Światowy bank nasion
W podziemnym magazynie na Spitzbergenie, norweskiej wyspie w archipelagu Svalbard na Morzu Arktycznym, przechowuje się zamrożone próbki nasion roślin z całego świata na wypadek globalnej katastrofy.
Lodowa pustynia
Spitzbergen, wyspa w archipelagu Svalbard, należy do Norwegii. Cały archipelag zajmuje powierzchnię taką jak Belgia i Szwajcaria razem. Ale jakże się od nich różni krajobrazem! Nie ma drzew, jest za to dużo lodu i krystalicznie czyste powietrze, a błękit nieba urzecze każdego. Podczas polarnego lata słońce świeci tu przez 24 godziny na dobę, za to zimą jest wciąż ciemno i zimno: 25 stopni mrozu.
Badania polarne
Od kilku lat region ten stał się ponownie poletkiem doświadeczalnym dla licznych ekspedycji objętych międzynarodowym programem badania Arktyki. Pracują to geolodzy, biolodzy, geofizycy i meteorolodzy.
Zmiana klimatu
Na Spitzbergenie jest ok. 350 lodowców. Zmiana klimatu dała tu już o sobie znać. Lodowce topnieją i są coraz mniejsze. Być może już w tym stuleciu latem cała Arktyka będzie pozbawiona lodowej czapy. I co wtedy zrobią biedne makrele, które przenoszą się do wód wokół Spitzbergenu z cieplejszych akwenów?
Wieś-stolica
Stolicą Spitzbergenu jest licząca ok. 2,5 tys. mieszkańców wieś Longyearbyen. Dawniej wydobywano tu węgiel kamienny. Dziś czynnych jest już tylko kilka kopalń.
Ważne dostawy
Spitzbergen jest całkowicie uzależniony od dostaw z Norwegii, odległej o ok. 950 kilometrów. Trzeba tu dowieźć drogą morską dosłownie wszystko, od zwykłego jabłka i żarówki począwszy, na stali konstrukcyjnej i innych materiałach budowlanych skończywszy.
Wstęp wzbroniony
Niespełna kilometr od Longyearbyen mieści się Globalny Bank Nasion. Na powierzchni ziemi widać tylko wąskie, betonowe wejście prowadzące do skarbca umieszczonego pod granitową górą, zawsze pokrytą grubą warstwą śniegu.
Górski tunel
Za wejściem widać tunel liczący 120 metrów długości, który przypomina wielką, spłaszczoną u dolu rurę. Instalacje podwieszone pod sufitem tunelu dostarczają do skarbca enerię elektryczną i wodę i stanowią część instalacji klimatyzacyjnej. Panuje tu stała temperatura minus 7 stopni Celsjusza.
Pod drzwiami
Na końcu tunelu znajdują się drzwi prowadzące do skarbca nasion. Zimny klimat Spitzbergenu stanowi dlań dodatkową osłonę. Jednym słowem, mamy tu do czynienia z wielką, naturalną lodówką!
Bezpieczny skarbiec
Spitzbergen z wielu względów jest idealnym miejscem na Globalny Bank Nasion. Norwegia nie prowadzi wojen. Zgodnie z układem z 1920 roku cały Spitzbergen jest strefą zdemilitaryzowaną. Jego teren jest stabilny geologicznie. Poza tym podziemny skarbiec leży 130 metrów ponad poziomem morza, a więc nie grozi mu powódź.
Nowy materiał
Przeciętnie trzy razy do roku do tego globalnego skarbca dostarcza się nowe nasiona z całego świata. Można w nim zmagazynować 4,5 mln różnych gatunków roślin, a raczej ich nasiona. Po 500 sztuk na każdy gatunek. W sumie jest tu dość miejsca dla 2,25 mld różnych nasion.
Pierwsza prośba
Niedawno, w związku z wojną domową w Syrii, po raz pierwszy do tego międzynarodowego banku nasion wpłynęła prośba o wydanie materiału siewnego. Chodziło głównie o nasiona odpornych na suszę gatunków zbóż. Z prośbą wystąpiło Międzynarodowe Centrum Badań Rolnych w Regionach Suchych, które przeniosło właśnie swą kwaterę główną do Bejrutu.
Nasiona przyszłości?
Nasiona z Niemiec przechowuje się m.in. w szczelnie zamkniętych opakowaniach z folii aluminiowej. W tej chwili w Globalnym Skarbcu Nasion leży 865 tys. próbek nasion 5 tys. 103 gatunków roślin z 217 krajów świata.