225 lat Bramy Brandenburskiej
Światową sławę zyskała jako symbol zjednoczenia Niemiec. Jej uroczyste otwarcie odbyło się 6 sierpnia 1791. Była i jest świadkiem europejskiej historii.
Symbol zjednoczenia
Do XIX w. Berlin otaczały mury a do miasta prowadziło 18 bram. Wszystkie zostały rozebrane, oprócz jednej: Bramy Brandenburskiej. Dziś jest ona najczęściej fotografowanym obiektem stolicy Niemiec. Stała się nie tylko symbolem Berlina, lecz całego kraju.
Grecka inspiracja
Ta rycina przedstawia bramę z roku 1764, na której miejscu stanęła potem Brama Brandenburska. Cesarz Fryderyk Wilhelm II zlecił w 1788 budowę nowej bramy miejskiej. Architekt Carl Gotthard Langhans zaprojektował klasycystyczny obiekt, inspirowany bramą prowadzącą na Akropol w Atenach.
Brama pokoju
Od roku 1793 bramę zwieńczała kwadryga zaprojektowana przez rzeźbiarza Johanna Gottfrieda Schadowa. Kwadryga przedstawiała cztero-konny zaprzęg, którym pierwotnie powoziła grecka bogini pokoju Ejrene. Potem zastąpiła ją bogini zwycięstwa Wiktoria. Na początku była to więc „brama pokoju”
Łup wojenny
Brama pokoju wkrótce stała się świadkiem wojny. W 1806 roku Napoleon pokonał Prusy i francuskie wojsko triumfalnie wkroczyło do miasta przez tę bramę. Napoleon kazał zdjąć kwadrygę i jako łup wojenny wywiózł ją do Paryża. Miała być prezentowana publicznie, ale do tego nie doszło.
Triumfalny powrót
Po zwycięstwie pruskiej armii nad Napoleonem w roku 1814 generał Ernst von Pfuel sprowadził kwadrygę z powrotem do Berlina. Jego rodzina mogła przejść przez bramę, co było wyłącznym przywilejem cesarza. Karl Friedrich Schinkel przekształcił Bramę Brandenburską i uczynił ją pruskim łukiem triumfalnym. Zamiast bogini pokoju, kwadrygą powoziła bogini zwycięstwa, z pruskim orłem i Żelaznym Krzyżem.
Nazistowska propaganda
Narodowi socjaliści uczynili natychmiast Bramę Brandenburską elementem swojej propagandy. W styczniu 1933 świętowali przejęcie władzy przez Hitlera przemarszem z pochodniami. Hitler chciał uczynić Berlin „światową stolicą Germanią” i planował nowy ogromny łuk triumfalny.
Po wojnie
Brama Brandenburska ucierpiała w czasie II wojny światowej. W podzielonym mieście znalazła się w sektorze radzieckim. Od 1945 do 1975 powiewała nad nią flaga Związku Radzieckiego i flaga NRD. Ze zniszczonej kwadrygi pozostały tylko szczątki.
Rekonstrukcja
Pomimo zimnej wojny wschodni i zachodni Berlin współpracowały przy odbudowie Bramy Brandenburskiej. Na szczęście w 1942 powstał gipsowy odlew kwadrygi, tak że mogła być zrekonstruowana i wróciła na swoje miejsce w roku 1957. Władze Berlina Wschodniego bez porozumienia zarządziły jednak, by usunięto pruskiego orła i Żelazny Krzyż.
Ziemia niczyja
Kiedy 13 sierpnia 1961 wznoszono mur berliński, zablokował on dostęp do Bramy Brandenburskiej z zachodniej części miasta. Mur prowadził po zachodniej stronie łukiem obok bramy. Dostęp do niej mieli tylko żołnierzy strzegący granicy po stronie wschodniej. Brama stała na środku strzeżonego pasa i stała się symbolem niemiecko-niemieckiego podziału.
'Tear down this wall!'
12 czerwca 1987 ówczesny prezydent USA Ronald Regan wygłosił przed Bramą Brandenburską słynne przemówienie z historycznym wezwaniem pod adresem ZSRR: "Mr. Gorbatschow, tear down this wall!". Przez megafony jego słowa słychać było także we wschodniej części Berlina. Nikt nie przypuszczał, co wydarzy się dwa lata później.
Upadek muru
Kiedy 9 listopada 1989 upadł mur berliński, tysiące ludzi zebrało się przy Bramie Brandenburskiej, by świętować ten moment. Symbol podziału stał się symbolem zjednoczenia. Podczas nocy sylwestrowej 89/90 kwadryga doznała szwanku, bo ukradziono niektóre jej części. Podczas restauracji znów umocowano pruskiego orła i Żelazny Krzyż.
Kultowe miejsce
Nie ma turysty przyjeżdżającego do Berlina, który nie chciałby zobaczyć Bramy Brandenburskiej. Stała się ona klasycznym tłem zdjęć, miejscem świętowania sylwestra w pod gołym niebem, koncertów, przemówień i demonstracji. Podczas mundialu 2006 włączona została do strefy kibica i tam Niemcy świętowali zdobycie mistrzowskiego tytułu.
Bajeczne projekcje
Każdego roku jesienią, podczas Festiwalu Światła Brama Brandenburska staje się ekranem projekcji świetlnych i instalacji. W tym roku festiwal odbędzie się od 7 do 16 października. Już kilkakrotnie brama była także znakiem solidarności, jak np po zamachu w Orlando, USA.
Wyraźny znak
To projekcja z roku 2014 z okazji 25. rocznicy upadku muru. Była pomyślana jako znak tego, że życie w pokoju nie jest czymś oczywistym. Od 225 lat Brama jest pomnikiem zmiennych dziejów Europy, była świadkiem wojen i pokoju i stała się symbolem nadziei na trwały pokój.