1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

صادق لاریجانی بار دیگر "نظارت بر رهبری" را توهم خواند

HH۱۳۹۴ دی ۱, سه‌شنبه

رئیس قوه قضائیه برای دومین بار در ده روز گذشته و این بار در واکنش به نامه علی مطهری هر گونه امکان نظارت بر رهبری را منتفی دانست. او همچنین از رفسنجانی به خاطر "علامه" خواندن حسن خمینی انتقاد کرد.

https://p.dw.com/p/1HRsn
صادق لاریجانی، رئیس قوه قضاییه
صادق لاریجانی، رئیس قوه قضاییهعکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh

رئیس قوه قضائیه می‌گوید سخنان چندی پیش او درباره نظارت مجلس خبرگان بر رهبری "بحثی فنی، دقیق و برخاسته از متن قانون اساسی" بوده اما "متأسفانه مورد نقدهای بی‌اساس قرار گرفت".

صادق لاریجانی روز دوشنبه، ۳۰ آذر در جلسه مسئولان عالی قضایی گفت: «عده‌ای توهمات و تخیلات خود را در قالب نقد مطرح می‌کنند و حتی برخی گفتند سخنی برخلاف عقل، علم سیاست و سیره پیامبر و امیرالمومنین مطرح شده است.»

منظور لاریجانی نامه‌ی سرگشاده‌ای از علی مطهری، عضو اصول‌گرای کمیسیون فرهنگی مجلس است که متن آن جمعه ۲۷ آذر در سایت "الف" منتشر شد.

بیشتر بخوانید: نامه مطهری به صادق لاریجانی درباره "نظارت بر رهبری"

شاهد استبداد دینی

مطهری در این نامه، سخن رئیس قوه قضائیه درباره عدم وجود این گونه نظارت در قانون اساسی را خلاف دیدگاه‌های نخستین رهبر جمهوری اسلامی روح‌الله خمینی و جانشین او علی خامنه‌ای خوانده و افزوده که این ادعا خلاف حکم عقل و علم سیاست است.

این نماینده مجلس خاطر نشان کرد که سخن صادق لاریجانی "هم خلاف سیره پیامبر اسلام و امیرالمومنین و هم خلاف قانون اساسی و مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی است".

علی مطهری
علی مطهریعکس: ISNA

به گزارش اداره کل روابط عمومی قوه قضائیه، لاریجانی در واکنش به این انتقاد گفت: «اگر مطلبی به اسلام نسبت می‌دادم می‌توانستید ادعا کنید این مطلب خلاف سیره است اما گفته‌ام در قانون اساسی چنین مطلبی نیست، می‌فرمایید این خلاف سیره پیامبر است. جل الخالق از این همه دقت و هوشیاری!»

مطهری در نامه به لاریجانی اظهارات او را "بهترین شاهد و مستمسک" برای افرادی دانست که به گفته‌ی او همواره جمهوری اسلامی را به استبداد دینی متهم می‌کنند.

بیشتر بخوانید: روحانی و رفسنجانی تلویحا به دستگیری و مجازات تهدید شدند

نهادهای نظارت‌گریز

رئیس قوه قضائیه در پاسخ به این انتقاد گفت: «اینکه گفته شده است نفی نظارت به معنای فوق، موجب دیکتاتوری می‌شود سخنی بی‌معناست، همه می‌دانند که خبرگان رهبری منتخب مردم هستند و اختیار عزل و نصب رهبر را نیز برعهده دارند بنابراین دیکتاتوری بی‌معنا است.»

او با تکرار سخنان قبلی خود افزود، در قانون اساسی تشخیص این امر که "ولی فقیه واجد و یا فاقد شرایط" است بر عهده مجلس خبرگان گذاشته شده اما این مسئله به معنای نظارت بر رهبر جمهوری اسلامی نیست.

مطهری در نامه خود با استناد به اصل ۱۱۱ قانون اساسی این ادعا را رد کرده و تاکید می‌کند: «تشخیص بقای شرایط، بدون نظارت بر عملکرد رهبری امکان‌پذیر نیست.»

بحث و جدل درباره نظارت بر رهبری پس از انتشار متن گفت‌وگوی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) بالا گرفت.

اکبر هاشمی رفسنجانی چندی پیش (یک‌شنبه ۲۲ آذر) یکی از کارهای اصلی مجلس خبرگان را "نظارت بر نهادهای زیر نظر رهبری" خواند و خاطر نشان کرد، این کار توسط کمیسیون تحقیق این مجلس انجام می‌شود.

بیشتر بخوانید: «دولت پنهان عامل ناکارآمدی اقتصاد ایران است»

«توقعات غیرقانونی»

رئیس دستگاه قضائی یک روز بعد بدون نام بردن از رفسنجانی اظهارات او درباره نظارت بر نهادهای زیرمجموعه رهبری را بی‌پایه و "آرزوها و توقعات غیرقانونی" خواند.

برخی از کارشناسان عدم نظارت بر فعالیت نهادهای زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی را، که اغلب آنها مانند سپاه پاسداران بر بخش بزرگی از اقتصاد ایران سلطه دارند، از مهم‌ترین علت‌های ناکارآمدی اقتصاد این کشور ارزیابی می‌کنند.

علی دینی ترکمانی، کارشناس مسائل اقتصادی چند روز پیش واگذاری بنگاه‌های دولتی به نهادهایی چون سپاه به اسم خصوصی‌سازی را عامل شکل‌گیری یک "دولت پنهان" عنوان کرد که به هیچ مرجعی پاسخگو نیست.

لاریجانی می‌گوید بحث نظارت بر رهبری "و از آن روشنتر بحث [نظارت بر] زیرمجموعه‌های رهبری" در قانون اساسی وجود ندارد.

مطهری در نامه خود به سخنانی از علی خامنه‌ای در خطبه‌های نماز عید فطر سال ۸۵ اشاره کرد که او در آن، کار مهم مجلس خبرگان را در درجه اول انتخاب رهبر و در درجه دوم "نظارت بر وضع رهبر موجود و حاضر" خوانده بود.

صادق لاریجانی مطهری را متهم به نقل ناقص سخنان رهبر جمهوری اسلامی کرده و می‌گوید، خامنه‌ای در ادامه این سخنان تاکید کرده که "نظارت به این معنا که ببینید واجد اوصاف هست یا نه" و منظورش نظارت بر همه عملکردش نبوده است.

انتقاد از "علامه" خواندن حسن خمینی

رئیس قوه قضائیه در بخش دیگری از اظهاراتش طرح این گونه مسائل و بحث شورای رهبری که رفسنجانی اخیرا مطرح کرده را "مرموز" خواند و گفت: «انسان پشت این مطالب حرکت‌های معناداری را احساس می‌کند.»

او با اشاره به انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان (هفتم اسفند ماه) بدون نام بردن از رفسنجانی، او را متهم می‌کند که عده‌ای از همفکران خود را برای نامزدی در انتخابات خبرگان تحریک کرده است.

حسن خمینی (چپ)، کاندیدای مجلس خبرگان رهبری در کنار اکبر هاشمی رفسنجانی
حسن خمینی (چپ)، کاندیدای مجلس خبرگان رهبری در کنار اکبر هاشمی رفسنجانیعکس: Tasnim

ظاهرا اشاره لاریجانی به ثبت‌نام حسن خمینی است که "علامه" خواندن او توسط رئیس مجمع تشخیص مصلحت در رسانه‌های وابسته به اصول‌گرایان تندرو با واکنش‌های زیادی روبرو شده است.

صادق لاریجانی با انتقاد از کسانی که در حوزه‌های علمیه "علامه‌تراشی هم می‌کنند" گفت: «یک عده‌ای راه افتاده‌اند جامعه را در مقطع انتخابات دو قطبی کنند تا از آرای یک عده‌ای استفاده یا سوءاستفاده کنند.»

بیشتر بخوانید: تهدید تلویحی رفسنجانی به سرنوشتی نظیر منتظری

واکنش به سخنان ۹ ماه پیش رفسنجانی

"علامه خواندن" نوه نخستین رهبر جمهوری اسلامی که پس از ثبت نام حسن خمینی برای نامزدی در انتخابات مجلس خبرگان با انتقاد لاریجانی روبرو شده، به حدود ۹ ماه پیش مربوط می‌شود.

رفسنجانی شهریور امسال در پاسخ به انتقادهایی که از او شده بود به هفته‌نامه "طلوع" گفت: «این به این خاطر است که نمی‌دانند معنای کلمه علامه چیست. الان زید و عمرو همه آیت‌الله هستند! علامه خیلی پایین‌تر است.»

"رجانیوز"، پایگاه اطلاع‌رسانی وابسته به جبهه پایداری ۲۵ فرردین ۹۴ "جدیدترین پروژه رفسنجانی" را مطرح و بزرگ کردن حسن خمینی برای سنگر گرفتن پشت سر او و جلو بردن "اهداف پیدا و پنهان" عنوان کرده بود.

رئیس قوه قضائیه نیز هدف از طرح برخی مسائل در آستانه انتخابات را جمع‌آوری رأی می‌داند و می‌گوید: «اینطور که ما بیاییم یک فضایی درست کنیم تا آراء جمع کنیم واقعاً خلاف شأن است.»

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان این که "علامه یعنی کسی که زیاد می‌داند و حسن آقا خیلی می‌داند و انسان بسیار خوش استعدادی است" افزود: «من نمی‌دانم چه معنایی از علامه می‌فهمند که حساسیت نشان می‌دهند.»