انتقاد رایس به جهان عرب در مورد اهمال در کمک‌رسانی به فلسطینی‌ها

شمار کنفرانس‌ها و نشست‌ها در موضوع کمک‌به مردم فلسطین کم نیست. همین دیروز یک کنفرانس دو روزه‌ی یونسکو درباره‌ی یاری‌رسانی به نیازهای آوارگان فلسطینی به پایان رسید، بی‌آنکه پیشرفتی در این زمینه کسب شود. در لندن نیز روز جمعه (۲ مه) تونی بلر، نخست وزیر پیشین بریتانیا با کمیسیون ویژه‌ی کمک به فلسطین دیدار کرد.

از این نشست و ملاقات نیز انتظار زیادی نمی‌توان داشت. دستکم تا زمانی که تلاش‌های دیپلماتیک مصر برای برقراری آتش‌بس میان اسرائیل و حماس در نوار غزه به بار ننشیند، انتظار موفقیت نمی‌توان داشت. سازمان اسلامگرای حماس چنین آتش‌بسی را پیشنهاد داد، ولی اسرائیل تاکنون آن را رد کرده است، زیرا که شرایط منضم به آن را نمی‌پذیرد و نمی‌خواهد به حماس که در تنگنای نظامی است، فرصتی برای نفس کشیدن و تجدید قوا بدهد.

از اینرو تلاش‌های جدید وزیر خارجه‌ی آمریکا، کوندولیزا رایس نیز چندان توأم با موفقیت نخواهد بود. رایس هم‌اکنون در مسیر خاورمیانه بسر می‌برد تا یکبار دیگر اسرائیل و فلسطینی‌ها را به نرمش بیشتر فرا بخواند. هر چه باشد اهداف رئیس جمهوری آمریکا بر روی میز است که بر اساس آن باید تا پایان سال جاری میلادی یک توافقنامه‌ی صلح میان اسرائیل و پرزیدنت محمود عباس منعقد شود. و این هدفی است که هیچیک از طرفین مناقشه باور به موفقیت آن ندارد. زیرا از یکسو اسرائیل قصد دارد به سیاست شهرک‌سازی خود در مناطق فلسطینی‌ادامه دهد و از سوی دیگر درگیری‌های خشونتبار با حماس چندان کمکی به پیشبرد روند صلح نمی‌کند.

با اینحال وزیر خارجه‌ی آمریکا رایس آماده است که بخشی از مسئولیت این روند کند را متوجه اسرائیل بداند. وی در توقف کوتاهی که در لندن داشت، گسترش شهر‌ک‌های اسرائیلی در خاک فلسطین را مورد انتقاد قرار داد و گفت که قابل پذیرش نیست بخواهیم قواعد صلح را در برابر کار انجام شده قرار بدهیم و روند صلح را متأثر از آن سازیم. آنچه که به شهرک‌های یهودی‌نشین برمی‌گردد، این است که پس از انعقاد صلح، اسرائیل دیگر نمی‌تواند ادعای مالکیت در خاک دیگری داشته باشد. اینها سخنان وزیر خارجه‌ی جرج دبلیو بوش علیه سیاست اسرائیل بود که تاکنون به این صراحت ابراز نشده بودند.

ولی در عوض کوندولیزا رایس در مورد نیازهای عاجل مردم فلسطین، جهان عرب را خطاب قرار داد. وی گفت که کشورهای عربی برای کمک‌رسانی به مردم فلسطین به قدر کافی تلاش از خود بخرج نمی‌دهند. وی بی‌آنکه از کشور مشخصی نام ببرد به شکایت اظهار داشت که اعراب در چندین کنفرانس یاری‌رسانی مالی وعده‌ی پرداخت ۷۱۷ میلیون دلار، که نیمی از کمک‌‌های بین‌المللی است را داده‌اند، ولی میزان پرداختی آنها حتا به ۲۰ درصد این رقم نیز نمی‌رسد.

عربستان سعودی، امارات متحده‌ی عربی و الجزایر از قرار معلوم بیشترین سهم پرداختی را به خود اختصاص داده‌اند، ولی دیگر کشورهای عربی به تعهدات خود به هیچ وجه پایبند نبوده‌اند. با اینحال مشخص نیست که اختلافات درون‌فلسطینی میان حماس و فتح تا چه اندازه بر آمادگی در پرداخت کمک‌های مالی تأثیرگذار بوده‌است. حتا اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها نیز دچار مشکل شده‌اند: آنها می‌خواهند به فلسطینی‌ها کمک کنند، آنهم از طریق کمک به سازمان‌های غیردولتی، ولی نمی‌خواهند کمک‌های ایشان به تثبیت جایگاه حماس بیانجامد.

سازمان حماس از نظر غرب یک سازمان تروریستی است و تا هنگامی که موجودیت اسرائیل را برسمیت نشناسد، طرف گفتگو و مذاکره قرار نخواهد گرفت.

پتر فیلیپ