Колкави се шансите за студирање во Германија?

Со различно потекло и причини за бегство, но со иста цел, 30-на бегалци три пати неделно се среќаваат на Слободниот унверзитет во Берлин - учат германски јазик, за што побргу да добијат дозвола да студираат. Универзитетот им нуди на бегалците подготвителни курсеви. Тие треба да добијат ориентација за избор на можните студии, но и да го достигнат неопходното ниво на познавање на јазикот. Оваа можност во моментов ја користат околу 70 заинтересирани, во најголем дел Сиријци помлади од 25 години.

„Научив добро германски, но премалку работев“

Абдулхамид Кука е еден од нив. Пред 8 месеци 23-годишниот Кука побегнал од родниот град Алеп и по тримесечно бегство стигнал во Берлин. Во Сирија завршил бечелор-студии по електротехника и сака во Германија да продолжи на мастер-студии по информатика или ИТ-програмерство. Неговиот проблем им е познат на многумина бегалци: „Би сакал во октомври да се запишам на факултет, но тоа не е можно без тие документи“, вели тој со тажен глас. На Кука му недостасуваат некои документи за резултатите од неговите студии во Сирија. Овде сега ќе мора да полага тест за странски студенти, што и не го вознемирува толку. Многу повеќе тој се лути оти и покрај желбата не може да добие место на курс за интеграција, а потврда за учество му е неопходна за секој натамошен чекор. Образложението зошто не го примаат на курс за интеграција е дека веќе зборува премногу добро германски, па затоа предност имале другите бегалци!

Поради тоа парче хартија што му недостасува, Абдулхамид има чувство дека животот му е закочен. Ни може на студии, ниту смее да се вработи. Поради тоа, тој доброволно работи за германскиот Црвен крст како преведувач, се лути што не може самиот да си го заработи парчето леб: „Многу учев германски, но премалку работев. Сакам да работам – и тоа што поскоро“. Како и многумина бегалци кои сакаат да студираат, и тој сега надежите ги врзува за подготвителниот курс.

„А што ќе се случи кога ќе знаеме германски?“

Такви курсеви Слободниот универзитет Берлин нуди од ланскиот октомври. Сега паралелно се одвиваат 4 јазични курсеви. Во цела Германија 180 високошколски установи нудат слични програми. Сојузното министерство за образование ја поддржува програмата со сто милиони евра за периодот до 2019. година. Само годинава се предвидени 27 милиони евра за создавање 2400 места на подготвителни курсеви за бегалци. „Кој има квалитети за тоа, треба кај нас да може да студира“, вели министерката Јохана Ванка.

Во моментов е тешко вистински да се процени колкумина од бегалците ќе си го најдат патот во германскиот високошколски систем. Претпазливите прогнози се дека околу 50 000 бегалци ќе почнат да студираат. За тие да можат брзо да ја одберат областа која им одговара, масивно ќе бидат проширени студиските советувалишта. „Не е лесно да се снајдеш во нашиот пејзаж на области за студирање“, вели Маргрет Винтермантел, која е претседател на Германската служба за академска размена (ДААД); кандидатите за студирање имаат на избор 17.000 опции, што по некогаш е прекомпликувано и за домашните студенти, укажува таа.

Поради тоа, на Слободниот универзитет Берлин е иницирана една студентска „бади-програма“, со која студенти им се наоѓаат на помош на бегалците. Има и советувања на англиски, германски, арапски и фарси. Многумина од засегнатите нагласуваат колку е ова важно. Но, еден млад Сириец, кој во Германија студира медицина, ги искажува своите стравувања: „Кога ние по овој курс ќе научиме германски, што ќе се случи потоа?“

Преферирани природните науки

И покрај отворените прашања за статусот на престојот на бегалците, кои предодредуваат се‘ друго, тоа не влијае врз оптимизмот кај најголемиот дел од нив. Тие со силна нагласка искажуваат желби за студирање и наклонетост кон природни науки. Најчесто се определуваат за информатика, електротехника, машиноградба, менаџмент во градежништвото, медицина, математика и фармација.

Абдулхамид Кука во меѓувреме е чекор поблизу до целта да може самиот да си заработува пари. Тој доби практикантско место во погоните на Сименс во Берлин и собра драгоцено работно искуство. „Со тоа станав посамоуверен, оти сега знам како одат работите овде“. Така би морале да изгледаат курсевите за интеграција, смета Кука. „Зошто треба да посетувам уште и еден таков курс, ако можам сосем практично да собирам искуства?“ Убав спореден ефект е дека сега може самиот да си ги плаќа тршоците за живот: „Тоа е добивка и за германскиот даночен обврзник “, истакнува Кука.