پتروشیمی ایران، عرصه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاری آلمانی‌ها
۱۳۹۵ مرداد ۱۸, دوشنبه
پس از لغو تحریم‌ها و بازگشایی مجدد درهای اقتصاد به روی شرکت‌های اروپایی، ایران به ویژه در صنعت پتروشیمی به دنبال تبدیل کردن این کشور به بزرگترین تولیدکننده‌ی پتروشیمی در خلیج فارس است.
اسحاق جهانگیری، معاون رئیس‌جمهور، فروردین‌ماه امسال اعلام کرد که در حال حاضر ۷۵ میلیارد دلار طرح جدید در صنعت پتروشیمی ایران در حال اجراست و این کشور امید دارد "رتبه نخست پتروشیمی جهان را در صادرات و تولید" به دست آورد.
روزنامه آلمانی "هندلز بلات" در مقاله‌ای که روز ۸ اوت (۱۸ مرداد) منتشر شده، نگاهی به تلاش‌های ایران در این زمینه و همکاری این کشور با شرکت‌های صاحبنام آلمانی و اروپایی برای تحقق این هدف انداخته است.
مرضیه شهدایی، مدیرعامل شرکت ملی پتروشیمی ایران (NPC) به این روزنامه گفته است: «ما در عرض ده سال آینده ظرفیت پتروشیمی‌مان را از ۶۰ میلیون به ۱۶۰ میلیون تن در سال افزایش خواهیم داد.»
شرکت ملی پتروشیمی ایران خود اجازه سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها را ندارد ولی جذب سرمایه و هدایت پروژه‌ها بر عهده این شرکت است. به نوشته هندلز بلات، ایران در سواحل خلیج فارس چندین پروژه ساخت و گسترش صنایع پتروشیمی در دست اجرا دارد.
مرضیه شهدایی در گفت‌وگو با این روزنامه سرمایه‌گذاری لازم برای گسترش ظرفیت را ۷۰ میلیارد دلار خوانده و اضافه کرده که ایران به دنبال سرمایه‌گذاری خارجی به ویژه از اروپاست.
یافتن سرمایه‌گذار کار دشواری نیست. کشورهای زیادی به سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران علاقه دارند، زیرا در نهایت می‌توانند به واسطه قراردادهای امضاشده مواد خام اولیه را به قیمتی مناسب از ایران بخرند.
بیشتر بخوانید: نگرانی آلمان از مانع‌تراشی‌ها در ایران در برابر برجام
با این حال به گفته مرضیه شهدایی شرکت ملی پتروشیمی تا کنون قراردادهای ثابتی با سرمایه‌گذاران امضا نکرده: «ما همچنان با کمپانی‌ها از جمله کمپانی‌های آلمانی مشغول مذاکره هستیم.»
به گفته وی این مذاکرات حتی می‌توانند تا ۱۲ ماه هم طول بکشند. شهدایی در این گفتگو نام علاقمندانی را که ایران هم اینک در حال مذاکره با آنان است، فاش نکرده است.
حضور مجدد آلمانی‌ها
به نوشته "هندلز بلات" در حال حاضر در محافل صنعتی شایعات قوی مبنی بر علاقه جدی شرکت BASF (ب آ اس اف) در زمینه سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران وجود دارد.
مقر اصلی این شرکت که بزرگترین شرکت صنایع شیمیایی جهان به شمار می‌رود در شهر لودویگزهافن آلمان واقع شده است.
هندلز بلات به نقل از منابع آگاه نوشته که این شرکت اینک در حال بررسی سرمایه‌گذاری ۴ میلیارد دلاری در ایران است. آلمانی‌ها قصد دارند در همکاری با یک شرکت ایرانی در نزدیکی عسلویه مجتمع‌های جدید پتروشیمی بنا کنند.
شرکت BASF آوریل امسال امضای تفاهمنامه همکاری با شرکت ملی نفت ایران را تأیید کرد. مسئولان این شرکت از اظهارنظر در مورد جزئیات این تفاهمنامه خودداری کردند.
بیشتر بخوانید: "تبادلات جدی تجاری آلمان با ایران هنوز شروع نشده است"
این شرکت آلمانی سابقه پربار و دیرینه‌ای در زمینه همکاری با ایران دارد و از سال ۱۹۵۹ میلادی (۱۳۳۸ شمسی) تا به امروز، بدون وقفه در این کشور حضور داشته است. کورت بوک، مدیر این شرکت سال گذشته زیگمار گابریل، وزیر اقتصاد آلمان را در سفرش به ایران همراهی کرد.
البته BASF تنها شرکت آلمانی نیست که در حال حاضر با ایران مذاکره می‌کند.
به نوشته هندلز بلات به نقل از محافل آگاه شرکت بین‌المللی Linde (لینده)، تولیدکننده‌ی گازهای صنعتی نیز علاقمند به سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری در صنعت پتروشیمی ایران است. این شرکت که دفتر مرکزی آن در مونیخ است، به طور مشترک با شرکت ژاپنی "میتسویی" قصد سرمایه‌گذاری در ایران را دارد.
ولفگانگ بوشله، رئیس هیئت مدیره "لینده" گفته که این شرکت از مدتها پیش با ایران در حال "پیش‌مذاکره تجاری" بوده است.
به نوشته هندلز بلات، لینده نیز همانند BASF از شهرت خوب و قابل‌اعتمادی در ایران برخوردار است. پیش از آغاز تحریم‌ها این شرکت مونیخی چندین پروژه بزرگ در زمینه ساخت مجتمع‌های جداسازی گاز طبیعی در ایران در دست اجرا داشت.
سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دلاری
اما تنها شرکت‌های صاحبنام در عرصه پتروشیمی نیستند که در اجرای پروژه‌های بزرگ در ایران سهم دارند. شرکت حسابرسی ADKL مستقر در دوسلدورف به تازگی یک موافقتنامه همکاری با شرکت پتروشیمی مسجد سلیمان امضا کرد. قرار است این شرکت آلمانی به شرکت پتروشیمی مسجد سلیمان در زمینه اجرای پروژه‌های خود مشاوره دهد و از آن حمایت کند. ارزش این موافقتنامه بالغ بر ده میلیارد دلار است.
به نوشته "هندلز بلات" شرکت‌های اروپایی تنها به دلیل مواد خام اولیه ارزان، محاسن مالیاتی و مجمتع‌های صنعتی مدرن جذب ایران نمی‌شوند. بلکه نزدیکی ایران با بازارهای آسیایی به ویژه هند و چین که مشتریان بالقوه تولیدات صنعتی ایران هستند، موجب دو چندان شدن علاقه اروپایی‌ها به سرمایه‌گذاری در ایران است.
مایکل اسمیت، کارشناس مؤسسه پژوهشی ICH Chemical در گفتگو با این روزنامه به همین مزیت اشاره کرده و می‌گوید: «برای یک شرکت شیمیایی بین‌المللی سرمایه‌گذاری در این کشور یک امکان کاری جذاب است.»
آهسته و با احتیاط
اسمیت همزمان به این نکته اشاره می‌کند که شرکت‌های غربی برای سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌های مشترک در ایران تمایلی به هجوم بردن به این کشور ندارند، زیرا ریسک‌های سیاسی، اقتصادی و حقوقی چنین رویکردی را نمی‌توان دست‌کم گرفت.
برای نمونه در زمینه تأمین مالی پروژه‌های شرکت‌های آلمانی در ایران مشکلاتی بر سر راه قرار دارند. همین مشکلات نیز به گفته اسمیت دلیل اصلی به درازا کشیده شدن مذاکرات با شرکت‌های لینده و BASF بوده است.
با این حال پیش‌بینی می‌شود که به زودی بیمه هرمس مجددا در ایران فعال شود. علی ماجدی، سفیر ایران در آلمان خردادماه امسال اعلام کرد که مذاکرات ایران با بیمه هرمس موفقیت‌آمیز بوده و ایران بدهی خود را به این شرکت پرداخت کرده است.
بیشتر بخوانید: از سرگیری پوشش بیمه‌ای دولت آلمان برای همکاری با ایران
به گفته ماجدی موضوع بیمه صادراتی هرمس "به طور کامل حل شده" و این شرکت آماده خواهد بود تا دوباره برای پروژه‌های ایران پوشش بیمه‌ای صادر کند.
به نوشته هندلز بلات انتظار می‌رود که با تضمین اعتباری دولت آلمان فدرال، بسیاری از شرکت‌های آلمانی تازه این امکان را بیابند تا فعالیت خود را در ایران آغاز کنند.