هواپیمای کنکورد؛ سفر با سرعت مافوق صوت

هواپیمای مسافربری کنکورد، بخاطر فرم زیبای "دلتا" گونه بال‌هایش، دماغه هیدرولیکی و متحرک و ظرافت در طراحی بسرعت نظرها را به خود جلب کرد. این هواپیما توانایی پرواز با سرعت ۲ هزار کیلومتر در ساعت (ماخ۲) را داشت.

سفر با هواپیمای مافوق صوت کنکورد نمایشی از پیشرفت تکنیک و امکانات بشر و دریچه‌ای بسوی آینده بود. با این حال این هواپیمای افسانه‌ای با مصرف ۲۵ هزار و ۶۰۰ لیتر سوخت در ساعت و حمل تنها ۱۲۸ مسافر بشدت غیر اقتصادی بود. قرار بود ۱۳۷۰ فروند کنکورد ساخته شود، در نهایت اما تنها ۲۰ فروند ساخته شد.

پرواز آزمایشی کنکورد تنها به مدت ۲۹ دقیقه در روز دوم ماه مارس سال ۱۹۶۹ صورت گرفت. خلبان این هواپیما آندره تورکت فرانسوی (عکس) بود. هشت سال بعد، ایر فرانس و بریتیش ایرویز پرواز به نیویورک را آغاز کردند. مدت این پرواز کمتر از نصف مدت پرواز با هواپیماهای معمولی بود.

کسی که با هواپیمای کنکورد مسافرت می‌کرد، از این شانس برخوردار بود که شاید در کنار سیندی کرافورد (سمت چپ) ستاره جهان مد، آندره آغاسی (نفر وسط) ستاره جهان تنیس و کلاودیا شیفر، زیبا روی جهان مد بنشیند. بلیط این هواپیما البته آنقدر گران بود که هر کسی از عهده خریدش برنمی‌آمد.

کابین خلبان در هواپیمای کنکورد با صدها دکمه و عقربه و چراغ شاهکاری از پیشرفت صنعت هوانوردی را به نمایش می‌گذاشت. (عکسی از درون کابین هواپیمای کنکورد در موزه نیویورک)

با نگاهی به درون هواپیمای کنکورد (سال ۱۹۶۸) مشخص می‌شود که جای مسافران چقدر تنگ بوده است. البته در زمان کوتاه سفر پاریس به نیویورک و در مقایسه با سایر امکانات سفر مشکل بزرگی به حساب نمی‌آمد.

بریتانیا در سال ۱۹۵۴ ساعت هواپیمای مسافربری مافوق صوت را آغاز کرد. فرانسه، آمریکا و روسیه نیز در این راه گام برداشتند. روسیه اما بسرعت در این رقابت جلو افتاد و در روز ۳۱ دسامبر سال ۱۹۶۸ توپولف ۱۴۴ را که بسیار شبیه کنکورد است به پرواز درآورد. سه ماه بعد کنکورد که محصول مشترک فرانسه و بریتانیا بود پرواز کرد. پرواز مسافران با توپولف ۱۴۴ اما در اواخر سال ۱۹۷۷ صورت گرفت.

به هنگام استارت یک هواپیمای کنکورد در پاریس، لاستیک آن با قطعه فلزی یک هواپیمای دیگر که از آن جدا شده بود و در روی باند پرواز افتاده بود برخورد کرد و باعث آتش‌گرفتن هواپیما و سقوط آن شد.

آتش گرفتن هواپیما در روی باند فرودگاه شارل دوگل پاریس و سقوط آن بر روی یک هتل در حاشیه فرودگاه منجر به کشته شدن ۱۰۹ مسافر و ۴ کارمند هتل شد. سقوط هواپیما، غیر اقتصادی بودن پرواز با کنکورد و بحران پرواز با خطوط هوایی که ناشی از حملات تروریستی یازده سپتامبر سال ۲۰۰۱ بود باعث شد تا در سال ۲۰۰۳ پایان پرواز با کنکورد رقم بخورد.

پانزده سال بعد از آخرین پرواز کنکورد با سرعت مافوق صوت، اداره ملی هوا- فضای آمریکا (ناسا) به کمپانی لاکهید مارتین ماموریت ساخت هواپیمای مافوق صوت مسافربری جدیدی را داد. قرار است هواپیمای جدید هنگام شکستن دیوار صوتی صدای کمتری ایجاد کند.

از اولین نمونه هواپیمای مسافربری مافوق صوت قرار است تا پایان سال ۲۰۲۱ رونمایی شود. این هواپیما می‌تواند در ارتفاع ۱۶ کیلومتری با سرعت یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر در ساعت پرواز کند. کمپانی لاکهید مارتین برای ساخت این هواپیما ۲۴۷ میلیون دلار دریافت کرده است. از سال ۲۰۲۲ ناسا پروازهای آزمایشی و جمع‌آوری اطلاعات را آغاز می‌کند.