatywa obywatelska

Wystarczy milion spośród ponad 500 mln obywateli z kilku państw członkowskich UE, aby uzyskać wpływ na stanowienie prawa wspólnotowego. Dzięki ustanowieniu w Traktacie lizbońskim prawa inicjatywy obywatelskiej mieszkańcy UE mogą od 1 kwietnia 2012 r. występować do KE z wnioskiem legislacyjnym.

Inicjatywę obywatelską może podjąć komitet organizacyjny składający się z obywateli co najmniej siedmiu państw członkowskich UE, posiadających prawo do głosowania w wyborach do PE. Komitet ma od chwili zarejestrowania inicjatywy 12 miesięcy na zebranie wymaganych podpisów. Ich weryfikacji dokonują państwa członkowskie. KE ma następnie trzy miesiące na ocenę inicjatywy, którą publikuje na swojej stronie w internecie. KE może przedstawić daną inicjatywę jako propozycję aktu legislacyjnego, może ją też odrzucić, ale jest zobligowana szczegółowo uzasadnić swą decyzję.

Zobacz więcej: Portal dotyczący inicjatywy obywatelskiej

Podpisy pod inicjatywą można zbierać na papierze lub w sieci. Do zebrania jednego miliona podpisów potrzebnych jest, jak sugerują eksperci, 1000 pomocników, którzy w ciągu roku muszą przekonać do inicjatywy 1000 obywateli, czyli przeciętnie trzech dziennie w co najmniej siedmiu krajach UE. A że związane są z tym koszty i duży nakład czasu, należy sobie zorganizować pieniądze od darczyńców.

Różnica między inicjatywą a petycją

Inicjatywa obywatelska to uzupełnienie istniejącego już prawa petycji do PE, a także prawa apelowania do rzecznika. Jeśli inicjatywa obywatelska nie chce wystąpić z wnioskiem legislacyjnym, lecz zgłosić postulat usunięcia niedomagania, może złożyć petycję lub zażalenie do Rzecznika Praw Obywatelskich.

Zobacz: Rozporządzenie PE i Rady UE ws inicjatywy obywatelskiej>>

Na mocy Traktatu z Maastricht (1993) wszyscy obywatele UE mają prawo do kierowania petycji do PE w formie skarg lub wniosków dotyczących spraw objętych zakresem unijnych kompetencji (na przykład nie są nimi objęte kwestie edukacji). Petycje rozpatrywane są przez Komisję petycji PE, która decyduje o ich dopuszczalności i odpowiada za podjęcie dalszych działań związanych ze złożonymi petycjami we współpracy z Komisją Europejską.

Barbara Cöllen

red. odp.: Elżbieta Stasik