بلاتکلیفی مرورگر مایکروسفت در اروپا در آستانه انتشار ویندوز ۷
۱۳۸۸ شهریور ۱۵, یکشنبه
اتحادیه اروپا از سالها پیش مایکروسفت را متهم ساخته است که از جایگاه انحصاری سیستم عامل ویندوز برای بیرون راندن رقیبان خود در زمینه های گوناگون سوء استفاده می‌کند و در این میان به ویژه بر بازار پرسود و رقابتی مرورگرهای اینترنتی انگشت گذارده است. این بازار در سال ۲۰۰۸ میان IE (۶۸٪)، فایرفاکس از موزیلا (۲۱٪) و گوگل کروم (Google Chrome) و Safari از شرکت اپل و چند مرورگر دیگربا درصد پایین تر تقسیم شده بود.
اتحادیه اروپا که در تلاش حفظ و گسترش رقابت در این بازار است، سالهاست که با شرکت مایکروسفت درگیر است و این شرکت را چند بار جریمه کرده است. مشابه این درگیری در آمریکا نیز میان دولت و مایکروسفت سالها در جریان بود.
استدلال مایکروسفت
مایکروسفت تاکنون با این استدلال که مرورگر IE بخشی ادغام شده از سیستم عامل ویندوز است، توانسته بود میزان نفوذ خود بر بازار مرورگرهای اینترنت از راه ویندوز حفظ کند. مایکروسفت همواره اصرار بسیاری بر این جدایی ناپذیری میان مرورگر IE و لایه های پایینی سیستم عامل ویندوز داشت؛ امری که از دید تخصصی طراحی نرم افزار و سیستم عامل قابل توضیح و دفاع نبود و به نظر می‌آمد که تنها دلیل آن بازاریابی و ایجاد جایگاه انحصاری می‌تواند باشد. هر چند که مایکروسفت این یا آن وابستگی مرورگر با لایه های پایینی ویندوز را ایجاد کرده بود و نام آن را بهینه سازی و بالابردن سرعت کار مرورگر گذاشته بود.
اما این استدلال دیگر برد ندارد و مایکروسفت مجبور شده است که مرورگر IE را از ویندوز جدا کند.
ویندوز ۷ و ادامه بحث‌ها
در ماه اکتبر ۲۰۰۹ قرار است ویندوز ۷ به بازار آید و مایکروسفت این روزها گرم مذاکره با اتحادیه اروپا درباره چگونگی ورود به بازار است. آن‌چه روشن است، این است که اگر مرورگرIE قابل جداسازی از ویندوز ۷ نباشد، اتحادیه اروپا اجازه ورود ویندوز 7 به بازار خود را نخواهد داد.
اتحادیه اروپا از مایکروسفت خواسته بود که مرورگرهای رقیب خود را به همراه ویندوز به هنگام نصب ارایه دهد تا کاربر امکان انتخاب آزاد میان مرورگرها را داشته باشد، همان گونه که در سیستم عامل "باز" لینوکس سالهاست شاهد این آزادی هستیم. این چیزی بود که مایکروسفت حاضر به پذیرش آن نیست.
از این رو چندی پیش مایکروسفت ابتدا پیشنهاد کرد که ویندوز 7E را ارایه دهد و پسوند E به این مفهوم باشد که در آن مرورگر IE دیگر وجود نداشته باشد. با این کار مایکروسفت عدم ارائه مرورگر خود را به ارائه آن به همراه مرورگرهای رقیب ترجیح می داد. این پیشنهاد چنانچه مورد موافقت اتحادیه اروپا قرار می گرفت، هم مایکروسفت و هم کاربران را با دشواری های بسیاری روبرو می ساخت. در آن صورت کاربران باید خود به جستجوی مرورگر مناسب می پرداختند. به بیان دیگر برای نصب ویندوز باید رایانه به اینترنت پرسرعت وصل باشد. از سوی دیگر مایکروسفت قادر به ارائه ویندوز 7 به دارندگان ویرایش های پیشین ویندوز چون ویستا و XP با بهای مناسب تر و با روش به روزرسانی آنها (Upgrade) نمی بود و با محروم ساختن مشتریان کنونی خود، شاید بخشی از آنها را از دست می‌داد. این بار دیگر اتهام بازار به مایکروسفت را تکرار می کند: مشتری ستیزی و پیش برد سیاست "یا من به تنهایی یا هیچ کس" و نزدیک بینی تجاری. روشن است که اقتصاد آزاد این را نمی پذیرد و اداره های مبارزه با انحصار در کشورهای گوناگون نیز.
پیشنهاد تازه
این روزها مایکروسفت پیشنهاد تازه ای به اتحادیه اروپا ارائه داده است. در این پیشنهاد مرورگر IE به همراه ویندوز ۷ خواهد بود. البته به هنگام نصب ویندوز، برنامه نصب لینکی به آدرس سایت های مرورگرهای رقیب را نشان خواهد داد که کاربراگر بخواهد، بتواند آنها را از اینترنت بیاورد. رایانه دوباره باید به اینترنت پرسرعت وصل باشد تا کاربر بتواند مرورگر مورد نظر خود را بیاورد در حالی که IE را به همراه ویندوز آماده دارد. و این از جمله مورد اعتراض شرکت موزیلا است که مرورگر فایرفاکس را ارائه داده است.
اگر اتحادیه اروپا این پیشنهاد را نسبت به ارائه ویندوز 7E بدون هیچ گونه مرورگر، بپسندد، آنگاه است که مایکروسفت به هدف مهمی دست یافته است: عدم ارائه ویندوز به بازار به همراه مرورگرهای رقیب و رد خواست اصلی اتحادیه اروپا.
اتحادیه اروپا هنوز به این پیشنهاد پاسخی نداده است.
محمود تجلی‌مهر
تحریریه: رضا نیکجو