ترانه‌های بومی این آهنگساز از ذهن‌ها پاک نخواهد شد
۱۳۹۴ دی ۱۶, چهارشنبه
در مركز شهر كلن بر روی تابلوی كوچكی از ماكس بروخ به عنوان خواننده هم ياد شده، اما در واقع مادر او خواننده بود. او در خاطرات دوره نوجوانی‌اش نوشته است: «پدرم معاون رئيس پليس شهر و مرد بسيار سخت‌كوش و وظيفه‌شناسی بود اما تا جايی كه می‌شد، از سخت‌گيری‌های پليسی جلوگيری می‌كرد.»
ماكس بروخ در كودكی نخست پيش مادرش با نوازندگی پيانو آشنا شد. خودش دراین‌باره گفته بود: «مادر سراپا موسيقی بود. صدای سوپرانوی دلنشينی داشت و در مراسم و جشن‌های منطقه تک‌خوانی می‌كرد. افسوس كه صدايش را خيلی زود از دست داد و مجبور شد به تدريس آواز بسنده كند.»
خواهر ماكس بروخ هم ذوق و استعداد فراوانی در موسيقی داشت. ماكس بروخ در كودكی نقاشی هم می‌كرد، تا جايی كه خويشاوندانش او را "رافائل دوم" ناميده بودند.
۹ ساله كه بود، نخستين ترانه‌اش را به مناسبت زادروز مادرش ساخت و از آن پس همه ذوق و تلاشش را در اين رشته صرف كرد و در مدت كوتاهی قطعه‌هايی برای پيانو، ويولن، اركستر و حتی قطعه‌ای به عنوان پيش‌درآمد اپرای "دوشيزه اورلآن" آفريد، اما تعداد كمی از این آثار در دسترس هستند.
در ۱۱ سالگی به ويلای خانواده ساندرس رفت و نزد پروفسور برايدنشتاين تئوری موسيقی آموخت و بعدها در همان‌جا بيشتر آثارش را پديد آورد.
در ۱۴ سالگی بورس بنياد موسيقايی موتزارت را دريافت كرد و جزو دانشجويان پروفسور هيلر از استادان برجسته آن زمان شد. در همان سال نخستين سمفونی او از سوی اركستر فيلارمونيک كلن اجرا شد. ۱۹ سال هم بيشتر نداشت كه نخستين اپرای او به چاپ و انتشار رسيد.
۲۷ ساله بود كه پرآوازه‌ترين اثرش را نوشت كه كنسرتوی ويولن و اركستر است. ديری نپاييد كه از آن پس سرپرستی اركسترهای گوناگون در بن و شهرهای ديگر آلمان را به عهده گرفت.
۴۳ ساله بود كه با خواننده اپرای يكی از اركسترهايش، كلارا توچک ازدواج كرد و دارای چهار فرزند شد.
گرچه ماكس بروخ را به هنگام كودكيش با موتزارت مقايسه می‌كردند اما او همواره در سایه مقايسه آثارش با دوست نزديكش يوهانس برامس، رنج می‌برد. البته آگاهان بيهوده او را با برامس مقايسه نمی‌كردند زيرا بروخ به پيروی از برامس آثار زيادی ساخته است. برای نمونه، بروخ به پيروی از "رقص‌های مجار" برامس، "رقص‌های شمال اروپا" را ساخت.
آثار او يكسره نشان از سنت و رعايت فرم‌های كهن دارند. ويژگی و برجستگی كارهای او را بايد در تنظيم و تلطيف ترانه‌های بومی آلمان جست.
بروخ هوادار مكتب رومانتيسم بود و سرسختانه با واگنر، اشتراوس و فرانس ليست مخالفت می‌كرد كه می‌كوشيدند عنصرهای تازه‌ای وارد موسيقی آلمان كنند. بروخ نوآوران موسيقی را با سوسيال دموكرات‌ها مقايسه می‌كرد.
نازی‌ها ماكس بروخ را به خاطر "ترانه‌های عبری" و يكی از آثار ديگرش كه در آن از عنصرهای موسيقی يهودی‌تباران بهره گرفته، يهودی می‌دانستند و همه تلاش خود را به كار بردند كه اين هنرمند فراموش شود. با این همه، تنظيم‌های ترانه‌های بومی او پديده‌هايی نبودند و نيستند كه به سادگی از ذهن‌ها ناپديد شوند.
ماكس بروخ در سال ۱۹۲۰ در ۸۲ سالگی در برلين درگذشت. هم اكنون در شهرک برگيش گلادباخ در نزديكی شهر كلن، خيابانی به نام ماكس بروخ هست و پيكره او را می‌توان در مركز شهر ديد.