چرا فوتبال وسیله جهادگرایان برای ترور شده است؟

این امر که جهادگرایان افراطی به طور مشخص استادیو‌م‌ها را به عنوان اهداف عملیات تروریستی خود انتخاب می‌کنند، اغلب نشان از رابطه پیچیده آنان با ورزش فوتبال دارد. بسیاری از مسلمانان افراطی فوتبال را عملی گناه‌آمیز می‌دانند که مانع از آن می‌شود که فرد مؤمن به وظایف مذهبی‌اش برسد.

در واقعه تروریستی پاریس که دنیا را تکان داد، یکی از مکان‌هایی که تروریست‌ها انتخاب کرده بودند، "استادیوم ملی" بود که در آن دیدار دوستانه تیم ملی فوتبال آلمان و فرانسه جریان داشت.

پنج روز پس از واقعه پاریس، نوبت استادیوم ورزشی شهر هانوفر آلمان بود تا صحنه حمله احتمالی تروریستی شود.

این بار قرار بود تا تیم ملی فوتبال آلمان در دیداری دوستانه میزبان تیم ملی هلند شود. این مسابقه پس از آن که سازمان امنیت فرانسه اطلاعاتی را در مورد یک عملیات تروریستی احتمالی در استادیوم هانوفر و دیگر نقاط این شهر در اختیار نهادهای امنیتی آلمان قرار داد، لغو شد.

بازی دوستانه فوتبال میان تیم‌های ملی بلژیک و اسپانیا در بروکسل نیز برگزار نشد.

"داعش به دنبال دو قطبی کردن جامعه"

به نوشته جیمز ام. دورسی، خبرنگار و مدیر مؤسسه "Fankultur" (فرهنگ هواداران) در دانشگاه وورتسبورگ، یک حمله احتمالی موفق علیه یک مسابقه فوتبال می‌تواند کمک بسیار بزرگی برای "دولت اسلامی" (داعش) در تحقق هدفش برای دو قطبی کردن جامعه و تشدید تنش‌های اجتماعی باشد.

او در مقاله‌ای برای سایت "قنطره" به بخش بزرگی از نوجوانان فرانسوی خارجی‌تبار اشاره می‌کند که به دلیل نیافتن جایگاهی برابر با نوجوانان اصالتا فرانسوی در جامعه فرانسه و برای نشان دادن اعتراض و احساسات خود در این زمینه، دست از حمایت تیم ملی فوتبال فرانسه کشیدند.

به نوشته دورسی بخشی از ترس فرانسه ریشه در این واقعیت دارد. او اضافه می‌کند که بخش دیگری از ترس فرانسه به سابقه ناآرامی‌های خشونت‌باری باز می‌گردد که پس از مسابقات فوتبال از سوی مهاجران به نمایش گذاشته شدند، صرف نظر از اینکه تیم ملی فوتبال فرانسه پیروز یا ناکام زمین را ترک می‌کرد.

به حاشیه رانده شدن

فرانسه در سال ۱۹۹۸ توانست با تیمی که غالب بازیکنانش تبار خارجی داشتند، جام قهرمانی فوتبال جهان را بالای سر ببرد. در آن زمان این تیم به نماد همگرایی موفق خارجیان با جامعه فرانسه تبدیل شد.

یازده سال بعد ۱۲ هزار جوان فرانسوی با تبار الجزایری به سوی کاخ الیزه در پاریس هجوم بردند تا یک پیروزی را جشن بگیرند. این پیروزی اما مطلقا به برد تیم ملی فرانسه در برابر ایرلند در چارچوب بازی‌های مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۰ ارتباطی نداشت، بلکه این جوانان از برد تیم ملی فوتبال الجزایر در مقابل تیم ملی مصر و راهیابی الجزایر به جام جهانی خرسند بودند.

این پایکوبی به زودی تبدیل به آشوب و اغتشاش شد تا جایی که مأموران پلیس فرانسه وارد عمل شدند. گزارشگر روزنامه بریتانیایی "گاردین" در آن زمان نوشت که این ناآرامی‌ها بیش از هر چیز به سابقه استعمار فرانسه بر الجزایر بازمی‌گردد. سابقه‌ای که هر چند موجب شده الجزایر به عنوان بخشی از خاک فرانسه تلقی شود، با این حال با الجزایری‌ها به عنوان شهروندان درجه دو رفتار می‌شود.

یک رویداد مشابه در سال ۲۰۱۴: پس از برد تیم ملی فوتبال الجزایر در برابر روسیه در مسابقات جام جهانی برزیل دو شهر پاریس و مارسی صحنه درگیری طرفداران خارجی‌تبار فرانسوی با پلیس شدند.

"ناامیدی، دلیل افراط گرایی"

جیمز ام. دورسی در مقاله خود می‌نویسد گروه "دولت اسلامی" با انجام عملیاتی تروریستی در استادیوم ملی فرانسه به دنبال ایجاد چنین شکاف اجتماعی بوده است. او اضافه می‌کند، دولت اسلامی تلاش می‌کند تا از "احساس از پیش محکوم شدن، تبعیض ‌و به حاشیه رانده شدن" که اقلیت‌های ناامید و محروم به آن دچارند، سوءاستفاده کند.

اما به باور نویسنده، این گروه تروریستی این بار نتوانسته با این راهکار به هدف برسد، زیرا فرانسوی‌ها و دیگر مسلمانان، حملات تروریستی پاریس را حتی قاطعانه‌تر از حملات تروریستی به نشریه طنز شارلی ابدو محکوم کرده‌اند.

دورسی از معیارهای متفاوت جامعه بین‌‌المللی می‌نویسد که نسبت به واقعه ترور پاریس با تمام قوا واکنش نشان می‌دهد، در حالی که در مقابل واقعه تروریستی بیروت که یک روز پیش از پاریس رخ داد و ۴۰ کشته بر جای گذاشت، با سکوت برخورد کرد. او به تلخی و ناامیدی لبنانی‌ها و سوری‌ها اشاره می‌کند که در نوشته‌هایشان در فضای مجازی از بی‌تفاوتی کشورها نوشته و به این امر اعتراض می‌کنند که هیچ ساختمانی در غرب به نشان ابراز همبستگی به رنگ پرچم لبنان یا سوریه در نیامد.

به نوشته دورسی ساکنان منطقه مولن‌بیک در بروکسل نیز درست با همین احساس بی‌اهمیت شمرده شدن سر می‌کنند. آمار بیکاری در این منطقه ۳۰ تا ۵۰ درصد بیشتر آمار متوسط بیکاری در بلژیک است. مولن‌بیک منطقه‌ای است که بیشتر ساکنانش را مهاجران عمدتا مسلمان تشکیل می‌دهند و گروه‌"دولت اسلامی" توانسته نفوذ زیادی در آنجا به دست آورد.

جمال ایکازبان، عضو حزب سوسیالیست بلژیک و نماینده پارلمان، که خود اصالتا مراکشی است و در این منطقه بزرگ شده در مقاله‌ای برای نیویورک تایمز اصل مطلب را در یک جمله خلاصه کرد: «دین دلیل اصلی (افراط گرایی) نیست. دلیل اصلی بیش از هر چیز ناامیدی است.»