راستی‌آزمایی پنج ادعا درباره آبله میمون
۱۴۰۱ خرداد ۱۴, شنبه
ـ پرسش اول: آیا شیوع بیماری آبله میمون که چندی است توجه‌ها را به خود متمایل کرده تنها یک خبر جعلی رسانه‌هاست؟
ادعا می‌شود که آبله میمون اصلا وجود ندارد یا آن طور که برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی می‌گویند، این فقط یک فریب است. آنها برخی تصاویر منتشره در رسانه‌ها برای گزارش‌رسانی در این مورد را مد نظر قرار می‌دهند و می‌گویند، این تصاویر یا قدیمی است یا تظاهرات بالینی بیماری‌های دیگری مانند زونا را نشان می‌دهد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
پاسخ دویچه‌وله: خیر
دویچه وله با بررسی واقعیت‌ها یا فکت‌های موجود این ادعا را نادرست می‌داند. بروز بیماری آبله میمون حقیقت دارد. ویروس این بیماری از سال ۱۹۵۸ شناخته شد و از سال ۱۹۷۰ معلوم شد که به انسان نیز سرایت می‌کند.
این بیماری بارها شایع شده، اما تا کنون بیشتر در غرب آفریقا و آفریقای مرکزی بوده است. نیجریه از سال ۲۰۱۷ گسترش وسیع این بیماری با بیش از ۵۰۰ مورد را تجربه کرده است.
درست است که تصاویری که مدعیان در برخی گزارش‌ها به آن اشاره می‌کنند قدیمی است اما استفاده از تصاویر آرشیو و قدیمی برای رسانه‌ها که دائما با کمبود عکس مواجه‌اند امری معمول است.
برخی کاربران توییتر تصاویر تظاهرات بالینی آبله میمون و زونا را که ظاهرا شبیه‌اند کنار هم می‌گذارند و می‌گویند، گزارش‌های مربوط به آبله میمون فیک است.
حتی ممکن است تصویر تظاهرات بالینی زونا به دلیل شباهت‌های موجود به‌اشتباه همراه با توییت یا گزارشی در مورد آبله میمون منتشر شود ولی این فقط اشتباهی قابل تصحیح است و کل واقعیت را زیر سئوال نمی‌برد.
ـ پرسش دوم: آیا شیوع آبله میمون ناشی از استفاده از واکسن کروناست؟
ادعا می‌شود که تزریق واکسن کرونای آسترازنکا که حاوی آدنوویروس‌های تضعیف‌شده شامپانزه است باعث شیوع آبله میمون شده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
پاسخ دویچه وله: خیر
ویروس آبله میمون و آدنوویروس میمون اگر چه هر دو در واژه میمون شریکند هیچ ربطی به هم ندارند.
کریستینه فالک، رئیس انجمن ایمونولوژی آلمان می‌گوید، این بیماری آبله میمون نام دارد چون اولین بار در سال ۱۹۵۸ در زیست‌گاه میمون‌ها شناسایی شد. اما آنها در واقع از جوندگان می‌آیند و میمون‌ها احتمالا میزبان آن هستند.
فالک تأکید می‌کند که آدنوویروس‌ها، از جمله آدنوویروس‌های شامپانزه که در ساخت برخی واکسن‌ها مصرف می‌شوند کاملا با ویروس‌های آبله میمون فرق دارند و از خصوصیات کاملا متفاوتی برخوردارند.
ـ پرسش سوم: ویروس در آزمایشگاه ووهان ایجاد شد؟
گفته می‌شود، این که مؤسسه ویروس‌شناسی ووهان چین در مورد ویروس‌های آبله میمون تحقیقاتی انجام داده خود شاهد روشنی است بر این که این آزمایشگاه منشأ گسترش کنونی این بیماری است.
این داستان انسان را یاد شبهه ایجاد ویروس کرونا در آزمایشگاه می‌اندازد که در حال حاضر دانشمندان آن را غیرمحتمل می‌دانند اما هنوز آن را کاملا نمی‌کنند.
پاسخ دویچه وله: گمراه‌کننده
در ووهان تست‌های پی‌سی‌آر ویروس آبله میمون انجام شده و در فوریه ماه ۲۰۲۲ نیز مؤسسه مربوطه بررسی مطالعاتی خود را منتشر کرده است. اما در چارچوب این مطالعه تنها تکه‌ای از این ویروس مورد آزمایش قرار گرفته که حاوی کم‌تر از یک‌‌سوم ژنوم ویروس آبله میمون است.
در گزارش این بررسی آمده است که این فراگمنت یا تکه کاملا ایمن و از هر خطری برای تبدیل به ویروسی قابل سرایت مبراست.
مارک اسلیفکا، کارشناس ایمنی‌شناسی اورگن آمریکا به دویچه وله می‌گوید: «هیچ شواهدی وجود ندارد که ثابت کند، آبله میمون از آزمایشگاه نشأت گرفته است.»
به گفته او، این ویروس در حیات وحش کشورهای مختلفی در غرب آفریقا و آفریقای مرکزی وجود دارد و تقریبا هر سال گسترش محدودی بین انسان‌ها پیدا می‌کند.
اسلیفکا همچین اظهار داشت که دانشمندان می‌توانند با بررسی توالی ژنوم تشخیص دهند که هر ویروس از کجا نشأت‌گرفته، از غرب آفریقا یا آفریقای مرکزی. بر اساس اطلاعات او، تا کنون هیچ کدام از مبتلایان اولیه‌‌ای که گزارش شده‌اند پیش از تشخیص، به چین سفر نکرده بودند.
ـ پرسش چهارم: آیا این سناریو از قبل برنامه‌ریزی شده است؟
در شبکه‌های اجتماعی ادعاهایی در جریان است که می‌گویند، شیوع آبله میمون از مدت‌ها پیش آماده‌سازی شده بود. برخی برای اثبات این مدعا به هشدار بیل گیتس، بنیانگذار شرکت مایکروسافت در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ در مورد شیوع یک بیماری همه‌گیر جدید اشاره می‌کنند.
پاسخ دویچه وله: گمراه‌کننده
این که در کنفرانس امنیتی مونیخ در سال ۲۰۲۱ سناریوی ساختگی همه‌گیری گونه‌ای آبله میمون در مه ۲۰۲۲ مطرح شده درست است. این طرح توسط سازمان ابتکار تهدید هسته‌ای (NTI) در چارچوب کنفرانس مونیخ مطرح شد تا توجه‌ها به نقصان‌های موجود در هماهنگی‌های بین‌المللی مقابله با پاندمی‌ها جلب شود.
این طرح‌ها مطرح می‌شوند تا بشر خود را برای مقابله با سناریوهای پیچیده و خطرات تهدید‌کننده امنیت زیستی آماده کند. این که در حال حاضر چنین شبیه‌سازی به‌وقوع پیوسته تنها گویای نزدیکی این سناریوها به واقعیت است و اثبات‌کننده علت آن نیست.
به علاوه، سناریوی شبیه‌سازی شده تنها شبیه اوضاع فعلی است، عین آن نیست. مثلا پاتوژن واقعا موجود کنونی عفونت‌زایی کم‌تری نسبت به سناریوی ساختگی دارد، راههای انتقال آن نیز متفاوت است.
به گفته سازمان ابتکار تهدید هسته‌ای، در آن سناریو صحبت از سویه‌ای مهندسی‌شده از ویروس آبله میمون بود که به سبب خطرسازی و قدرت سرایت بالای آن تمامی جهان را درگیر کرد و در عرض ۱۸ ماه بیش از سه میلیارد نفر را آلوده ساخت و ۲۷۰ میلیون نفر را کشت.
در حالی که در شیوع فعلی این بیماری جای هیچ‌گونه نگرانی برای دست‌کا‌ری شدن این ویروس وجود ندارد. این ویروس نه آنقدر سریع مانند ویروس ساختگی مورد بحث گسترش می‌یابد و نه مانند آن آدم می‌کشد.
در مورد بیل گیتس نیز باید گفت، او مدت‌هاست که در مورد پیشگیری از بیماری‌ها و خطرات بیوتروریسم و پاندمی‌ها هشدار می‌دهد. اما او هرگز در این زمینه به‌طور خاص به آبله میمون اشاره نکرده است.
ـ پرسش چهارم: آیا فائوچی مسبب بوده؟
ادعا می‌شود که چون آنتونی فائوچی، ایمنی‌شناس برجسته آمریکا پیش از شیوع آبله میمون بودجه تحقیقاتی راههای درمان این بیماری را مهیا ساخته پس این همه‌گیری از قبل برنامه‌ریزی شده است.
پاسخ دویچه وله: گمراه‌کننده
مسلم است که بودجه‌های تحقیقاتی برای بررسی این بیماری وجود دارند. آبله میمون بیش از ۵۰ سال است که شناسایی شده و سال‌هاست که می‌دانیم به انسان نیز سرایت می‌کند.
سال‌هاست که در مورد راههای درمان این بیماری تحقیق می‌شود. پس این که چنین پروژه‌های تحقیقاتی موجود‌ند و برایشان بودجه در نظر گرفته می‌شود مایه تعجب نیست. اگر کلمه آبله میمون را به انگلیسی (Affenpocken) در صفحات موسسه ملی بهداشت آمریکا (NIH) جست‌وجو کنیم درمی‌یابیم که سالیان متمادی است که به طور مرتب پروژه‌های تحقیقاتی در این باره وجود دارد.
کارشناسان حتی انتقاد می‌کنند که با وجود چنین ویروس‌های خطرناکی چرا تا قبل از این که جهان صنعتی‌شده ما گرفتار آن شود توجه کمی به آنها می‌شود.