خشونت فزاینده در نوار غزه و نیز میان حماس و اسرائیل

به گفته منابع فلسطینی نقشه سوء قصد به جان محمود عباس، رئیس جمهور فلسطینیان، نقش بر آب شده است.

آلمان، رییس ادواری شورای اتحادیه اروپا، نیز از همه طرفهای درگیر در این کشمکش خواست که هر چه زودتر خشونت را کنار بگذارند و پای میز گفتگو بنشینند. اما شانس چندانی برای این کار وجود ندارد،

راینر سولیش (Rainer Sollich) همکار دویچه وله در این باره تفسیری نوشته است:

در کنار عوامل دیگر، سیاست غرب هم به تعمیق شکاف موجود میان سازمان حماس و جنبش فتح کمک کرده است. با وجود این، ادامه بخشی از تحریم مالی و خودداری دولتهای غرب از همکاری با وزیران دولت فلسطینیان که وابسته به حماس هستند، قابل درک است. چون هنوز هم شرط اصلی برای آنکه بتوان مسئله فلسطین را حل کرد این است که حماس لجاجت را کنار بگذارد و حق موجودیت اسرائیل را به رسمیت بشناسد. متاسفانه کشورهای غربی با موضع خود باعث تقویت این برداشت شده‌اند که غرب فقط زمانی از روند دمکراتیک در خاورمیانه حمایت می‌کند که شریکان سیاسی‌اش در انتخابات پیروز شده باشند. این به هر حال مشکل‌آفرین است. اما علل خشونتی که هم اکنون شاهد آن هستیم را باید در جایی دیگر جستجو کرد.

تقصیر اصلی بالاگیری کشمکش کنونی به طور روشن بر گردن رهبران سیاسی فلسطینیهاست. به نظر می‌رسد که رئیس جمهور فلسطینیان، محمود عباس از جنبش فتح، و نخست وزیر آنان، اسماعیل هانیه از سازمان حماس، قدرتی ندارند یا – بدتر از آن – حتی اکراه دارند که نقطه پایانی بر خشونت بگذارند. تلاشهایی هم که از بیرون صورت گرفته‌اند، از سوی کشورهایی چون عربستان سعودی و مصر، نتیجه‌ای به بار نیاورده‌اند.

هم اکنون در نوار غزه این اسلحه است که قدرت سیاسی را تعیین می‌کند. و این مصیبت بار است، از جمله بدین خاطر که یک بار دیگر راه آینده‌ای روشن بر فلسطینیان بسته می‌شود. چون هم درگیریهای میان حماس و فتح و هم حمله‌هایی که به تازگی به اسرائیل می‌کنند و عملیات نظامی انتقام‌جویانه اسرائیلیان را برمی‌انگیزند تنها دو چیز برای مردم فلسطین به بار می‌آورد: رنج و درد انسانی بیشتر و میلیتاریزه شدن بیشتر جامعه، جامعه‌ای که در حقیقت تشنه یک زندگی امن، شرافتمند و مرفه است.

بسیار غم‌انگیز است که خشونت درست در زمانی دوباره بالا گرفته که اتحادیه عرب بخاطر کوششهایی که برای ایجاد صلح می‌کند مدام با استقبال جهانی بیشتری روبرو می‌شود. تنها نباید به اسرائیل انتقاد کرد و گفت که با ادامه سیاست اشغالگری‌اش در کرانه باختری رود اردن شکست سیاسی خود را اعلام داشته است، بلکه فلسطینیان نیز با جنگ قدرتشان که سر خاتمه یافتن ندارد، نشان می‌دهند که به لحاظ سیاسی شکست خورده‌اند.

تلاش آشکار حماس برای آنکه هدفمندانه اسرائیل را تحریک به حمله نظامی علیه فلسطینیان کند و از این طریق بار دیگر میان گروههای فلسطینی همبستگی ایجاد کند، ممکن است موفق شود، اما این تلاش برای مردمی که در نوار غزه زندگی می‌کنند تنها پیامدهایی ویرانگر در بر دارد: همه می‌دانند که اسرائیل در موارد جدی واهمه زیادی ندارد از اینکه بدون رحم دست به حمله بزند. اما حق فلسطینیان برای آنکه صاحب حکومتی از آن خود شوند تنها در صورتی می‌تواند متحقق گردد که راه هموار و عاری از ‌خشونت باشد و اینکه با سیاستی هوشمندانه از سوی هر دو طرف شمار کسانی افزایش یابد که حاضر به مصالحه هستند.

هم اکنون اما امکان دارد که کشمکشها از همه سو بیشتر و بیشتر بالا گیرد.