50 lat Fundacji Roberta Boscha. 40 lat wspierania polsko-niemieckiej współpracy

Z dzisiejszej perspektywy zaangażowanie się fundacji w proces wspierania polsko-niemieckiej współpracy wydaje się całkiem naturalne. Jednak w 1974 r. była to działalność pionierska. Dla wielu ludzi w RFN nawiązanie bezpośredniego kontaktu z Polską było niemal niewyobrażalne. W porozumieniu z Francją i Polską fundacja widziała wówczas klucz do przyszłego, ogólnoeuropejskiego pojednania.

Praca Fundacji skupiona była na „zwykłej, ale zarazem wyjątkowej” pracy polegającej na umożliwianiu spotkań i dialogu ludzi z obszaru kultury, nauki i edukacji oraz przeciwdziałaniu ideologicznej polityce izolacji Wschodu i Zachodu, pisał były prezydent RFN Richard von Weizsäcker. To on zaproponował, aby fundacja poza relacjami niemiecko-francuskimi, wspierała też relacje niemiecko-polskie.

U schyłku lat siedemdziesiątych fundacja stworzyła programy doskonalenia kwalifikacji dla nauczycieli języka niemieckiego i wykładowców uniwersyteckich z Polski. Po 1989 r. finsowała materiały szkolne poświęcone stosunkom polsko-niemieckim oraz wybranym aspektom dotyczącym polskiej kultury, literatury, polityki i społeczeństwa dla niemeickich szkół przygotowane przez Deutsches Polen-Institut.

Co dwa lata Fundacja im. Roberta Boscha oraz Niemiecki Instytut Kultury Polskiej w Darmstadt wręczają Nagrodę im. Karla Dedeciusa dla polskich tłumaczy literatury niemieckojęzycznej i niemieckich tłumaczy literatury polskiej. Wraz z uhonorowaniem nagrodą za budowanie mostów językowych pomiędzy Polakami i Niemcami tłumacze otrzymują wsparcie finansowe w wysokości 10 tysięcy euro.

Od 2003 roku absolwenci niemieckich szkół wyższych wysyłani są przez Fundację na roczne i dwuletnie stypendia do szkół wyższych, gdzie nauczają języka niemieckiego, prowadzą zajęcia na temat współczesnych Niemiec. W latach 1994-2008 w ramach tego programu swój pobyt stpendialny w Polsce odbyło 83 lektorów i młodych naukowców.

Zadaniem projektu Grupa Kopernika finansowanego przez fundację, jest dyskusja nad aktualnym stanem i różnymi wariantami rozwoju relacji polsko-niemieckich. Gremium zwraca szczególną uwagę na często pomijane punkty widzenia i wzory zachowań polskich i niemieckich uczestników dialogu, analizuje złożone procesy społeczne i polityczne, wyciąga wnioski i formułuje zalecenia dla polityków w obu krajach.

Fundacja wspierała w latach 2002-2013 współpracę na polu kultury w Europie poprzez wysyłanie stypendystów na staże do zagranicznych instytucji kultury. Celem było wzmocnienie struktur instytucjonalnych oraz międzykulturowych kompetencji działaczy kultury.W programie uczestniczyło 14 polskich stypendystów, zaś ośmiu niemieckich menedżerów kultury pracowało w różnych instytucjach kultury w Polsce.

Fundacja im. Roberta Boscha wspólnie z Berlińską Szkołą Dziennikarską przyznaje co roku trzymiesięczne stypendia dziennikarzom z Europy Środkowo-Wschodniej. Pobyt na stypendium obejmuje czterotygodniowy kurs w Berlińskiej Szkole Dziennikarskiej oraz staż w jednej z miejscowych redakcji. dziennikarze spotykają się też co roku na Polsko-Niemieckich Dniach Mediów.

Program „Bellevue“ realizowany jest od 2004 roku. Adresatem tego programu są pracownicy najwyższych urzędów państwowych Niemiec, Włoch, Polski, Portugalii, Słowenii, Hiszpanii, Węgier, Irlandii i Francji. Celem programu jest działanie osłonowe integracji europejskiej na poziomie administracji i wzmocnienie transgranicznej współpracy międzynarodowej. Stypendyści odbywają kurs językowy.

Polsko-Niemieckie Dni Mediów są okazją dla dziennikarzy i medioznawców do osobistych spotkań i wymiany poglądów. W atmosferze otwartości i z udziałem uznanych specjalistów uczestnicy poszczególnych paneli tematycznych podejmują dyskusje o najistotniejszych aspektach pracy dziennikarzy oraz o szczególnej roli i odpowiedzialności mediów za współkształtowanie stosunków polsko-niemieckich.

Od 2009 roku studenci z państw Unii Europejskiej raz do roku wybierają się w trwającą dwa tygodnie podróż po Europie – do tej pory odwiedzili Polskę, Francję i Niemcy. Celem ich podróży, którą odbywają autokarem noszącym nazwę Europamobil są szkoły. Z uczniami tych szkół wspólnie przygotowują warsztaty dot. ważkich europejskich tematów.

Tranzyt był projektem realizowanym w latach 2012-2014. Kierował nim Martin Pollack. Celem programu była chęć przezwyciężenia niewiedzy oraz wynikających z niej uprzedzeń i stereotypów w stosunku do wschodnich sąsiadów. Za pomocą medium literatury próbowano odpowiedzieć na ważne pytania oraz pokazać rzeczywistość w jej całej złożoności. Partnerem w tym projekcie była m.in. FWPN.

Polska jest obecnie dla Fundacji im. Boscha sprawdzonym partnerem i łącznikiem z Europą Środkowo-Wschodnią. Byli stypendyści programu Fundacji im. Boscha dla lektorów założyli własne stowarzyszenie (MitOst), przy pomocy którego udało im się stworzyć stabilną sieć kontaktów i kompetencji w tym regionie Europy. W 2004 r. MitOst zostało laureatem Nagrody im.Theodora Heussa.