نقش پل شگفت‌انگیز ورسک در تغییر نقشه جهان
پل ورسک ۸۰ سال پیش در زمان رضاشاه ساخته شد. این پل از شگفتی‌های مهندسی راه‌آهن ایران است که در جنگ‌جهانی دوم به «پل پیروزی متفقين» معروف شد. از شگفتی‌های ساخت این پل عدم استفاده از هر‌گونه سازه فلزی در ساخت آن است.
پل ورسک ۸۰ سال پیش در زمان رضاشاه در شهرستان سوادکوه استان مازندران ساخته شد. از شگفتی‌های ساخت این پل عدم استفاده از هر گونه سازه فلزی در ساخت آن است.
این پل در مسیر راه آهن سراسری شمال - جنوب و در ارتفاع ۱۱۰ متری از ته دره، با دهانه ۶۶ متری و با وسایلی ابتدایی ساخته شد. این پل دو كوه عظيم و سخت‌گذر عباس‌آباد را به هم متصل می‌کند.
ساخت پل ورسک از اواسط آبان سال ۱۳۱۳ آغاز شد و روز ۵ ارديبهشت ۱۳۱۵ به طور رسمی گشایش یافت.
هزينه احداث پل ورسک ۲ ميليون و ۶۰۰ هزار ريال اعلام شد.
پیمان صدفی، پژوهشگر، که درباره تاریخچه این پل تحقیق کرده است، درباره اهمیت این پل می‌گوید: «پل ورسک در زمان جنگ‌جهانی دوم به‌خاطر نقشی که در كمک‌رسانی به اتحاد جماهير شوروی محاصره شده توسط آلمان هيتلری ایفا کرد معروف شد و لقب پل پيروزی گرفت. به قول فرماندهان متفقين اگر راه آهن ايران وجود نداشت، نقشه جهان به شكل ديگری بود.»
پیمان صدفی درباره نتیجه تحقیقات خود از روند ساخت پل ورسک ادامه می‌دهد: لاديسلاوس فون رابسوويچ، اهل اتریش، که در ایران به مهندس ورسک مشهور شده به همراه همسر و فرزندانش به ایران آمد تا يكی از سخت‌ترين كارهای دنيا را در سوادكوه به انجام برساند.
نمایی از کارگران در حال ساخت پل ورسک. پل ورسک از ملات سیمان و شن شسته شده و آجر ساخته شده و در ساختمان آن از بتن‌آرمه استفاده نشده است.
نظارت بر احداث این پل از جمله به مهندس ورسک (لاديسلاوس فون روبسويچ) سپرده شد. به همين دليل رابسويچ و خانواده‌اش حدود دو سال در خانه‌ای در پائين دست پل و در كنار رودخانه زندگی می كردند. این پل که در شمار پل‌های استراتژیک ایران است توسط شرکت دانمارکی کامپساکس احداث شد.
روزنامه اطلاعات در تاریخ ۵ ارديبهشت سال ۱۳۱۵ به نقل از مهندس لاديسلاوس فون رابسويچ نوشت: «روزی كه اين مدل را برای احداث پل ورسك تهيه كردم مهندسان ديگر با نظر حيرت به آن نگريسته و اجرای نقشه و احداث آن را در شمار يكی از فتوحات علم مهندسی به حساب آوردند. امروز كه اين پل احداث شده، همه، من و رفقايم را تشويق و تحسين می‌‌كنند و آن را در شمار بهترين پل‌های قشنگ و شاهكار مهندسی می‌‌دانند.»
نقاشی پل ورسک که توسط مهندس ورسک (لاديسلاوس فون رابسويچ) کشیده شده است، مراحل آخر ساخت پل ورسک در زمستان سال ۱۳۱۴ را نشان می‌دهد . همچنين در پائين عكس، تونل زير رودخانه و بر روی آن كانال هدايت رودخانه ديده می‌شود.
به گزارش روزنامه "آفتاب یزد"، رضاشاه برای افتتاح پل ورسک شخصا به سوادكوه که زادگاه خودش نیز بود آمد. در برخی روایت‌ها درباره روز افتتاح این پل آمده است که به دستور رضا شاه سرمهندس اتریشی این پل موظف شد تا در هنگام عبور اولین قطار زیر پل قرار بگیرد تا در صورت تخریب پل، اولین شخص کشته شده از این حادثه خود او باشد.
تصویری کمیاب از مهندس ورسک (لاديسلاوس فون رابسويچ). مهندس ورسک در سال ۱۹۳۸ ايران را ترک كرد و در كوران جنگ دوم جهانی ، پروژه های بسياری را در آلمان، نروژ و مصر اجرا کرد. رابسويچ در سال ۱۹۵۱ دكترای خود را از دانشگاه گراتس اتريش دريافت و بعدها به‌عنوان مشاور سازمان‌ملل در سال‌های ۱۹۵۶تا ۱۹۵۸ در ونزوئلا خدمت کرد.
کارگران در حال حرکت به سمت کارگاه ورسک.
با شروع جنگ دوم جهانی و با توجه به احتمال ورود متفقین به ایران و استفاده آنان از راه‌آهن ایران، تصميم گرفته شد كه همه پل‌ها مينگذاری شوند. پل راه آهن ورسک نيز شامل اين دستور بود، اما پل‌ها هيچ‌گاه منفجر نشدند و متفقين پس از اطلاع از اين موضوع اقدام به خنثی كردن مين‌ها كردند.
محمد سجادی، وزير راه ایران میان سال‌های ۱۳۱۷ تا ۱۳۲۰ با اشاره به مین‌گذاری پل ورسک گفته بود: «با شنيدن اخبار وحشتناک از جبهه‌های جنگ شوروی، دستور مينگذاری پل ورسک و پل‌های مهم ديگر راه‌آهن داده شد و اين كار با دقت و به صورت محرمانه انجام پذيرفت. ليكن پس از اشغال ايران توسط متفقين، دستوری برای انفجار پل‌ها صادر نشد.»
با گذشت حدود ۷۵ سال از ساخت پل ورسک، قطار تهران - ساری هر روز دو بار از روی این پل می‌گذرد.
قطارهای گرگان و قطارهای باربری و سوختی نيز از روی پل ورسک می‌گذرند.
پل شگفت‌انگیز ورسک
پل ورسک به‌عنوان یکی از مهم‌ترین آثار مهندسی راه آهن ایران به ثبت ملی رسیده است.
پل شگفت‌انگیز ورسک