1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۲۲ ژانویه ۱۹۵۲: مخترع صداسنج در آب

اسکندر آبادی۱۳۹۴ بهمن ۲, جمعه

۲۲ ژانویه ۱۹۵۲: ۶۴ سال پیش درچنین روزی فیزیکدان آلمانی آلکساندر بم (Alexander Behm) در فلنسبورگ درشمال آلمان درگذشت. همه روزه در این بخش یکی از شخصیت‌ها یا رویدادهای مهم سیاسی، اجتماعی و یا فرهنگی آلمان را معرفی می‌کنیم.

https://p.dw.com/p/1Hg0k
Physiker Alexander Behm
عکس: picture-alliance/dpa

در ۱۱ نوامبر ۱۸۸۰ در اشترنبرگ در شرق آلمان ‌زاده شد. در دبیرستان فقط به درس فیزیک توجه می‌کرد. در زندگینامه‌اش آمده که روزی از همشاگردی‌اش می‌خواهد که توجه کند آیا صدای کف زدن او زیر آب را می‌شنود؟ همشاگردی با تعجب تأیید می‌کند که می‌شنود.

آلکساندر جوان از‌‌ همان هنگام متوجه می‌شود که آب، صدا را نه تنها بهتر که سریع‌تر از هوا منتقل می‌کند.

در نوجوانی دوست می‌داشت جنگلبان بشود اما علاقه‌ی بسیار به فیزیک او را به تحصیل رشته برق و سپس فیزیک کشاند به طوری که در ۲۵ سالگی به وین پایتخت اتریش رفت و سرپرستی یک آزمایشگاه فیزیک را به عهده گرفت.

هنگامی که در سال ۱۹۱۲ خبر غرق کشتی تایتانیک و مرگ ۱۵۰۰ سرنشین آن را شنید، با جدیت هرچه تمام‌تر به این فکر افتاد که چگونه می‌شود با سنجش صدا مانع‌های زیردریایی را یافت و از برخورد با آن‌ها جلوگیری کرد.

او به این منظور نخست کشف کرد که صدا در آب ۱۵۰۰ متر در ثانیه سرعت دارد و بر آن شد کمک‌ابزاری بسازد که با آن بتوان هر لحظه ژرفای دریا تا سطح آب را اندازه گرفت و به این ترتیب از برخورد کشتی با مانع‌های زیر آب جلوگیری کرد.

پیش از او از زمان فرعون‌ها به بعد، دریانوردان و کشتیبانان همیشه برای تعیین ژرفای دریا وزنه‌ای با طناب یا میله بلندی به آب می‌انداختند که تنها در کناره‌های دریا‌ها و اقیانوس‌ها کارکرد داشت.

دستگاه آلکساندر بِم که سراسر عمرش به تکمیل آن مشغول بود، پژواک صوت و سرعت آن را اندازه می‌گرفت و از روی آن فاصله زیر کشتی تا کف دریا را می‌سنجید.

به کمک دستگاه و روش آلکساندر بم، "سازمان جغرافی ملی آمریکا" نقشه‌ای از کف اقیانوس‌های جهان تهیه کرد و از آن طریق به آتشفشان‌های زیر دریا پی برده شد.

آلکساندر بِم در ۷۱ سالگی در کلبه ماهیگیری خود در شهر فلنسبورگ درگذشت.