Die Zeit: Odrodzenie Polski było historyczną koniecznością
12 września 2013
Wywiad zatytułowany „Sięgnąć po światową władzę” ukazuje obraz Europy w 1914 roku, przyczyny wybuchu I wojny światowej, a także inne możliwe scenariusze jej przebiegu.
Zdaniem Krzemińskiego „nie można było zapobiec wojnie również za pomocą lepszego zarządzania kryzysowego”. Jak podkreśla specjalista ds. stosunków polsko-niemieckich, to nie I wojna światowa stanowiła wielką katastrofę, lecz kongres wiedeński, który w 1815 roku „stworzył całkowicie niespełnioną Europę”. Dziennikarz dodaje przy tym, że „wiedeński konstrukt nie przewidywał żadnej alternatywy, ani pokojowej rewizji. Stąd (…) doszło do powstań w Polsce”. Na łamach niemieckiego tygodnika Krzemiński przypomina, że polski wieszcz Adam Mickiewicz życzył sobie – po nieudanej rewolucji 1848 r. – „wojny powszechnej za wolność ludów”, do której doszło prawie 70 lat później, a Polska była jej „beneficjentem”. Dzięki tej wojnie stała się państwem narodowym.
Z kolei Clark uważa, że „odrodzenie Polski było historyczną koniecznością. W przeciwnym razie – jak podkreśla historyk – I wojna światowa byłaby wielką katastrofą”.
Monika Skarżyńska
red. odp. Bartosz Dudek