بیانیه مشترک پنج قدرت اتمی برای جلوگیری از گسترش سلاح اتمی
۱۴۰۰ دی ۱۳, دوشنبه
آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه پنج کشوری هستند که به طور رسمی دارندگان بمب و تجهیزات جنگی هسته‌ای شناخته می‌شوند و به این دلیل به عنوان اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل حق وتو دارند.
این حق به پنج کشور یاد شده امکان می‌دهد هر قطعنامه پیشنهادی مطرح شده در شورای امنیت را به تنهایی رد کنند و مانع تصویب آن شوند.
پنج قدرت هسته‌ای در بیانیه مشترکی که سوم ژانویه (۱۳ دی) منتشر شد تاکید کرده‌اند که بر سر جلوگیری از گسترش بیشتر سلاح‌های اتمی اتفاق نظر دارند.
این پنج کشور می‌گویند "عمیقا اعتقاد دارند" که باید جلوی گسترش سلاح اتمی گرفته شود و برای رایزنی درباره آن در نشستی که قرار است امسال برگزار شود و فرانسه هماهنگی آن را برعهده گرفته شرکت خواهند کرد.
بیانیه کم‌سابقه مشترک
از زمان امضای پیمان منع گسترش سلاح هسته‌ای (ان‌پی‌تی) در سال ۱۹۶۸ تا کنون به ندرت پیش آمده که پنج دارنده رسمی سلاح اتمی بیانیه مشترکی صادر کنند.
مطابق پیمان ان‌پی‌تی، که تعداد امضاءکنندگان آن اکنون به حدود ۱۹۰ کشور می‌رسد، کشورهایی به عنوان دارنده سلاح اتمی به رسمیت شناخته می‌شوند که پیش از ژانویه ۱۹۶۷ چنین جنگ‌افزارهایی را آزمایش و تولید کرده‌اند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
بر این پایه دارندگان به رسمیت‌شناخته شده سلاح اتمی همچنان همان پنج عضو دائم شورای امنیت هستند، گرچه هند، پاکستان، کره شمالی و اسرائیل نیز دارندگان غیررسمی سلاح هسته‌ای به شمار می‌روند.
جنگ اتمی، جنگ بدون پیروز
آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه در بیانیه مشترک خود تاکید کرده‌اند که یک جنگ اتمی پیروزی نخواهد داشت و به همین دلیل نباید آغاز شود.
امضاءکنندگان بیانیه اتفاق نظر دارند، از آنجا که استفاده از سلاح اتمی پیامدهای گسترده‌ای دارد این گونه جنگ‌افزارها "تا زمانی که هنوز وجود دارند" باید تنها برای "اهداف دفاعی، بازدارندگی حمله‌های تجاوزکارانه و جلوگیری از وقوع جنگ" به کار گرفته شوند.
پنج عضو دائم شورای امنیت در بیانیه مشترک همچنین بر عملکرد نظارتی خود بر تولید و استفاده از جنگ‌افزار هسته‌ای و تعهدات خود مطابق پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی تاکید کرده‌اند.
آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه می‌گویند آنها بر تمایل خود برای همکاری با همه کشورها به منظور دست‌یابی به محیطی امن برای پیشرفت در زمینه خلع سلاح و رسیدن به جهانی بدون سلاح هسته‌ای و با امنیت کامل برای همه تاکید دارند.
امضاءکنندگان بیانیه می‌گویند برای رسیدن به این هدف لازم است گفت‌وگوهای چندجانبه ادامه یابند و با جدیت دنبال شوند.
برجام، حاصل تلاش پنج قدرت جهانی و آلمان
یکی از مهم‌ترین تلاش‌های مشترک پنج عضو دائم شورای امنیت در سال‌های اخیر که آلمان هم در آن مشارکت داشت امضای توافق هسته‌ای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با جمهوری اسلامی در سال ۲۰۱۵ بود.
هدف کشورهای موسوم به ۱+۵ از امضای این توافق، جلوگیری از گسترش برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی و دست یافتن ایران به سلاح اتمی بوده است.
آمریکا اردیبهشت ۱۳۹۷ در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای خارج شد و با اعمال مجدد تحریم‌های تعلیق شده علیه جمهوری اسلامی تلاش کرد ایران را برای رسیدن به یک توافق جامع‌تر به پای میز مذاکره بکشاند.
ایران در این فاصله محدودیت‌های برجامی را کنار گذاشته و به سرعت برنامه‌های هسته‌ای خود را گسترش داده است.
از میانه فروردین امسال مذاکراتی برای احیای برجام در وین آغاز شده که دور هشتم آن در جریان است. این مذاکرات با حضور نمایندگان ایران و پنج کشور باقی‌مانده در توافق هسته‌ای انجام می‌شود و آمریکا به طور غیرمستقیم با آن مشارکت دارد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
هدف از این مذاکرات که معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هماهنگی آن را بر عهده دارد، بازگشت ایران به اجرای تعهدات برجامی و بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای عنوان می‌شود.
جمهوری اسلامی شرط موفقیت این مذاکرات را برآورد شدن درخواست‌هایی نظیر لغو کامل تحریم‌ها عنوان کرده بود که آمریکا و کشورهای اروپایی آنها را غیرقابل قبول دانسته‌اند.
چندی پیش میخائیل اولیانف، نماینده روسیه در مذاکرات وین گفته بود این کشور و چین، ایران را متقاعد کرده‌اند که درخواست‌های حداکثری خود را برای به نتیجه رسیدن احیای برجام کنار بگذارد.
دور هشتم مذاکرات وین پس از چند روز وقفه به خاطر تعطیلات سال نو میلادی از عصر دوشنبه، سوم ژانویه (۱۳ دی) آغاز شد. به گفته اولیانف گفت‌وگوهای روز دوشنبه غیررسمی بوده‌اند.