مرگ ابراهیم یزدی از زبان دوستان و دشمنان
۱۳۹۶ شهریور ۶, دوشنبه
رئیس جمهور و وزیر امور خارجه ایران و گروهی از احزاب و چهره‌های سیاسی ملی‌گرا و اصلاح‌طلب درگذشت ابراهیم یزدی را تسلیت گفتند.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در پیامی آقای یزدی را "از پیشگامان مبارزه در محافل دانشگاهی" پیش از انقلاب دانسته و نوشته است: «وی در ایام هجرت امام راحل به فرانسه در کنار آن حضرت بود و بعد از پیروزی انقلاب نیز در دستگاه اجرایی و مجلس شورای اسلامی انجام وظیفه نمود».
باید یادآوری کرد که دکتر ابراهیم یزدی تنها "در کنار امام" نبود. او یکی از مشاوران اصلی خمینی و از نزدیک‌ترین افراد به او بود.
برخی از تحلیلگران بسیاری از دیدگاه‌های "مدرن" آیت‌الله خمینی، از جمله درباره سازگاری کامل اسلام با دموکراسی، آزادی دگراندیشان "حتی مارکسیست‌ها" در نظام اسلامی، اجباری نبودن چادر و این گونه "شعارهای تاکتیکی" را به الهام از دکتر یزدی دانسته‌اند. حتی گمان می‌رود که مهاجرت خمینی از عراق به فرانسه، که اثر بسیار مهمی در پیروزی انقلاب داشت، به ابتکار شخص دکتر یزدی بوده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز در گذشت ابراهیم یزدی را تسلیت گفته است. دکتر یزدی، به مثابه نزدیک‌ترین فرد به مهندس مهدی بازرگان، رئیس دولت موقت، پس از انقلاب تصدی وزارت امور خارجه را به دست گرفت.
آیت‌الله اسدالله بیات زنجانی، از مراجع تقلید منتقد حکومت ایران در قم از درگذشت ابراهیم یزدی اظهار تأسف کرده و در پیامی نوشته است: «اینجانب با وجود برخی اختلاف‌نظرهای طبیعی، ایشان را شخصیتی متدین و وفادار به آرمان‌های مردم ایران و همگام با انقلاب اسلامی مردم می‌دانستم».
بیشتر بخوانید: سرگذشت پرفرازونشیب ابراهیم یزدی، زیر چرخ‌دنده‌ی انقلاب
ورود به اردوی منتقدان نظام
با تحکیم نظام "ولایت فقیه" نه تنها "نهضت آزادی" که خوانشی لیبرال یا "رحمانی" از اسلام ارائه می‌داد، دچار ممنوعیت شد، که رهبران اصلی آن نیز زیر فشار قرار گرفتند. دکتر یزدی چند بار به زندان افتاد و بخت او بلند بود که سرش به باد نرفت.
پافشاری یزدی بر مبانی "ملی" و نظام سکولار مبتنی بر قانون، نمایانگر شهامت سیاسی و شرافت اخلاقی او بود که او را به چهره‌ای موجه و محبوب برای سیاستگران اصلاح‌طلب بدل کرد.
از شخصیت‌های اصلاح‌طلب منتقد نظام، مصطفی تاجزاده، حمیدرضا جلایی‌پور، مهندس عبدالعلی بازرگان، صادق خرازی و بسیاری دیگر درگذشت ابراهیم یزدی را تسلیت گفتند.
محسن کدیور، از روحانیون نواندیش ایران، در نامه‌ای دکتر یزدی را "یکی از پیش‌کسوتان آزادی‌خواهی و عدالت‌طلبی و حاکمیت قانون و یکی از فعالان بین‌المللی اسلام رحمانی" خوانده است.
اردشیر امیرارجمند، از مشاوران میرحسین موسوی، در پیامی با تسلیت درگذشت ابراهیم یزدی، او را "نمونه منتقدی واقع‌بین و منصف" دانسته که ظلم اقتدارگرایان موجب ناامیدی او از اصول مبارزه قانونی نشد.
بیشتر بخوانید: ابراهیم یزدی؛ از مشاوره در نوفل‌لوشاتو تا انفرادی در اوین
اما دکتر یزدی از آغاز انقلاب دشمنی دو گروه را برانگیخته بود: از یک سو گروه‌های معروف به "برانداز"، مانند سلطنت‌طلبان و از سوی دیگر چپ‌گرایان تندرو، او را برای بسیاری از نابسامانی‌ها و ناروایی‌ها در جمهوری اسلامی شریک جرم می‌دانند.
ایرج مصداقی، کنش‌گر سیاسی و از اعضای سابق سازمان مجاهدین خلق، در گفتگویی با سایت ایران‌وایر، کارنامه سیاسی یزدی را به طور کلی منفی دانسته و انتقاد می‌کند که دکتر یزدی در "تحمیل خمینی به مردم ایران نقشی بی‌بدیل" ایفا کرد است.