سکس و روح زمانه؛ "بریم سر اصل مطلب عزیزم"

دهه ۶۰ میلادی اوج تحول در اخلاق جنسی بود. مجلات جوانان نظیر "براوو" اغلب در مورد مسائل جنسی می‌نوشتند و این موضوعات را با خوانندگانشان به بحث می‌گذاشتند. در میانه همین احوال در آلمان فیلمی به کارگردانی می اسپیلز (وسط) و با هنرنمایی اوشی گلاس (راست) و ورنر انکه به روی پرده رفت. این فیلم به اسم "بریم سر اصل مطلب، عزیزم" حاوی صحنه‌های اروتیک بود که به سرعت گیشه‌های فروش بلیت را به تسخیر خود درآورد.

اگر از دید مروجان اخلاق در آلمان غربی به اوایل دهه ۵۰ بنگریم، نظم امور همانگونه است که می‌باید؛ زنان سرآشپزانی هنرمند در آشپزخانه، معشوقه‌هایی وفادار در رختخواب و فرشتگانی با محبت برای فرزندان‌شان هستند. درمقابل مردان، نان‌آوران خانواده‌اند. طرح موضوعاتی نظیر سکس یا بوسیدن یکدیگر در خیابان در این دوران به شدت ممنوع هستند و قوانین زندگی شخصی توسط کلیسا و دولت به شهروندان دیکته می‌شوند.

فیلم "گناهکار" با هنرنمایی هلیده‌گراد کنف (تصویر) نخستین فیلم جنجالی به نمایش درآمده در آلمان غربی بود. بیشتر شهروندان معتقد بودند که داستان زندگی زنی روسپی و معشوق هنرمندش موضوعی نیست که در سینما به نمایش درآید. با اینکه صحنه‌های جنسی و برهنگی در فیلم با نظر مروجان اخلاق آلمان غربی کوتاه شده بودند، اما با این حال باز هم بحث‌های جنجالی متعددی را در مورد اخلاق در جامعه به راه انداختند.

ورود قرص‌های ضد بارداری از سوی شرکت "شرینگ" به بازار در سال ۱۹۶۱ جامعه آن زمان آلمان را به لرزه درآورد. مقامات کلیسا در مورد "فروپاشی اخلاق در بین جوانان" داد سخن سر دادند و رسانه‌ها به زنانی که این قرص‌ها را مصرف می‌کردند، لقب "معتادان به سکس" دادند. اما این داد و فریاد‌ها موجب نشد تا زنان از تجربه این فرم جدید از آزادی که قرص‌های ضدبارداری به ارمغان آورده بودند، دست بکشند.

جنبش دانشجویی اواخر دهه ۶۰ تنها مرزهای دنیای سیاست‌ در آلمان غربی را جابه‌جا نکرد، بلکه انقلابی را نیز به درون اتاق خواب‌ها کشاند. در آن زمان یک جمله نقل زبان جوانان بود: «هر کسی که دو بار با یکی بخوابد، دیگر پایبند شده است.» همان زمان بود که گروهی از روی اعتراض به تصویر سنتی خانواده، آپارتمانی گروهی را در برلین تشکیل دادند که در آن از مرزهای محافظه‌کارانه اجتماع و اخلاق خبری نبود.

تحولات سیاسی که جنبش دانشجویی در آلمان رقم زد‌، به تغییری تصویری منجر شد که تا آن زمان از خانواده وجود داشت. حال دیگر پدر و مادرهای جوان به جای "مامان و بابا" با اسم کوچکشان از سوی فرزند خطاب می‌شدند. در سال ۱۹۶۹ در مدارس آلمان غربی مبحث "سکس‌شناسی" به درس زیست‌شناسی اضافه شد. حال دیگر رابطه جنسی موضوعی بود که لزوم آموزش و گفت‌وگو در مورد آن به ویژه برای دانش‌آموزان را می‌طلبید.

فروشگاه‌های اروتیک "بئاته اوزه" فصل جدیدی را در زمینه سکس در آلمان رقم زد. ۹۸ درصد از بزرگسالان با این اسم آشنا بودند، هر چند آمار دقیقی از میزان مراجعه به این فروشگاه‌ها در دست نیست. بئاته اوزه در سال ۱۹۴۷ جزوه‌ای در مورد راه‌های پیشگیری از بارداری منتشر کرد و همین سنگ بنایی شد برای انتشار کاتالوگ‌های اروتیک و سپس ایجاد فروشگاه‌های اروتیک؛ یک امپراتوری که بئاته اوزه را میلیونر ساخت.

در آلمان شرقی رویکرد بازتری نسبت به مسئله سکس در مقایسه با آلمان غربی وجود داشت. در آنجا فرهنگ "برهنگی کامل در سواحل" جا افتاده بود و دست‌کم در نگاه اول، زنان در زندگی روزمره سوسیالیستی آزادی‌های بیشتری داشتند. آنها می‌توانستند شلوار به پا کنند و هم‌دوش مردان به کار بیرون از خانه اشتغال داشته باشند. کودکان نیز به مهدکودک‌ها سپرده می‌شدند. اما این تنها ظاهر قضیه بود.

رزا فن پرانهایم (راست) از نخستین کارگردانان آلمانی بود که مسئله همجنس‌گرایی را علنا در فیلم‌هایش به تصویر کشید. او با فیلمی که در سال ۱۹۷۱ ساخت، تا اندازه زیادی راه را برای جنبش همجنس‌گرایان در آلمان غربی باز کرد.

همجنس‌گرایی موضوعی بود که دنیای سیاست در آلمان قادر به هضم آن نبود. در سال ۱۹۶۹ ماده قانونی که "رابطه جنسی میان دو مرد" را مستوجب مجازات می‌دانست، تعدیل شد. تازه در سال ۱۹۹۴ بود که این ماده به طور کامل از قانون حذف شد.

کونچیتا وورست، برنده مسابقه یوروویژن در سال ۲۰۱۴، چهره‌هنری‌اش را برای همیشه در تاریخ ماندگار کرد. این خواننده تراجنسی در ظاهر و آرایشی زنانه اما با ریش، به روی صحنه آمد و پس از برد در این مسابقه نیز به عنوان مجری در تلویزیون ظاهر شد.

این نمایشگاه که در شهر بن برپاست، از سه زاویه به تغییر اخلاق جنسی در آلمان می‌پردازد: در آلمان شرقی، آلمان غربی و در آلمان یکپارچه. در حاشیه این نمایشگاه چهره‌های سرشناسی از جمله لیلی واندز، مجری تلویزیونی تراجنسی آلمان، از تجربیات خود با مخاطبان سخن گفته و می‌گویند.