نقش پهپادها در جنگ اوکراین؛ "عصر جدید جنگاوری"

روسیه در هفته جاری حملات پهپادی خود به کی‌یف، پایتخت اوکراین را تشدید کرد؛ و این ظاهراً در پاسخ به حملاتی به خاک روسیه بوده که مسکو آن را به اوکراین نسبت می‌دهد. منطقه تجاری معتبر پایتخت روسیه در یک فاصله کوتاه دو بار مورد حمله قرار گرفت.

اولکسی مِلنیک، یکی از مدیران اندیشکده رازومکوف در کی‌یف می‌گوید، این شاهدی بر دقت و برد بهبود‌یافته پهپادهای ساخت اوکراین است: «این ساختمان‌ها نشان‌دهنده ثروت مسکو است و در وسط پایتخت روسیه قرار دارند. بدین گونه حملات را نمی‌توان پنهان داشت.»

اظهارات رئیس‌جمهور ولودیمیر زلنسکی در آخر هفته گذشته به منزله یک تأیید بود که گفت: «جنگ به تدریج به خاک روسیه بازمی‌گردد، به مراکز نمادین و پایگاه های نظامی آن. این امر اجتناب‌ناپذیر و کاملاً عادلانه است.»

جنگ روانی

رهبری اوکراین به ندرت در مورد حملات خود به اهداف روسیه اظهارنظر می‌کند، و آن هم نه چندان واضح. آندری یوسف، سخنگوی سرویس مخفی نظامی اوکراین در اوایل این هفته به صراحت گفت: «تا زمانی که اشغالگران خاک اوکراین را ترک نکنند، تا زمانی که جنایتکاران مجازات نشوند، هیچ مکان امنی در حکومت مهاجمان وجود نخواهد داشت». به عبارت دیگر، روسیه باید خود را برای حملات بیشتر به خاک خود آماده کند.

بیشتر بخوانید: جنگ اوکراین؛ حمله پهپادی به مسکو، نبود چشم‌انداز صلح

در حالی که حمله به مرکز شهر مسکو در خدمت جنگ روانی قرار گرفت، اکثر حملات هواپیماهای بدون سرنشین منتسب به اوکراین، تأسیسات نظامی مهم روسیه را هدف قرار می‌دهند.

در این جنگ بیش از هر درگیری نظامی دیگری از هواپیماهای بدون سرنشین استفاده شده است. بنابراین اولکسی مِلنیک از "دوران جدیدی از جنگاوری" سخن می‌گوید. این کارشناس نظامی معتقد است که همچنین اثربخشی استفاده از پهپاد برای شناسایی اهداف نیز امر جدیدی است.

آینده متعلق به پهپاد است

در این درگیری بیش از همه پهپادهای کوچکتر نقش ویژه‌ای دارند، آن‌هم در هر دو طرف درگیری. به سادگی می‌توان به آن‌ها دسترسی یافت، کاربرد آسانی دارند و ارزان هستند. علاوه بر این، در چند عرصه می‌توان آن‌ها را به کار گرفت: برای عملیات شناسایی و رهگیری و یا عملیات تهاجمی، به طوری که به هنگام کاربست شمار زیادی پهپاد، به سختی بتوان آن‌ها را خنثی کرد.

بیشتر بخوانید: مجموعه مطالب درباره جنگ در اوکراین

هر دو طرف متخاصم، پهپادهای قابل دسترسی را با مواد انفجاری مجهز می‌کنند، از پهپادهای به اصطلاح انتحاری یا کامیکازه استفاده می‌کنند و هر دو طرف برد پهپادهای خود را افزایش داده‌اند.

یگور چرنف، رئیس کمیته دفاعی اوکراین می‌گوید که آینده متعلق به هواپیماهای بدون سرنشین است، به طوری که یک یا دو پهپاد نیروی دریایی می‌تواند یک کشتی جنگی به ارزش صدها میلیون دلار را نابود کند.

یکی از پرشمار سامانه‌های تسلیحاتی

مثالی که چرنف می‌زند تصادفی نیست: گفته می‌شود که پهپاد تهاجمی و شناسایی ترکیه موسوم به "بایراکتار" در حمله اوکراین به ناو جنگی عظیم روسی "مسکووا" در آوریل سال گذشته نقش داشته است.

بیشتر بخوانید: مسکو از حملات "گسترده" پهپادی اوکراین به کریمه خبر داد

ملنیک، کارشناس نظامی اما هشدار می‌دهد که هواپیماهای بدون سرنشین، تعیین‌کننده واقعی بازی نیستند. درست است که اوکراین از نظر استفاده و تولید از روسیه جلوتر است. اما پهپادها تنها یک سامانه تسلیحاتی از میان سامانه‌های پرشمار دیگر هستند. آنها حملات شگفت‌آوری را ممکن می‌سازند، اما برای هیچ جنگی سرنوشت‌ساز نیستند.