جهان در هفته اى كه گذشت: هراس آمريكا از قدرت نظامى چين

در حالى كه زلزله زدگان كشمير در آستانه سرد شدن هوا همچنان انتظار كمك را مى كشند و با وحشت پس لرزه هاى مكرر دست و پنجه نرم مى كنند، خطر ويرانگرى گردباد در مكزيك، كوبا و فلوريدا تخم هراس افكنده است. در همين حال، اروپائيان نيز بيمناك گسترش بيمارى آنفلوانزاى مرغى هستند كه اين هفته به بخش هائى از روسيه نيز رسيد.

زلزله، روز چهارشنبه اين هفته، بار ديگر اسلام آباد، نواحى شمال اين شهر و مظفرآباد را به لرزه درآورد. منابع رسمى اعلام كردند كه شمار قربانيان زلزله هشتم اكتبر به ۴۸ هزار نفر رسيده است. كوفى عنان دبيركل سازمان ملل متحد از جامعه جهانى خواست كه به يارى زلزله زدگانى بشتابند كه به كلى از هستى ساقط شده اند. در اين ميان، فرمانده نيروهاى اروپائى ناتو اعلام كرد كه سربازان ناتو ماموريت يافته اند ۸۴۰ تن چادر، پتو و وسايل گرم كننده را ميان زلزله زدگان توزيع كنند.

گردباد ويلما هم كه هراس ويرانگرى هايش از يك هفته پيش به دل ها افتاده است، روز جمعه با ۲۴۰ كيلومتر سرعت در ساعت، به كرانه هاى مكزيك رسيد. كارشناسان پيش بينى كردند كه توفان، روز يكشنبه به فلوريدا خواهد رسيد، اما از شدت آن كاسته خواهد شد.

و اما در عرصه سياسى، از آغاز محاكمه صدام حسين بايد به عنوان خبرسازترين رويداد هفته ياد كرد. ديكتاتور پيشين، در نخستين روز محاكمه، خود را بار ديگر رئيس جمهور عراق خواند و اتهام كشتار ۱۵۰ نفر از شيعيان دوجيل را رد كرد. كوفى عنان دبيركل سازمان ملل متحد اعلام كرد اين محاكمه، كه ادامه آن به ماه نوامبر موكول شده است، مى بايست منطبق با موازين بين المللى انجام شود. دو روز پس از برگزارى محاكمه، چند نقابدار يكى از وكلاى صدام را ربودند، اما گزارش رسيد كه گروهى از مردم عراق اين وكيل را از چنگ آدم ربايان نجات داده اند.

محاكمه صدام، با حملات گسترده شورشيان همزمان بود كه در سراسر كشور دهها قربانى برجاى نهاد. از سوى ديگر، نيروى هوائى آمريكا چندين روستاى حومه شهر رماديه را مورد حمله قرار داد. اين حملات ۷۰ كشته بر جاى نهاد كه بسيارى از آن ها را غيرنظاميان بى طرف تشكيل مى دادند. عمر موسى دبيركل اتحاديه عرب، كه روز پنجشنبه به عراق وارد شد، مى كوشد از طريق برپائى كنفرانس آشتى ملى عراق، به خصومت ميان گروه هاى شيعه و سنى پايان دهد. اين كنفرانس قرار است تا پايان سال جارى ميلادى در قاهره برپا شود.

در ارتباط با مسائل خاورميانه، سفر محمود عباس رئيس تشكيلات خودگردان فلسطين به پاريس و واشنگتن واجد اهميت است. جورج بوش، در جريان ديدار با محمود عباس از وى خواست كه با تندروهاى فلسطينى به صورت جدى تر مقابله كند و در مصاحبه مطبوعاتى پس از اين ديدار نظر داد كه شانس تشكيل يك كشور مستقل فلسطينى، هرگز به اندازه امروز زياد نبوده است. بوش در عين حال از دولت اسرائيل خواست كه برنامه گسترش شهرك هاى يهودى نشين كرانه باخترى رود اردن را متوقف كند. محمود عباس نيز، كه اخيرا حمل سلاح در تظاهرات عمومى را ممنوع كرده است، اعلام كرد كه همچنان در مسير بهبود اوضاع امنيتى فلسطين خواهد كوشيد.

و اما اظهارات دونالد رامسفلد وزير دفاع آمريكا درباره بودجه نظامى جمهورى خلق چين نشان مى دهد كه مقامات آمريكائى بيمناك افزايش قدرت نظامى چين هستند، كه به موازات شكوفائى اقتصادى، مى تواند اين كشور را به ابرقدرتى تازه تبديل كند. رامسفلد، در آستانه سفر به پكن، در يك مصاحبه گفت: ”چين مى كوشد بودجه نظامى خود را كمتر از آنچه در واقعيت هست نشان دهد و اين سبب تشديد بى اعتمادى نسبت به اهداف نظامى پكن مى شود”. پژوهش هاى اقتصادى معتبر نشان داده اند كه سهم چين در توليد ناخالص جهان، تا دوازده سال ديگر، پنج و نيم درصد بيش از مجموع سهم آمريكا و ژاپن خواهد بود.

به عنوان يكى ديگر از رويداد مهم هفته، جادارد به پنجاه و هفتمين نمايشگاه بين المللى كتاب اشاره كنيم كه هم اكنون در فرانكفورت برپا است. بيش از ده هزار ناشر و هزار نويسنده و مترجم از ۱۰۱ كشور جهان، امسال در اين نمايشگاه شركت دارند.