قتل بیت‌الله محسود، روزنه‌ای برای موفقیت استراتژی آمریکا

تحولات منفی اخیر در افغانستان موفقیت استراتژی آمریکا در این کشور را با تردیدهای بیشتری مواجه کرده‌اند. تنها در ماه گذشته‌ی میلادی (ژوئیه) ۷۶ سرباز ناتو در افغانستان کشته شده‌اند. اکثر این سربازان آمریکایی بوده‌اند.

در همسایه‌ی اتمی و بحران‌زده‌ی افغانستان، یعنی در پاکستان نیز مشکلات متعددی بروز کرده‌اند. دولت اوباما همچنان اطمینان چندانی به کارآمدی دولت آصف علی زرداری ندارد. در این میان، خبر مربوط به کشته‌شدن بیت‌الله محسود توسط یک هواپیمای جاسوسی آمریکا می‌تواند موفقیتی مهم برای واشنگتن باشد. به گفته‌ی ریچارد هالبروک، فرستاده‌ی ویژه آمریکا به افغانستان و پاکستان، واشنگتن مدت‌ها بود که چندان به محسود و اقدامات او توجه‌ای نشان نمی‌داد.

هالبروک بیت‌الله محسود، رهبر «تحریک طالبان» (سازمانی متشکل از گروه‌های مختلف طالبان پاکستان) را یکی از خطرناکترین و نفرت‌انگیزترین افراد منطقه توصیف کرد. سوء قصد به بی‌نظیربوتو، نخست‌وزیر سابق پاکستان در دسامبر سال ۲۰۰۷ و چندین مورد عملیات تروریستی دیگر به «تحریک طالبان» نسبت داده می‌شوند. در ماه مارس گذشته آمریکا اعلام کرد که به هر کس که محسود را معرفی کند یا بکشد ۵ میلیون دلار پاداش می‌دهد. در ماه‌های اخیر نیروهای آمریکایی در منطقه با حساسیت و دقت بیشتری در تعقیب مسعود بودند.

«یک پیروزی مهم»

رسانه‌های آمریکا روز جمعه، ۷ اوت، از قول یک مقام آمریکایی کشته‌شدن محسود را «یک پیروزی مهم» توصیف کردند. در حال حاضر، واشنگتن تحریک طالبان را بزرگترین تهدید برای ثبات و امنیت پاکستان تلقی می‌کند. دولتمردان آمریکایی همچنین این گروه را به داشتن ارتباط‌های تنگاتنگ با شبکه‌ی تروریستی القاعده و حمله به نیروهای ایالات متحده در افغانستان متهم می‌کنند.

مقام آمریکایی یادشده محسود را فردی معرفی کرده است که توانسته بود گروه‌های مختلف قبیله‌ای را زیر لوای افراط‌گری متحد کند. به گفته‌ی این مقام، مرگ محسود پایان کار طالبان در پاکستان نیست، ولی یک ضربت واقعی به این گروه است. به گفته‌ی محافل اطلاعاتی در منطقه، مشورت‌ها در تحریک طالبان برای انتخاب جانشین بیت‌الله محسود آغاز شده است. محتمل‌ترین گزینه، حکیم‌الله محسود معاون بیت‌الله محسود است که در تأمین و آموزش تروریست‌های انتحاری تحریک طالبان نقشی محوری دارد. او در ماه میلادی گذشته مسئولیت حمله‌ی تروریستی به هتلی در پیشاور را به عهده گرفت. اتحادیه‌ی اروپا برای دستگیری یا نابودی حکیم‌الله ۸۵ هزار یورو پاداش تعیین کرده است.

کشته‌شدن بیت‌الله محسود خبری است که احتمالاَ به اوباما امکان خواهد داد بهتر از پس مخالفان سیاست کنونی واشنگتن در افغانستان برآید. بنا به گزارش شبکه‌ی تلویزیونی سی ان ان، به کارگیری هواپیماهای جاسوسی بدون سرنشین در منطقه‌ی مرزی افغانستان و پاکستان در ماه‌های اخیر کمتر با موفقیت توام بوده‌اند. علاوه بر این، در بهار سال جاری استراتژی جدید آمریکا در افغانستان در محافل سیاسی واشنگتن در معرض انتقاد قرار گرفت، زیرا اعزام ۱۷ هزار سرباز آمریکایی تازه‌نفس هم نتوانست چرخشی در جنگ افغانستان ایجاد کند. حتی نمایندگان و سناتورهای دمکرات نیز نگران آن بودند که استراتژی جدید به جای موفقیت در ایجاد ثبات در افغانستان، بیش از پیش دولت اوباما را در گرداب جنگ فرو برد که پیروزی برای آن متصور نیست. بنا به طرح‌های کنونی، آمریکا در سال ۲۰۱۰، ۶۸ هزار سرباز در افغانستان خواهد داشت، در حالی که شمار سربازان این کشور در عراق به ۵۰ هزار نفر کاهش خواهد یافت. هزینه جنگ در افغانستان نیز به ۶۵ میلیارد دلار خواهد رسید که ۴ میلیارد دلار از هزینه‌ی مشابه در عراق بیشتر خواهد بود.

در این میان، گمان می‌رود که استانلی مک کریستال، فرمانده‌ی جدید نیروهای آمریکایی در افغانستان در رشته‌ توصیه‌هایی که به زودی با دولت اوباما مطرح خواهد کرد، خواهان نیروهای تازه نفس بیشتری شود. جان برنان، مشاور ضدتروریسم دولت اوباما نیز خواهان افزایش چشمگیر کمک‌های اقتصادی به افغانستان شده است. کنگره‌ی آمریکا نیز قرار است در پاییز آینده چندین میلیارد کمک جدید به پاکستان را تصویب کند.

FW/FV