جشن و پایکوبی در مسکو و کریمه؛ درگیریهای خونین در بندر ماریوپل
۱۳۹۳ اردیبهشت ۱۹, جمعهولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه برای شرکت در مراسم رژهی سالگرد پیروزی ارتش سرخ بر ارتش آلمان هیتلری در جنگ جهانی دوم، بعد از ظهر روز جمعه (۹ مه) وارد بندر سواستوپول در شبه جزیرهی کریمه شد. بنا به گزارش خبرگزاری روسی اینترفاکس قرار است ناوگانهای نیروی دریایی روسیه در دریای سیاه نیز در این مراسم شرکت کنند. مقامات نظامی کریمه از اجرای "عملیات امنیتی شدید برای حفظ جان مردم این بندر" خبر میدهند.
"استفادهی ابزاری" از سالگرد پایان جنگ
حضور ولادیمیر پوتین در جشن پیروزی ارتش سرخ در کریمه انتقاد شدید سران کشورهای عضو اتحادیهی اروپا و آمریکا را برانگیخته است. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، پوتین را به "استفادهی ابزاری" از این سالگرد متهم کرد. او روز ۵ شنبه (۸ مه) در این رابطه گفت: «به نظر من باعث تاسف است که در چنین شرایط بحرانیای، از این روز برای برگزاری مراسم رژهی نظامی استفاده شود.» مقامات دولت موقت اوکراین، این اقدام پوتین را "تحریکآمیز" ارزیابی کردهاند.
این نخستین بار است که ولادیمیر پوتین پس از الحاق کریمه به روسیه در ۱۸ مارس ۲۰۱۴ وارد این شبهجزیره میشود.
واحدهای نیروی دریایی روسیه و اوکراین از زمان استقلال اوکراین و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، به طور مشترک از بندر سواستوپول استفاده میکردند. پس از الحاق شبهجزیرهی کریمه به روسیه، نیروهای اوکراینی بیرون رانده شدند و این بندر، به مرکز اصلی استقرار نیروی دریایی روسیه در دریای سیاه بدل شد.
جشن در مسکو
ولادیمیر پوتین، پیش از سفر به کریمه در مراسمی که صبح روز جمعه (۹ مه) به مناسبت سالگرد تسلیم آلمان نازی در جنگ جهانی دوم در میدان سرخ مسکو برپا شده بود، شرکت کرد. او در سخنرانی خود در این جشن، ضمن ستایش از "احساسات وطنپرستانهی خلقهای شوروی" گفت که این روز "اهمیت دفاع از منافع حیاتی میهن را به یاد ما میآورد".
پوتین در این سخنرانی، اشارهای به وضعیت اوکراین نکرد. در کنار دمیتری مدودف، نخست وزیر و مقامات ارشد دولتی و نظامی روسیه، رهبران سیاسی شبهجزیرهی کریمه نیز در این مراسم حضور داشتند. در این رژه، واحدهای گوناگون ارتش روسیه با انواع تسلیحات مدرن و تجهیزات نظامی شرکت داشتند.
درگیری در شرق اوکراین
همزمان در این روز درگیریهای شدید میان نیروهای جداییطلب هوادار روسیه و ارتش اوکراین در شهر بندری ماریوپل واقع در شرق این کشور ادامه پیدا کرد.
به گزارش رسانههای روسی و اوکراینی، در این نبردها که از روز چهارشنبه (۷ مه) بر سر تصاحب بنای شهرداری ماریوپل آغاز شده، ۲۰ تن از جداییطلبان کشته شدهاند.
خبرگزاری اینترفاکس اعلام کرد که نظامیان اوکراینی کنترل این ساختمان را به دست گرفته و مخالفان دولت را از آن بیرون راندهاند. یک خبرنگار بریتانیایی در بارهی این نبردها در توئیتر خود از "درگیریهای شدید" در این شهر خبر میدهد.
اصرار در برگزاری همهپرسی
در همین حال جداییطلبان هوادار روسیه در شرق اوکراین، خود را برای برگزاری همه پرسی در بارهی استقلال این منطقه آماده میکنند. ولادیمیر پوتین روز چهارشنبه (۷ مه) از رهبران جداییطلب خواسته بود تاریخ همهپرسی را که قرار است روز یکشنبه (۱۱ مه) صورت گیرد، به تعویق بیاندازند. ویاچسلاو پونوماریف، شهردار خودخواندهی شهر سلاویانسک، در این رابطه به روزنامهی آلمانی "بیلد" گفته است: «تاکنون کسی به من زنگ نزده که بگوید رفراندوم برگزار نمیشود.» او میگوید، با "مشورت با حامیان خود" به این اقدام دست زده است.
در این میان میلیونها برگهی رایگیری به مراکز برگزاری رفراندوم منتقل شده است. بر روی این برگهها، تنها یک پرسش به چاپ رسیده: " آیا از اعلام استقلال و خودمختاری جمهوری خلق دونتسک یا لوکانسک پشتیبانی میکنید؟"
انتقاد شدید
با نزدیک شدن روز برگزاری همهپرسی در شرق اوکراین، نگرانی و انتقاد رهبران کشورهای غربی نیز شدیدتر شده است. کاترین اشتون، هماهنگکنندهی سیاست خارجی اتحادیهی اروپا، ضمن محکومکردن تصمیم جداییطلبان گفت: «چنین رفراندوم منطقهای بدون مجوز، مشروعیت قانونی ندارد و فقط به تشدید مناقشه دامن خواهد زد.»
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، نیز پوتین را متهم کرد که "به اندازهی کافی برای حل بحران اوکراین" تلاش نمیکند. او روز جمعه (۹ مه) به روزنامهی آلمانی "راینیشه پست" گفت: «در صورت لزوم ما هم برای اعمال تحریمهای جدید آمادهایم، هر چند که واقعا علاقهای به این کار نداریم.»
فرانک والتر اشتاینمایر، وزیر امور خارجهی آلمان، پوتین را به همکاری فراخواند و گفت: «زمان مانورهای تاکتیکی به سر آمده است.»
پیشپرداخت برای ارسال گاز
همزمان دولت روسیه تهدید کرده است که اگر دولت اوکراین بدهیهای خود را تا ماه ژوئن پرداخت نکند، از ارسال گاز به این کشور خودداری خواهد کرد.
الکساندر نوواک، وزیر انرژی روسیه در این رابطه گفت که مسئولان گاز پروم تا ۱۶ ماه مه، صورتحسابی موقتی به آدرس دولت اوکراین خواهد فرستاد که باید بیدرنگ پرداخت شود. به گفتهی او پس از این تاریخ، ارسال گاز تنها در صورتی که بهای آن پیشپرداخت شده باشد، صورت میگیرد.
نوواک یادآور شد که دلیل این اقدام، عدم پرداخت بدهیهای چندین میلیاردی اوکراین به روسیه است.