نامزد خاشقجی از اروپا خواست حقوقبشر را قربانی تجارت نکند
۱۳۹۷ اسفند ۱, چهارشنبهخدیجه چنگیز یکی از مدعوین نشست پارلمان اتحادیه اروپا در روز سهشنبه ۳۰ بهمن (اول اسفند) بود. او نامزد جمال خاشقجی روزنامهنگار عربستانی بود که به طرز فجیعی در کنسولگری این کشور در ترکیه به قتل رسید.
خدیجه چنگیز در پارلمان اتحادیه اروپا از کشورهای این پارلمان خواست تنها به "منافع اقتصادی" خود فکر نکند و با افزایش فشار بر عربستان، از اجرای عدالت در پرونده قتل فجیع خاشقجی اطمینان حاصل کند.
او در پارلمان اتحادیه اروپا در بروکسل گفت: «تا این لحظه هیچ اقدامی علیه کسانی که در این جنایت دست داشتند، انجام نشده است.» و در ادامه خطاب به نمایندگان پارلمان اروپا پرسید: «آیا وقت آن نرسیده؟ من به عنوان یک انسان این سوال را میپرسم.»
خدیجه چنگیز که به عنوان یکی از قربانیان نقض حقوق بشر در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس (GCC) در این نشست حاضر شده بود تا در مورد وضعیت حقوق بشر در این کشورها شهادت دهد.
خدیجه چنگیز در این نشست تأکید کرد که نه به عنوان نامزد جمال خاشقجی، بلکه برای "ارزشهایی که خاشقجی برای آنها مبارزه میکرد، ارزشهایی که برای مردم کشور خود و شهروندان جهان عرب میخواست" در این نشست حاضر شده است.
"قتل برنامهریزی و اجرا شده توسط حکومت عربستان"
جمال خاشقجی یکی از منتقدان شناخته شده حکومت پادشاهی سعودی بود که به دلیل افزایش فشار بر وی، عربستان را ترک کرده و ساکن آمریکا بود. او مقالهنویس روزنامه واشنگتن پست بود و ماه اکتبر برای دریافت گواهی طلاق خود و ازدواج با خدیجه چنگیز، وارد کنسولگری عربستان در ترکیه شد.
خدیجه چنگیز که مقابل در کنسولگری منتظر او بود پس از گذشت یازده ساعت، به رسانهها خبر داد که خاشقجی هنوز ساختمان کنسولگری را ترک نکرده است.
عربستان که ابتدا تأکید داشت که خاشقجی به سلامت ساختمان کنسلوگری را از در پشتی ترک کرده، در نهایت به دلیل پیگیری رسانهها و فشارهای بینالمللی اعتراف کرد که خاشقجی داخل کنسولگری به قتل رسیده و بدنش تکهتکه شده است.
این قتل توسط اعضای تیمی صورت گرفته بود که ساعاتی پیش از ورود خاشقجی به ساختمان کنسولگری، از عربستان به ترکیه پرواز کرده بودند. تا کنون یازده نفر به شرکت در قتل جمال خاشقجی متهم شدهاند. عربستان تأکید دارد که خود این پرونده را اداره میکند و تقاضای استرداد متهمان به ترکیه را رد کرده است.
آگنس کالامارد، بازرس ویژه سازمان ملل متحد در پرونده قتل خاشقجی، قتل او را "وحشیانه، برنامهریزی و اجرا شده توسط مقامات دولت عربستان سعودی" دانسته است. تحقیقات بینالمللی در پرونده قتل خاشقجی که اواخر ماه ژانویه آغاز شده است و یک گزارش رسمی نیز در مورد این قتل در ماه ژوئن منتشر شده است.
"اجازه نمیدهیم عربستان با کمترین هزینه ممکن پرونده را ببندد"
خدیجه چنگیز تأکید دارد که حکومت عربستان علیه او بود. او در پارلمان اتحادیه اروپا تأکید کرد که اگر چهره شناخته شدهای مانند خاشقجی به راحتی هدف این حکومت قرار گیرد، هر کس دیگری هم میتواند به سادگی قربانی این حکومت شود.
خدیجه چنگیز همزمان تأکید کرد، مشکلاتی که در کشورهای حاشیه خلیج فارس دیده میشود "تنها مختص یک منطقه نیست". او در ادامه از کشورهای اتحادیه اروپا خواست چشم خود را بر این مشکلات نبندد، چون این مشکلات فراتر از مرزهای این کشورها میروند.
پیر آنتونیو پانزری، رئیس کمیته فرعی حقوق بشر پارلمان اتحادیه اروپا پس از این نشست، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «شواهد نشان میدهد که رسیدگی به پرونده خاشقجی انتظارات پارلمان اروپا و کمیسیون حقوق بشر را برآورده نمیکند.»
او تأکید کرد: «ما نمیتوانیم به عربستان سعودی و رهبری این کشور اجازه دهیم با کمترین هزینه ممکن این پرونده را مختومه کنند.»
اتحادیه اروپا تا کنون بیش از تک تک کشورهای عضو این اتحادیه و ایالات متحده آمریکا پیگیر پرونده خاشقجی بوده است. دولت آمریکا حتی از خواست نمایندگان کنگره آمریکا برای روشن شدن نقش ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان در قتل خاشقجی سربازده است.
کمیسیون اتحادیه اروپا اما هفته پیش اعلام کرد که افزودن نام عربستان به فهرست کشورهایی که در پولشویی و تامین مالی تروریسم دست دارند را بررسی میکند. اگر نام عربستان به این فهرست افزوده شود، میتوان گفت که روابط اتحادیه اروپا و پادشاهی عربستان به یک نقطه عطف رسیده است.
عربستان سعودی سال ۲۰۱۷ خریدار نخست سلاح در دنیا و بزرگترین واردکننده سلاح از ایالات متحده در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۶ بود. تقریبأ یک چهارم واردات سلاح به این کشور از اتحادیه اروپا است. چهار کشور عضو این اتحادیه اروپا در فهرست ده کشور برتر صادرکننده سلاح جهان هستند.
استانداردهای دوگانه اتحادیه اروپا؟
سایر شاهدانی که به دعوت کمیته حقوقبشر در پارلمان اروپا حضور داشتند، متیو هجز، دانشجوی دکترای بریتانیایی بود که سال گذشته به اتهام جاسوسی در امارات متحده عربی بازداشت و به حبس ابد محکوم شد. او ماه نوامبر عفو شد و توانست این کشور را ترک کند.
متیو هجز در نشست پارلمان اتحادیه اروپا بازداشت خود را "یک کابوس" خواند که در آن تمام حقوق مدنی و قانونی او نقض شد و دادگاه خود را یک نمایش مضحک خواند. او در ادامه گفت: «اما رابطه دوستانه و شکوفای دولت من و بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا با امارات متحدهعربی ادامه داد.»
متیو هجز از اتحادیه اروپا و کشورهای عضو این اتحادیه خواست امارات متحده عربی را "کشوری خصمانه برای دانشگاهیان" معرفی کنند.
دیگر سخنرانان این نشست، علی الأسواد نماینده پیشین مجلس بحرین و وفاء الیزیدی، مادر قطری بود که سه فرزندش به درخواست دولت بحرین محبور شدند خاک قطر را ترک کنند چون بحرین و عربستان و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس قطر را تحریم کردند. این مادر خواستار بازگشت سه فرزندش به خانهشان بود.
سخنرانان این نشست در ادامه به پرسشهای اعضای پارلمان اروپا پاسخ دادند. نمایندگان پارلمان اروپا نیز مجموعه گفتههای سخنرانان را جمعآوری کردند. پیر آنتونیو پانزری، رئیس کمیته فرعی حقوق بشر پارلمان اتحادیه اروپا به شبکه تلویزیونی الجزیره گفت که پارلمان اروپا خواستار حفظ ارزشهای این اتحادیه توسط تمامی کشورهاست.
او گفت: «نمیشود از یک سو خواستار رعایت حقوق بشر شویم، از سوی دیگر با فروش سلاح در بحران یمن سهیم باشیم.»