حیوانات چگونه با سرمای زمستان مقابله می‌کنند

فک‌ها با ایجاد لایه‌ای ضخیم از چربی در زیر پوست، بدن خود را در مقابل سرما حفظ می‌کنند. آن‌ها با یخ زدن آب سوراخ‌های بینی‌شان را از آب خارج می‌کنند تا بتوانند هوای کافی به بدن خود برسانند.

بسیاری از حیوانات بخصوص در طول زمستان لباسی گرم برتن می‌کنند. پوست این حیوانات در زمستان کلفت‌تر از حد معمول می‌شود. این شترهای مناطق خشک آسیای مرکزی پوست‌شان با سردشدن هوا ضخیم می‌شود تا بتوانند سرمای زمستانی ۳۰ درجه سانتی‌گراد زیر صفر را تحمل کنند.

این نوع سمورها با سردشدن هوا علاوه بر ضخیم‌تر شدن پوست‌، رنگ‌شان نیز از قهوه‌ای به سفید تبدیل می‌شود تا بتوانند به راحتی خود را در برف پنهان کنند.

خرس‌های قهوه‌ای با سرد شدن هوا به خواب زمستانی می‌روند. آن‌ها خود را در غارهایی پنهان کرده، به خواب می‌روند. برای مصرف کمتر انرژی ضربان قلب آن‌ها آهسته‌تر می‌شود و سوخت‌و‌ساز بدن‌شان نیز کند می‌شود. خرس‌های ماده توله‌های خود را در زمان استراحت زمستانی به دنیا می‌آورند.

خارپشت‌ها نیز در زمستان به خوابی عمیق فرومی‌روند. حرارت بدن آن‌ها به شدت کاهش می‌یابد و طی خواب زمستانی هیچ‌چیز نمی‌خورند. آن‌ها در این مدت از انرژی چربی‌های ذخیره شده در پوست خود استفاده می‌کنند. آزار حیوانات در هنگام خواب زمستانی می‌تواند به مرگ آن‌ها منتهی شود.

خواب زمستانی موش خرما تا شش‌ماه یا بیشتر طول می‌کشد. آن‌ها در حفره‌های زیرزمینی به صورت گروهی در کنار هم به خواب می‌روند. موش‌های خرما به هنگام خواب زمستانی تنها دوبار در دقیقه نفس می‌کشند و گرمای بدن‌شان نیز تا پنج درجه سانتی‌گراد کاهش می‌یابد. معده و روده آن‌ها نیز نصف اندازه اصلی می‌شود.

خفاش‌ها تمام فصل زمستان را به سقف غارها می‌چسبند. آن‌ها نیز به خواب زمستانی فرو می‌روند. خفاش‌ها برای گرم ماندن بدن شان طی خواب زمستانی در کنار هم می‌خوابند.

گرم کردن متقابل راه حلی است که بسیاری از حیوانات برای جلوگیری از سرما می‌یابند. این روش تنها مخصوص حیواناتی نیست که به خواب زمستانی می‌روند. این حیوانات آفریقایی که در باغ وحشی در آلمان نگهداری می‌شوند، برای حفظ خود در مقابل سرمای زمستان به هم می‌چسبند.

با سرد شدن هوا پرندگان مهاجر خود را به مناطقی گرم‌تر می‌رسانند. این لک‌لک‌ها تعطیلات زمستانی خود را در آفریقا می‌گذرانند. مسیر پرواز این لک‌لک‌ها از مناطق سردسیر به مناطق گرم‌سیر گاهی تا ۱۰ هزار کیلومتر می‌رسد.

بسیاری از پرندگان نیز از سرمای قطب شمال فرار می‌کنند و خود را در ماه‌های سرد به آلمان می‌رسانند. هزاران غاز وحشی در ماه‌های زمستان خود را به مناطق رود راین می‌رسانند. مهاجرت این پرندگان حتی به جاذبه گردشگری مهمی برای این منطقه تبدیل شده است.

سنجاب‌ها در فصل پائیز ذخیره غذای زمستانی خود را فراهم می‌کنند. آن‌ها این ذخیره زمستانی خود را بخصوص در زیرزمین پنهان می‌کنند. سنجاب‌ها با حس بویایی قوی خود می‌توانند در فصل زمستان این مخفی‌گاه‌های زیرزمینی را بار دیگر بیابند.

حیواناتی که به خواب زمستانی نمی‌روند باید در فصل سرد سال برای حفظ درجه حرارت بدن خود انرژی جمع‌آوری کنند. خوردن از مهم‌ترین راه‌های تنظیم انرژی بدن این حیوانات است. در آلمان و بسیاری مناطق دیگر دنیا علاقمندان به پرندگان، غذای مورد نیاز آن‌ها را در گوشه‌ای آویزان کرده و در اختیارشان می‌گذارند.

مسئولان باغ وحش‌های آلمان معمولا با سرد شدن هوا به کمک حیواناتی می‌آیند که برای گرم کردن خود با مشکل روبرو شده‌اند. قرار دادن لامپ‌های حرارتی برای گرم کردن حیواناتی که از آفریقا آورده شده‌اند یکی از این راه‌هاست.

حیوانات خانگی زندگی راحت‌تری دارند. آن‌ها می‌توانند به همراه صاحب‌شان در ماه‌های سرد زمستانی در درون خانه بمانند و سرمای شدید را احساس نکنند. برای قدم زدن زمستانی نیز برخی از آن‌ها ژاکت گرم مخصوص به تن می‌کنند.