خواست تحول در کوبا

“تحول“ (Cambio) واژه‌ای است که این روزها در کوبا بر سر زبانهاست. تحول را به‌ویژه کوبایی‌های جوان می‌خواهند که رییس دولتی غیر از فیدل کاسترو یا برادرش رائول را تجربه نکرده‌اند؛ رائول حدود دو سال است عهده‌دار وظایف رهبر سالخورده انقلاب کوباست.

سه چهارم کوبایی‌ها پس از انقلاب سال ۱۹۵۹ به دنیا آمده‌اند و با شعار “یا مرگ یا وطن“ بزرگ شده‌اند. با کناره‌گیری فیدل کاسترو از همه وظایف سیاسی امید به دگرگونی شکوفا شده است.

به نظر عجیب می‌رسد که مردم درست در کشوری که دشمن قدیم آمریکا است امید به سیاستی تازه دارند. در این کشور هم واژه جادویی “تحول“ است و تغییر، یعنی همان واژه‌ای که با آن باراک اوباما، کاندیدای حزب دموکرات برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، توانسته انسان‌ها را جذب خود کند. اما هنوز راهی طولانی را باید پیمود تا به سیاستی جدید در روابط آمریکا و کوبا دست یافت. چنانچه هنگامی که باراک اوباما در مناظره تلویزیونی با رقیب انتخاباتی‌اش هیلاری کلینتون اعلام کرد که حاضر به دیدار با رهبران سیاسی کوباست، با موجی از خشم روبرو شد. هیلاری کلینتون نیز او را ساده‌لوح خواند.

رائول کاستروی ۷۶ ساله هم که در حقیقت رییس دولتی موقت است، اگر چه به راه خود برای گشودن گام به گام کوبا ادامه خواهد داد - چه به لحاظ سیاسی و اقتصادی، چه به لحاظ نزدیکی به اتحادیه اروپا – اما در موقعیت کنونی بهبود روابط کوبا با آمریکا در دستور کارش نیست؛ به هر حال تا زمانی که رهبر بزرگ انقلاب زنده است، نمی‌تواند هم باشد. فیدل کاسترو همچنان از پشت صحنه عمل می‌کند و نصایح سیاسی خود را در روزنامه حزبی “گرانما“ انتشار می‌دهد.

اما در حقیقت کوبایی‌ها با مشکل‌های دیگری هر روز دست به گریبان‌اند: برای نمونه کمبود فاجعه‌بار مواد غذایی، و این که با درآمد میانگین ۳۰ یورو در ماه باید زندگی کنند، اگر چه دست کم به ۸۰ یورو برای گذران زندگی نیاز دارند، و نیز لطمه‌هایی که به کوبایی‌های جوان و تحصیل‌کرده وارد می‌آید که مجبورند وطن‌شان را ترک کنند و به دنبال زندگی‌ای بهتر بخت خود را در مکزیک، آمریکا یا اروپا بیازمایند.

کافی است تنها نظری به چهره شهر هاوانا بیاندازیم تا دریابیم که کوبا وضعیتی مثل کشورهای در حال رشد را دارد.

بنابراین کارهای بسیاری در انتظار رائول کاستروست که اینک به طور رسمی از سوی مجلس ملی جدید و شورای حکومتی، به عنوان رهبر جدید منصوب خواهد شد؛ کارهایی که باید هر چه زودتر انجام گیرد.

کوبا در روز اول ژانویه ۲۰۰۹ پنجاهمین سال انقلاب را جشن می‌گیرد. تا آن موقع رییس جدید حکومت باید دست کم نخستین موفقیت‌های کاری خود را نشان داده باشد. حتی اگر این موفقیت به شکل آن باشد که سرانجام، انتظار و سکون در کوبا پایان پذیرد و تبدیل به آینده‌ای با تحول شود؛ هر چقدر هم که این تحول کوچک باشد.

Oliver Pieper / رادیو دویچه وله