Поглед во јајцето

Бојосувањето јајца потекнува од 13-от век. На почетокот свештениците биле тие кои правеле тврдо варени јајца, бојадисани во црвена боја и нив ги делеле на членовите на нивната парохија. Тие се симбол на воскресението на Исус. Подоцна и луѓето самите започнале да вапсаат шарени јајца и меѓусебно да си ги делат.

Најголем дел од луѓето сакаат белката во вареното јајце да биде цврсто сварена, а жолчката потечна. Трикот за варење вакво јајце е во додавањето едно лажиче сол во врелата вода. Доколку јајцето пукне, на тој начин белката која протекува бргу ќе се згусти. Но, во секој случај најважно е времето на готвење - за да се сварат мали јајца се потребни пет минути, а за големите шест минути.

Многумина мислат дека бојата на јајцата, односно на нивната лушпа, е поврзана со бојата на пердувите на кокошката. Ова и не е сосема погрешно. Но, многу позначајна притоа е бојата на ушната школка. Кокошките со бели ушни школки снесуваат бели јајца, а оние со црвени ушни школки снесуваат јајца со кафена боја на лушпата.

На масата за појадок малите садови за јајца ги спречуваат да се истркалаат. Иако некоја аголна форма би била попрактична, сепак има добра причина зошто лушпата на јајцето е заоблена. Таквата форма е посебно значајна за квачењето на јајцата, бидејќи со паметна распределба на тежината јајцето може да ја издржи квачката, па дури е во состојба да издржи и уште некој килограм.

Белката во јајцето е составена од речиси 90 проценти вода и до 10 проценти протеини - познати и како белковини. Последниве се создадени од аминокиселини, кои формираат долги ланци. Ако јајцето се загрева, тие ја губат својата меѓусебна поврзаност и молекулите и атомите летаат во хаотичен метеж. Тие си бараат нови партнери. Преку оваа мрежа, на околу 85 Целзиусови степени, белката се згустува.

Жолчката е составена од вода, маснотии, холестерин, минерални материи, витамини и протеини. Оваа мешавина делува како емулгатор и овозможува течностите, кои вообичаено не се мешаат, да се измешаат меѓусебно. Пример за тоа е производството на мајонез, на сосот „Холандез“ или, пак, на сладоледот. Жолчката служи како сврзливо средство дури и при цртањето со маслени бои.

Јајцето важи за холестеринска бомба. Дали е точно? Холестеринот е важна материја која организмот ја произведува во големи количества. Ако таа се внесува во телото, тогаш тоа го намалува нејзиното производство и вредностите во крвта остануваат константни. Така јајцата придонесуваат за врамнотежена исхрана, бидејќи содржат значајни хранливи материи и помагаат при производство на протеини во телото.

Кокошката снесува јајце речиси секој ден. Во рамки на 24 часа во телото на кокошката од мала јајце-клетка се развива јајце тешко до 73 грама. Еден ден откако е снесено јајцето почнува да чука срцето на ембрионот. По 14 дена од квачењето пилето е речиси големо колку и јајцето и по дополнителни шест дена од јајцето излегува мало, жолто пиле.

Но, пилиња не се кријат во јајцата за појадок или, пак, оние за Велигден. Пилиња се испилуваат само од јајцата кои претходно се оплодени од петел.